Bir İstanbul Masalı

Seray Şahinler – Dünyanın en hoş kentlerinden İstanbul hiç olmasaydı, hayat lakin bilhassa sanat bu kadar çeşitli, bu kadar dinamik olur muydu? Geçmişten bugüne varlığıyla, mavisiyle, yedi doruğuyla, bazen karmaşasıyla fakat en çok ruhuyla sanata daima ilham olmuş İstanbul. Şiire, romana, müziğe, en çok da resme… Günümüzde bu ilhamın disiplinler ortası devamlılığına tasarım da eklendi. Sanatkarlar dizaynların en hoşu İstanbul’u dizaynlarıyla tamamlıyor.

Seramik ve porselene özgün katkısıyla Esma Dereboy da yeni koleksiyonu ‘Origins İstanbul’ da ilhamını İstanbul’dan alıyor. Four Seasons Hotel Bosphorus’ta sergilenmeye başlanan koleksiyonda Dereboy’un özgün formları, minimal ayrıntıları ve İstanbul’a duyduğu özel bağ ile şekillenen bu özel enstalasyon, kentin çok katmanlı kimliğini yorumluyor. Organik sınırların çağdaş dokular ve klâsik izlerle buluştuğu koleksiyonun her ayrıntısında Boğaz’ın zarafeti, Tarihi Yarımada’nın hafızası ve İstanbul’un geçmişle geleceği tıpkı potada eriten yapısı hissediliyor. Sanatkarın özgün form anlayışı, bu koleksiyonla birlikte kente adanmış şiirsel bir anlatı sunuyor.

Katmanlara atıf

Sanatçı, stantta İstanbul’un sembol yapılarına yer vererek geçmişten bugüne taşıdığı ruhu yine şekillendiriyor. Alman Çeşmesi, Galata Kulesi, Kız Kulesi, Medusa, Dolmabahçe, İstanbul’un mimari katmanlarını, onları var eden öyküleriyle hatırlatıyor.

Dereboy, İstanbul’un yedi doruğuna atfen yedi simgesini standa pozisyonlandırmış. Her birinin geçmişini, barındırdığı manaları ve kendisindeki yeri kıssanın modülleriyle birleştirerek bir İstanbul masalı yazmış.

Hikâye İstanbul’un en eski sessiz şahitlerinden olan Dikilitaş ile başlıyor. Dereboy, “Nereden geldiğimizi hatırlamak için bazen tutunacak bir kısım aradığımızda köklenmek istiyoruz. Dikilitaş Mısır’dan Roma’ya oradan da şimdiki yerine gelmiş. Onu özel kılan olduğu yerle kurduğu ilişki bana nazaran. Bu yüzden de koleksiyona köklenmeyle başlamak istedim. Ne kadar uzağa giderseniz gidin en derin manalar daima içinizdeki köklerde zımnidir. Ne kadar derine inerseniz o kadar sağlam durursunuz. Stanttaki her bir yapıtın öyküsü ve söz manası var” diyor.

Hikâyenin ikinci durağı Medusa, sanatkarın tabirine nazaran dönüşümün ve değişimin simgesi, birebir vakitte önyargıları kıran kadim bir sembol. Dereboy, Medusa için “Gücünü korkutmaktan değil korumaktan alıyor” diyor. Üçüncü durak Galata Kulesi’ni ise sanatçı Hezarfen’in uçuşuyla hatırlıyor. Sanatçı, “Galata benim için bir hayalin gökyüzündeki varoluşun, yüreğin, sonları aşmanın ve yapılmamışı denemenin simgesi” diyor. Dereboy’a nazaran, İstanbul’un en romantik yapılarından Kız Kulesi ise denetimi hayata bırakmanın bir teslimiyeti… Alman Çeşmesi dengeyi, Topkapı Harem Çeşmesi kız kardeşliği, beraberliği, birlikte var olmanın, birbirine görünmeden güç vermenin temsiliyeti.

‘Hikâyeleri görünür kılmak istedim’

Dereboy, “İstanbul, geçmişten bugüne taşıdığı ayrıntılarla hâlâ çok şey fısıldıyor. Origins İstanbul Koleksiyonu’yla o sessiz lakin derin öyküleri tekrar görünür kılmak istedim.

Bu yapıları yalnızca mimari ögeler olarak değil, birer his taşıyıcısı olarak ele aldım. Zira onlar yalnızca İstanbul’u anlatmıyor; bize, bugüne, beşere dair kozmik hisler da taşıyor” diyor.