Bakanlığın listesi güncellendi: Bu eserlere domuz eti nasıl karışıyor? Besin Kontrol Uzmanı Nurten Sırma nedenini açıkladı
Milliyet.com.tr/ÖZEL Konya’da hizmet veren Muhtar Hanımın Yeri isimli bir restoranın kebap ve köftesinde domuz eti tespit edildi. Bahisle ilgili merak edilenleri milliyet.com.tr’ye pahalandıran Besin Kontrol Uzmanı Nurten Sırma’nın açıklamalar şu biçimde: Bakanlığın listesinde sıhhati tehlikeye düşüren eserler 201’e çıktı. Taklit ve tağşiş yapılan eser sayısı 1259 oldu.
5’İNCİ DOMUZ ETİ HADİSESİ OLDU!
18.12.2024’te Balıkesir’de dana sucuğun içinde de domuz eti tespit edilmişti. Fethiye’de dana kaburga satan bir Çin restoranında da domuz eti çıkmıştı.
Ekim ayının 10’unda bilinen bir köftecide domuz eti tespit edilmişti.
2 Ekim’de Antalya’da tas kebabın içinde de domuz eti tespit edilmişti.
Son olarak da bir restoranın Adana kebap ve köftesinde domuz eti tespit edilmiş oldu. Genelde domuz eti hadisesi restoran yüklü yerlerde oluyor. Nelerde var? Bizim için ehemmiyet arz eden Adana köfte, Adana kebap üzere eserlerin içerisine domuz eti katılmış.
‘SATILAN ESERLERDE DOMUZ İBARESİ YER ALMALI’
Domuz eti ülkemizde hem inanç gereği kesilmeyen hem de kasaplık bir hayvan çeşidi değildir. Ülkemizde endüstriyel olarak yetiştirilmiyor. Vakit zaman bu topraklarda Türkiye’de yerleşik olarak yaşayan yabancı vatandaşlar için satış yapan yerler var. O domuz eti satılan şarküterilerde domuzun ibaresinin görülür formda basılması lazım.
Bunu satan mesela bir Çin restoranı, dünya mutfağı yapan restoranlar… buralarda turistlere domuz eti servisi yapılıyorsa burada genel esas şudur: Eserin birbirine karışmaması. Mesela bir Çin restoranına gittiniz, oraya yabancı vatandaş da gidiyor domuz eti tercihi olabilir. İşletmeci şunu sağlamak zorunda: İslam coğrafyasında faaliyet gösterdiği için yerli müşteriye de hitap edecek formda bunu ispatlamalı. Benim dana etini, domuz etini koruma ettiğim depo başkadır. Burada eserlerin izole edildiği ispatlanmalıdır.
‘DNA TAKİBİ İLE YAPILACAK BİR TESTTİR’
Domuz bazen sucuk üreten bir kasapta oluyor bazen de restoran… Adana kebapta gördük. Bazen de köfte eserlerinde… Domuz eti tespiti DNA takibi ile yapılacak bir testtir. Bu domuzun yağından kaynaklı, domuz etinden kaynaklı da olabilir. Burada iki seçenek var: Domuz yağı kaynaklı DNA tespiti olabilir. İkinci olarak kayıt dışı kesilen ve restoranlara satılan etlerde de domuz bulgusundan bahsedebiliriz.
Yabani domuz avlanan kimi bölgeler var. Bunların kasaplık hayvan olarak satışı yok. Avlanılan hayvanlar şayet bir restorana gayri resmi olarak teklif ediliyor ve bu da işletme içine alınıyorsa burada kayıt dışı bir eserden bahsediyoruz. Bu çeşit işletmeler ekseriyetle küçük yerler oluyor.
DOMUZ ETİ NASIL KARIŞIYOR?
Burada lokantanın yetkilisi şayet besin güvenliliğinin sorumluluğunu alamayan biriyse, içeride rastgele bir teknik işçi yoksa, besin bölümünden anlamayan biri lokanta açmaya yeltenirse, kendisine kayıt dışı mal satmaya çalışan birilerine de ‘evet’ diyorsa burada hem domuz yağı kaynaklı yahut eti kaynaklı bulaşıdan kelam edebiliriz.
‘ANA HEDEF MALİYETİ DÜŞÜRMEK’
Burada ana hedef her sahtecilikte olduğu üzere maliyeti düşürmek, satış hacmini artırmak. Domuz kasaplık bir hayvan olmadığı için gerek yağından gerek kendisinden hayvan kaynaklı hastalıkların imalata taşınmasına sebebiyet veriyorlar.
NE ÇEŞİT HASTALIKLARA YOL AÇIYOR?
Kasaplık hayvanların veteriner doktorla muayenesi yapılıyor. Hayvan hastalığı var mı? Sen yabani hayvanı maliyeti düşürmek ismine getirdin sucuk, kebap eserinde kullandın münasebetiyle maliyeti düşürdün. Besin güvenliği konusunda büyük bir ihlal yaptın.
Domuz eti kaynaklı bu hayvanların bünyesinde yaşayan hastalıklar, parazitler… Besin güvenliği riski oluşturan durumlar esere katıldıktan sonra insan bedeninde çeşitli tehlikeler yaratabilir.
Etin yenmesinden kaynaklı insanlara trişinoz hastalığı bulabilir. Yabani hayvanlardan en çok domuz etinden bulaşır. Enfekte besinlerin alınmasından sonra alınan kistler bağırsakta açılarak 2 yahut 30 saat içerisinde bulantı, kusma, göz etrafı ve yüzde ödemler formunda yakınmalara neden olur. Tedavisi de güç bir hastalıktır. Tekrarlayan ateş, yüzde ödem, kaslarda güçsüzlük tipik belirtilerdir.”
