Boksun kanlı faturası: Ringuka!

Dünya sporunun cinsiyet tartışmalarına odaklandığı bir periyotta gerçekleşen atlet vefatları, tartışmaları kromozom boyutundan alarak bütünüyle insan sıhhati alanına taşıdı. Bu açıdan en çok tartışılan spor kolları ortasında yer alan boks, geride kalan haftada iki boksörün vefatıyla bir kere daha kendisini olumsuz açıdan hatırlatarak, yine gündeme dahil oldu.

Tokyo’da 2 Ağustos’ta düzenlenen bir boks turnuvasında farklı karşılaşmalarda ringe çıkan iki boksör, bir gün ortayla hayatını kaybetti. Japonya’nın başşehrinde yapılan unvan maçında, 28 yaşındaki Shigetoshi Kotari, Yamato Kusur ile yaptığı 12 raundluk maçı bitirdi. Lakin müsabaka mühletince başından aldığı darbeler nedeniyle maçın bitiminin akabinde soyunma odasında bayıldı. Beyin ameliyatına alınan Shigetoshi, 8 Ağustos günü hayatını kaybetti.

Aynı gece ringe çıkan tıpkı yaştaki bir öteki Japon boksör Hiromasa Urakawa da tıpkı turnuvada Yoji Saito ile olan uğraşında beynine aldığı darbe sonucunda ringde yere yığıldı, geçirdiği ameliyatın akabinde 9 Ağustos’ta hayatını yitirdi. Her iki dövüşçü de beyin zarı altında kanama (subdural hematom) teşhisiyle hastaneye kaldırıldı ve akabinde ameliyat edildi. Lakin ikisi de kurtarılamadı. Yaşananların yankısı Uzakdoğu ile hudutlu kalmadı, boksun geneline ait bir polemiği tekrar su yüzüne çıkardı, bunun spor olup olmadığı ve yasaklanması gerektiği tartışmalarını alevlendirdi.

Acil hareket planı hayata geçti

Dünya Boks Organizasyonu’ndan mevzuya ait yapılan açıklamada, Hiromasa’nın vefat haberinin, Shigetoshi’nin vefatının akabinde geldiği anımsatılarak, “Son derece sıkıntı periyotta ailelere, arkadaşlara ve Japon boks topluluğuna en derin taziyelerimizi sunuyoruz” tabirine yer verildi.

Bu olayların akabinde, Japonya Boks Kurulu, Asya ve Pasifik bölgesinde şampiyonluk karşılaşmaları düzenleyen profesyonel tertip olan Doğu ve Pasifik Boks Federasyonu yetki alanındaki tüm unvan maçlarının artık 12 raunt yerine 10 raunt olarak yapılacağını duyurdu. Öbür yeni güvenlik tedbirleri şöyle sıralandı:

Dövüşçülerin hidrasyon denetimi: Maç öncesi idrar testi ve tartım ile maç ortasında yükün %10’undan fazlası geri kazanılırsa ceza uygulanması.

Geliştirilmiş tıbbi takviye: Tüm etkinliklerde acil müdahale yapabilen hastanelere bağlı ambulansların bulunması zaruriliği.

Teknolojik iyileştirmeler: Dövüşçünün ringe dönmeden evvel yaralanmalarını pahalandırmak için CT taramalarının MRI ile değiştirilmesi.

Güvenlik ve emeklilik protokolleri: Beyin yaralanmaları nedeniyle kraniotomi gerektiren dövüşçüler otomatik olarak profesyonel bokstan emekli edilecek.

‘Kraniotomi’den çıkamadılar

Kotari ve Urakawa da dahil olmak üzere dört Japon profesyonel boksör, son iki yılda kraniotomi geçirdi ve olayların üçü mevtle sonuçlandı. 23 yaşındaki Kazuki Anaguchi, bir maçta beyin hasarı geçirmesinin akabinde Şubat 2024’te hayatını kaybetti.

Hayatta kalan tek isim olan Ginjiro Shigeoka, 24 Mayıs’ta Pedro Taduran ile yaptığı maçın akabinde komada kaldı. Beyin tümörü, kan pıhtıları, travmatik beyin hasarı nedeniyle beyin lezyonu olan hastalarda beyinde tamir yapmak için kafatası kemiğinin cerrahi olarak çıkarılmasına kraniotomi deniyor ve riskli ameliyatlar sınıfında yer alıyor.

Geride kalanların psikolojisi bozuk

Boksta ölenler kadar öldürenlerin de durumu dikkat caziptir. Ringde rakip oldukları meslektaşlarının ömrüne istemeden de olsa son veren darbeleri indiren atletlerin birçoğu hayatta kalan taraf olsa da, ömürlerinin geri kalanı ruhen ve bedenen pek sağlıklı geçmemiştir. Örneğin iki Filipinli boksörün Danao kentindeki 2003’teki buluşmasında Rocky Fuentes, vatandaşı Eman Juarez’i nakavtla yener.

Juarez bu nakavtın akabinde beyin kanaması geçirir, hastanede hayata gözlerini yumar. Fuentes o günden sonra bir daha asla tıpkı olamaz. Kabuslar görmeye başlar. Trajik olay nedeniyle antrenörlerinin beklentilerini karşılamakta zorlanır. Utangaç bir boksöre dönüşür ve eldivenlerini sonsuza dek asmayı da düşünür.

İki boksörün vefatı dövüş sanatlarının kutsal diyarı olarak bilinen Tokyo’daki Korakuen Salonu’nda gerçekleşti.

Japonya Boks Komisyonu’nun kurulduğu 1952’den bu yana Uzakdoğu ülkesinde 40 boksör, ringde aldığı darbeler nedeniyle hayatını kaybetti. Dünya geneli için bu sayı 1000’e yakın.

Subdural Hematom nedir

Kafa travması sonrasında beyin ile kafatası ortasında kan toplanmasıdır. Baş ağrısı, yürüme bozukluğu ve konuşma bozukluğu üzere belirtiler, yaralanmadan çabucak sonra yahut günler hatta aylar sonra ortaya çıkabilir. Subdural hematom, bir kan damarındaki yırtıktan gelişir. Kan, yırtık damardan kafatasına en yakın dış katman olan dura mater ile orta katman araknoid mater ortasındaki boşluğa sızar. Bu boşluğa etkin kanamaya subdural kanama, kan birikmesine ise subdural hematom denir.

Zerlentes: Birinci kadın

Kadınlar boksunda birinci mevt olayı 2005 yılında gerçekleşir. Amerika Birleşik Devletleri’nin Denver kentinde düzenlenen Colorado Eyalet Bayanlar Boks Şampiyonası’nda rakibi Heather Schmitz tarafından üçüncü rauntta nakavt edilen Becky Zerlentes bayılır ve bir daha şuuru yerine gelmez. Künt baş travması olarak açıklanan mevt sebebiyle Zerlentes, ülkede resmi bir boks maçı sırasında aldığı yaralar nedeniyle öldüğü bilinen birinci bayan olur.

İllegal boksör, resmi ölüm

Bokstaki en trajik ölümlerden birisi, bundan altı yıl evvel yaşandı. Arnavutluk’taki tüy sıklet müsabakasına Bulgar boksör Boris Stanchov, kuzeni Isus Velichkov’un lisansıyla çıktı. Yasa dışı bir biçimde maçta yer alan Stanchov, Arnavut rakibi Ardit Murjaart’tan arka arda aldığı darbelerin akabinde köşesine hakikat gerilediği sırada kalp krizi geçirerek yere düştü ve bir daha kalkamadı. Ölen atletin Velichkov olduğu sanılsa da, sonradan onun yerine ringe çıkan kuzeni Stanchov olduğu ortaya çıktı.