Bilim kurgunun güldürüsü

Müjde Işıl – Hem En Uygun Sinema hem de En Düzgün Milletlerarası Sinema Oscarı kazanarak bir prensip imza atan “Parazit”in yönetmeni Bong Joon-Ho’nun yeni sinemasını merakla bekliyorduk. Yaklaşık beş sene sonra bir bilim kurgu güldürüsü ile karşımıza geldi usta sinemacı. “Mickey 17”yi, Edward Ashton’ın “Mickey 7” isimli romanından uyarlamış. Kitap ile sinema arasındaki ton farkı dikkat cazibeli.
Mickey Barnes, peşindeki mafyadan kaçmak için bir uzay programına katılıyor. ‘Harcanabilir’ olarak tehlikeli her misyona gönderilme işini üstleniyor. Yeni bir gezegeni istila eden Kenneth Marshall komutasındaki kolonide vefattan vefata koşuyor. Her ölüşünde klonlanıp eski hafızasıyla yeni vazifesine gönderiliyor. Lakin ölmemesine karşın klonlanınca Mickey 17, 18 ile karşı karşıya kalıyor.
Çocukça bakış
Romanı okuyunca Bong Joon-Ho’ya niçin cazip geldiğini anlıyoruz aslında. Sınıf ayrımcılığına, sömürüye, yöneten-yönetilen eşitsizliğine odaklanmayı seven sinemacı, romana kendini yakın hissetmiş olmalı. Lakin romanı uyarlarken kilit değişiklikler yapmış. Bu değişiklikleri de mizahı artırmak için hedeflemiş. Örneğin kitapta tarikat mensubu despot Kumandan Marshall, sinemada maharetsiz, ebleh biri olarak tanım edilmiş. Bong Joon-Ho’nun versiyonunda büyük büyük konuşan, tv şovmeni Marshall’ı Trump’a benzetmek pekala mümkün. Romanda Mickey’nin en yakın arkadaşı ve bu vazifesi üstlenmesinin nedeni olan Berto, Timo ismiyle var ve Mickey’nin geçmişinde, kitaptaki üzere bir tartısı yok. Marshall’ın eşi Ylfa ise romanda hiç yok, sinema için yaratılmış yeni bir karakter. Bir nevi Lady Macbeth; hırslı ve ebleh kocasını yönlendiriyor.
Bong Joon-Ho’nun “Mickey 17”deki eşitsizlik ve sömürü eleştirisi, “Parazit”teki üzere yüksek oktavlı değil. Daha çok “Okja”daki (oyuncusu Steven Yeun ile bu sinemada de çalışmıştı) çocukça bakışa yakın duruyor. Tabiata, canlılara karşı işlenen hatalara, insanlığın acımasız sömürü sistemine isyan etmeye kimsenin itirazı olamaz. Lakin filmografisinde güçlü üretimlere imza atmış bir sinemacıdan umulmayacak kadar kolaylık hâkim sinemada. Romanı okuyunca bu kolaylık daha da rahatsız ediyor. Tenkitleri, tiplemeler üzerinden karikatürize ederek anlatınca tesirini kaybederken mizahı da doyurucu olmuyor. Mizah çok öznel bir öge olduğu için sineması sevenler, gülenler olacaktır elbette. Sonuçta “Mickey 17” yeniden de Bong Joon-Ho’nun unutulmaz sinemalarından biri değil.

Oyuncuların performansı
Daha evvel “High Life”ta da uzaya çıkan Robert Pattinson bu sefer öbür bir gezegende iki karakteri birden canlandırarak güç bir işin altından kalkıyor. Ancak bir yandan da Bong Joon-Ho’nun senaryosunun kurbanı oluyor. Zira kitaptaki üzere detaylı çizilmemiş bir karakterin oradan oraya savrulan koşturmacasını izliyoruz sinemada. Hollywood’un muhalif kanadından Mark Ruffalo’nun Trumpvari bir karakteri canlandırması ironik ancak onun performansı da güçlü bir mizahtan uzak ve yapay. Toni Collette’in çılgın gücü ise Ylfa karakterini farklı kılıyor kılmasına lakin o da karikatürize edilmekten öteye gidemiyor.