Bütçe görüşmeleri başladı! Cumhurbaşkanı Yardımcısı Yılmaz: Bütün araçları enflasyonla çabada kullanacağız
TBMM Plan ve Bütçe Kurulu, 2025 Yılı Merkezi Bütçe Teklifi’ni görüşmek üzere Samsun Milletvekili Mehmet Muş başkanlığında toplandı. Komisyon Başkanı Muş, açılış konuşmasının akabinde bütçe ile ilgili sunumu gerçekleştirmek üzere kelamı Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz’a verdi.
Yılmaz, bütçenin yatırım, istihdam, üretim, ihracat ve toplumsal refahı artıran bir yaklaşıma sahip olduğunu belirterek, “Bütçemiz, siyasi istikrarımızın göstergesi olan ve 22 yıldır aralıksız görev yapan AK Parti hükümetlerimizin 23’üncü, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminin ise 7’nci bütçesidir. 2025 yılı bütçesi, ‘İstikrar, icraat ve kalkınma bütçesi’dir. Bütçemizde; büyümenin sağladığı imkanları, toplumun bütün bölümleri ile paylaşmak temel alınmıştır. 2025 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifimiz; çalışanı, esnafı, emeklisi, genci ve yaşlısıyla toplumun tüm kesitlerinin muhtaçlıkları gözetilerek hazırlanmış, her bir programında 81 vilayetimizin ihtiyaçları düşünülerek huzurlarınıza getirilmiştir. 2025 Yılı Bütçesi, güçlenen beşeri sermayemizin, daha faal hale gelen iş gücü piyasamızın bütçesidir. Yüksek katma kıymetli üretimin, Türkiye’nin artan Ar-Ge ve yenilikçilik kapasitesinin bütçesidir. 2025 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifimiz; çevresel sürdürülebilirliğin; yeşil ve dijital iktisada geçiş tarafında teknolojik dönüşümün bütçesidir. Kamu altyapı yatırımlarının aktifleştirilmesi ve tarımda verimliliğin ve üretimin artırılmasını içermektedir. Bütçemiz, afet sonrası periyotta Cumhurbaşkanımız liderliğinde ortaya koyduğumuz süratli rehabilitasyon ve süratli ihya kararlılığımızı yansıtmaktadır.
2025 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifimiz; mali disiplinin korunması, ekonomik istikrarın sağlanması ve sürdürülebilir büyümenin desteklenmesi politikalarımız ile uyumludur. Maliye siyasetimizi, zelzele hariç harcamaları denetim altında tutacak, kamu açığını kademeli olarak düşürecek ve dezenflasyon sürecini destekleyen bir yaklaşımla hazırlayarak huzurunuza getirmiş bulunuyoruz” sözlerini kullandı.
‘KİŞİ BAŞINA DÜŞEN ULUSAL GELİRİN 2027 YILINDA 20 BİN DOLAR DÜZEYİNE ÇIKMASI BEKLENİYOR’
Yılmaz, dünya iktisadının görünümünden bahsetti ve global iktisadın salgın sonrası istenilen seviyede toparlanamadığını söyledi. Salgının global iktisat ile Türkiye iktisadına olan tesirinden bahseden Yılmaz, “Küresel iktisatta Kovid-19 salgınıyla başlayan ve jeopolitik gerginliklerle arka arda gelen kuvvetli ve çoklu sınamalara karşın Türkiye’nin büyüme performansında gösterdiği güçlü görünümle kişi başına düşen ulusal gelir artış kaydetmiştir. 2023 yılı prestijiyle kişi başına düşen ulusal gelir 13 bin 243 dolar olarak gerçekleşmiştir. 2024 yılında kişi başına düşen ulusal gelirin 15 bin 551 dolar, 2025 yılında 17 bin 28 dolar olması ve 2027 yılında ise 20 bin dolar düzeyinin üzerine çıkması beklenmektedir. Türkiye iktisadı güçlü büyüme performansıyla öteki ülke ekonomilerinden olumlu ayrışırken gelişmiş ülkelere yakınsama sürecini süratle sürdürmektedir” diye konuştu.
‘BÜTÜN ARAÇLARI ENFLASYON İLE UĞRAŞA KATKI SAĞLAYACAK HALDE KULLANACAĞIZ’
Ekonomi idaresinin uyguladığı para siyaseti sayesinde 2023 yılının ikinci yarısından itibaren Türk Lirası’nda istikrarlı bir seyir hakim olduğunu kaydeden Yılmaz, para ve maliye siyasetleri aracılığıyla toplam talep şartlarının ivme kaybettiğini vurgulayarak, “Para ve maliye siyasetleri ortasındaki güçlü eş güdümü sağlayan, şeffaf ve öngörülebilir siyaset adımlarımızın olumlu tesirleri ile 2024 yılı haziran ayı prestijiyle başlayan dezenflasyon sürecinin devamında enflasyon oranının, program periyodunda tek haneli düzeylere indirilerek bu düzeylerde istikrar kazanmasını sağlamak en kıymetli önceliğimizdir. Bu doğrultuda, dezenflasyon sürecini temin edecek siyaset bileşimini sürdürerek, fiyat artışları hedeflenen patikaya gerileyene kadar bütün araçlarımızı enflasyonla uğraşa katkı sağlayacak formda kullanacağız” dedi.
‘TÜM YAPISAL ISLAHATLAR HAYATA GEÇİRİLECEKTİR’
Yılmaz, iktisat programının başarılı bir formda uygulanmaya devam edildiğini aktararak, “Eylül ayında açıkladığımız güncellenen OVP ile iktisatta dengelenme sürecinin sıhhatle devamı için para, maliye ve gelirler siyasetlerinin eş güdüm içerisinde uygulanmaya devam edileceği güçlü bir formda vurgulanmıştır. Azami tasarruf anlayışıyla harcamalarda aktifliğin artırılması, vergide adalet ve aktifliğin güçlendirilmesi, kayıt dışı iktisatla uğraşın kararlılıkla sürdürülmesi temel başlıklar olarak öne çıkmıştır. Bu süreçte iktisattaki yapısal dönüşümü hızlandırmak üzere ikiz dönüşümü gözetecek sanayi siyasetlerinin uygulanması, buna katkı sağlayacak biçimde iş gücünün niteliğinin artırılması, altyapının güçlendirilmesi ve yatırımların hızlandırılması sağlanacaktır. İktisattaki kazanımlarımızı kalıcı hale getirmek üzere; afetlerle uğraştan yeşil ve dijital dönüşüme, enflasyonla uğraş ve finansal istikrardan kamu maliyesine, iş ve yatırım ortamından yüksek katma kıymetli üretim ve ihracata, güçten ulaştırmaya, eğitimden sıhhate, iş gücü piyasalarından toplumsal güvenlik ve toplumsal yardımlara tüm yapısal ıslahat alanlarında önlemler hayata geçirilmeye devam edilecektir” değerlendirmesinde bulundu.
‘BÜTÇE AÇIĞI, GAYRİ SAFİ ULUSAL HASILAYA ORANI YÜZDE 3,1’
2025 yılı bütçesinin 11 trilyon 213,1 milyar lira olarak gerçekleşmesini beklediklerini söz eden Yılmaz, şöyle devam etti:
“2025 Yılı Merkezi İdare Bütçesinde bütçe masraflarının 14 trilyon 731 milyar lira, bütçe gelirlerinin ise 12 trilyon 800 milyar lira olacağı öngörmekteyiz. Bütçe açığının gayri safi yurt içi hasılaya oranının ise yüzde 3,1 olarak gerçekleşeceği beklenmektedir. Zelzele nedeniyle bütçe açıklarında yaşanan arızi artış sonrasında, bütçe açığını tekrar hükümetlerimiz periyodundaki ortalama düzeyine yaklaştırıyoruz. Hükümetlerimiz devrinde bir taraftan mali disipline kararlılıkla devam ederken öteki taraftan da bütçeyi faiz bütçesi olmaktan çıkararak hizmet bütçesi haline getirdik. 2002 yılında ulusal gelire oranla yüzde 14,3 olan faiz masraflarını epeyce düşük düzeylere indirdik. Hakikaten 2025 yılı bütçesinde faiz masraflarının yüzde 3,2 düzeyinde olmasını öngörmekteyiz. 2025 yılında merkezi idare bütçe gelirlerinin 2024 yılı gerçekleşme iddialarına nazaran yüzde 41,2 artışla 12 trilyon 800 milyar liraya, vergi gelirlerinin ise yüzde 46,5 oranında artarak 11 trilyon 139 milyar liraya ulaşacağını varsayım ediyoruz. Bütçe gelirlerinin alt kalemleri şöyledir: Gelir Vergisi 2 trilyon 130 milyar lira, Kurumlar Vergisi 1 trilyon 637 milyar lira, Katma Kıymet Vergisi 3 trilyon 599 milyar lira, Özel Tüketim Vergisi 2 trilyon 121 milyar lira, Öteki Vergi Gelirleri 1 trilyon 652 milyar lira, Vergi Dışı Gelirler 1 trilyon 662 milyar liradır.”
‘ELEKTRİK VE DOĞAL GAZDA YÜZDE 60 ORANINDA SÜBVANSİYON UYGULANIYOR’
Yılmaz, bütçeden en büyük hissenin 1 trilyon 452 milyar lira ile Ulusal Eğitim Bakanlığına, ikinci sırada ise Sıhhat Bakanlığına verildiğini söyledi. Yılmaz, “Vatandaşlarımızın elektrik ve doğal gazı daha ucuza kullanabilmeleri için 2025 yılı bütçesinde 472 milyar lira kaynak öngörüyoruz. 2024 yılında elektrik ve doğal gazda mesken aboneleri için yaklaşık yüzde 60 oranında sübvansiyon uygulanmaktadır. Avrupa İstatistik Ofisi (EUROSTAT) tarafından yayımlanan datalara nazaran 2024 yılının birinci altı aylık periyodunda Avrupa ülkeleri ortasında hane halkına en ucuz elektrik ve doğal gaz sağlayan ülke Türkiye olmuştur. 2022 yılı ocak ayı prestijiyle taban fiyatı vergi dışı tuttuk. Bu imkandan tüm çalışanlarımız yararlanmaktadır. Bu kapsamda 2025 yılında 810,4 milyar lira vergi istisnası öngörüyoruz. 2025 yılında bütçemizden tarıma ayırdığımız kaynağı 705,6 milyar liraya çıkartıyoruz. Bu kapsamda; ziraî dayanak programları için 135 milyar lira, tarım bölümü yatırım ödenekleri için 166,3 milyar lira, ziraî kredi sübvansiyonu, müdahale alımları, ziraî KİT ve ihracat dayanakları için 204,6 milyar lira kaynak ayırıyoruz. Tarıma yönelik vergi harcamalarının 199,8 milyar lira olmasını öngörüyoruz” diye konuştu.
TOPLANTI SONA ERDİ
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz’ın sunumunun akabinde Plan ve Bütçe Kurulu toplantısı sona erdi. Kurul, önümüzdeki haftadan itibaren 2025 yılı bütçesine ait toplantılarını sürdürecek. (DHA)
