Bakan Kacır ayrıntılarını açıkladı: Çalışan başına 2 bin 500 lira destek!
Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, Şanlıurfa’da GAP Hareket Planı Bilgilendirme ve İstişare Toplantısı ve Ekonomi Koordinasyon Kurulu (EKK),’nun akabinde ortalarında Milliyet Gazetesi Ankara Temsilcisi Didem Özel Tümer’in de bulunduğu gazetecilerin sorularını yanıtladı.
Kacır açıklamasında şu tabirleri kullandı: “Şu anda Şanlıurfa Arkeoloji Müzesi’ndeyiz malumunuz, burası da yeniden GAP Bölge Kalkınma Yönetimimizin dayanağıyla kurulmuş bir müze. Bence bu basın toplantısını burada yapmamız da epey manalı oldu. Az evvel sevgili Müze Müdürümüz biz içeri girdiğimizden itibaren bize 11 bin yaşında tarihi kalıntıları anlattı gerek Göbeklitepe’den, gerek Karahantepe’den elde edilmiş, nitekim dünyada eşsiz değerde kalıntıları malumunuz bu coğrafya barındırıyor. Aslında bu bizler için çok büyük mana taşıyor, zira bu coğrafyanın tarihin bilinen birinci periyotlarından itibaren çok varlıklı bir coğrafya olduğunu, medeniyetin aslında kurulduğu, insanlığın zenginleşme seyahatinin başladığı coğrafya olduğunu ispatlar nitelikte bir yerdeyiz.
“TARIMDA 570 BİN EK İSTİHDAM SAĞLANMASI GAYELERİMİZ VAR”
Tabi GAP Hareket Planımızı da bu perspektifle aslında çalıştık, hazırladık ve çok geniş bir paydaş ağıyla hazırladık. Biz Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı olarak GAP Eylem Planında ve GAP Aksiyon Planının uygulama projelerinde uyum yürütüyoruz, pek çok proje büyük ölçüde paydaşlarımız tarafından, Tarım ve Orman Bakanlığımız tarafından, Güç ve Olağan Kaynaklar Bakanlığımız, Kültür ve Turizm Bakanlığımız üzere paydaşlarımız tarafından gerçekleştiriliyor. Bu Aksiyon Planında da gerçekten AK Parti iktidarlarına yakışır bir perspektifle çok tezli hedefler koyduk. AK Parti iktidarları devrinde 1 trilyon 40 milyar liralık kamu yatırımı yapıldı bu bölgeye, inşallah Hareket Planı kapsamında 2028’e kadar 198 projeye 496 milyar lira daha yatırım yapmayı öngörüyoruz ve böylece 49 bin lira, yani yaklaşık 1350 dolar kişi başına gelir artışı ve bilhassa tarımda 570 bin ek istihdam sağlanması amaçlarımız var.
Yine bu programın kıymetli bir tarafı da ayıracağımız kaynakların 3’te 2’sini aslında programın 5 ana sütunu olarak tanımladığımız ana projelere ayıracak olmamız. Bunların başında elbette bu bölgede sulama projeleri geliyor, ki büyük ölçekli sulamalar konusunda nitekim çok önemli uzaklık kat ettik, lakin birkaç çok değerli yatırım da inşallah Silvan Barajı başta olmak üzere önümüzdeki periyotta bitmiş olacak ve sulama programına 214 milyar lira önümüzdeki periyotta 2028’e kadar kaynak aktarılacak.
Yine tarımda hassas dönüşüm programına 64 milyar lira, ki orada da bilhassa akıllı tarım uygulamalarının, tarımda dijitalleşmenin yaygınlaştırılmasını hedefleyen projeler var.
Yine toplumsal içerme, farklı toplum bölümlerinin, kooperatiflerin, bayan girişimcilerin, genç girişimcilerin kalkınmaya entegrasyonunu hedefleyen GAP Entegre 2.0 Projesi, turizm odaklı ekonomik dönüşüm projesi, ki bölgenin turizm potansiyeli artık herkesçe malum ve emek ağır dallarda de dönüşüm projesi de programın öteki ana sütunları.
Emek ağır kesimler bizim için değerli ve bu bölge çok genç bir nüfusa sahip. Bu bölgenin ortanca yaşı 23-24, birtakım kentlerimizde, ki Şanlıurfa’da bu daha da aşağıda, Türkiye’de ortanca yaş az evvel nüfus da konuşuldu 33-34’lere geldi malumunuz, münasebetiyle Türkiye ortalamasından 10-11 yaş daha genç bir bölgeden kelam ediyoruz. Dileğimiz, bu programdaki gayelerle birlikte, az evvel bir arkadaşımız Türkiye’ye tesiri ne olacak dedi, kıymetli tesirlerden biri elbette bu bölgenin Türkiye’nin ortalama kalkınma düzeyine süratle yaklaşması, lakin bunun da ötesinde bilhassa bölgendeki genç nüfusun bölgede istihdam edilmesi, hayatının bölgede devam etmesinin sağlanması. Bu anlayışla biz bu bölgedeki 9 kentte 20 organize sanayi bölgesi kurduk AK Parti iktidarları devrinde ve bu OSB’lerde 360 binden fazla ek istihdam oluşturduk. Bu bölgeye Türkiye’de en ileri yatırım teşviklerini veriyoruz, 6. bölge dediğimiz 6. kademedeki kentlerimizde biz 12 yıl sigorta primi patron payı, 10 yıl sigorta primi personel payı almıyoruz yeni yatırımlardan, ki bu yeni taban fiyatla birlikte her bir çalışan için aylık 7 bin 750 liralık bir takviye manasına geliyor.
Son dönemde yine AK Parti iktidarlarında 1 trilyonun üzerinde yatırımı teşvik ettik ve 710 bin istihdamın önünü açmış olduk 15 binden fazla yatırım için düzenlediğimiz teşvik evraklarıyla.
İnşallah bu program amaçlarına ulaştıkça aslında daima birlikte bu bölgenin yalnızca Türkiye’nin değil, geniş bir coğrafyanın bir kalkınma lokomotifi olması sürecini de daima birlikte müşahede edeceğiz.
ÇALIŞAN BAŞINA 2 BİN 500 LİRAYA KADAR TAKVİYE
Ben bu vesileyle süratli hazlı sorulara da yanıt vermeye çalışayım. Hacer Hanım imalat bölümüne yönelik paketi sordu. Sayın Cumhurbaşkanı Yardımcım siz yanıt vermediniz, ben müsaadenizle ona yanıt vermiş olayım. Dün Sayın Cumhurbaşkanımız aslında paketin ana ögelerini söz ettiler. Hazır giysi, dokumacılık, deri, ayakkabı, mobilya kesimlerinde halihazırda 1 milyon 200 binden fazla kişi istihdam ediliyor, bu bölümler bizim için kıymetli dallar. Onyıllar boyunca gelişen ve Türkiye’yi sahiden 37 milyar dolara yakın ihracat yaparak endüstrileşme sürecinde bugünlere getiren kıymetli kesimler ortasında bu bölümlerimiz.
Elbette bu kesimlerin rekabet gücünü ve üretimini müdafaayı hedefliyoruz, bunun için de çalışan başına 2 bin 500 liraya kadar bir takviye sunuyor olacağız KOSGEB eliyle. Bu çok yalın bir program olacak, çok bu türlü teferruatlı bir program öngörmüyoruz. Ana öge, 2024 yılının son aylarındaki istihdam düzeyini KOBİ’lerimizin muhafazası, bu taahhüdü yerine getiren KOBİ’lerimize bu 4 bölümde aylık ödemeler yaparak 2 bin 500 liraya kadar dayanak vereceğiz her bir çalışanları için. Ümit ediyorum ki, bu bölümlerde bir yandan markalaşma, tasarım kabiliyetleri, ar-ge kabiliyetleri gelişirken bir yandan da bu bölümlerde istihdamı muhafazaya bu program katkı sunuyor olacak.
Ocak 2025, yani artık inşallah birinci aydan itibaren başlayacak, yani Ocak’ta istihdamı korumuşsa Şubat’ta dayanak ödemesini KOBİ’lerimiz alacak. Üretim iktisadı için yapısal ıslahatlar neler olacak diye bir soru geldi. 2025 ajandamızda 2 kıymetli iş var.
Biri teşvik sistemi, bununla ilgili süreci Strateji Bütçe ve Hazine ve Maliye Bakanlıklarımızla tamamladık, inşallah önümüzdeki haftalarda ilan edeceğiz. Ve yeni teşvik sisteminin ana yaklaşımı da bir yandan mevcut teşvik sisteminde önemli aktifliği olduğunu gözlemlediğimiz emek ağır bölümlerin genç nüfusa sahip vilayetlerde güçlü formda yoluna devam etmesini sağlarken, bir yandan da il-sektör eşleşmesini kuvvetlendirmek olacak. Mahallî kalkınma atılımı programıyla her bir ilin kendi sahip olduğu ekonomik potansiyeli kıymete dönüştürecek yatırımlara Türkiye’de en ileri dayanakları, teşvikleri veriyor olacak.
Bir yandan da bilhassa son yıllarda hızlandırdığımız teknoloji odaklı sanayi atılımı, HIT-30 üzere yüksek teknoloji yüksek katma kıymet odaklı programları yeni teşvik sistemimizde daha faal destekleyeceğiz.
Yine sistemde vergi indirimleri bir evvelki sisteme nazaran biraz daha hudutlu seviyeyle uygulanırken, finansman dayanakları, yani yeni yatırımlar için faiz, kâr hissesi dayanakları ve tekrar makine teçhizat alımlarında öz kaynak dayanağı uygulamalarıyla aslında finansman ayağını teşvik sisteminde mevcut halinden çok daha güçlü bir noktaya taşımış olacağız. İnşallah amacımız, Türkiye’nin yatırım, istihdam, üretim, ihracat parolasıyla kalkınma yolcuğuna daha güçlü katkı sunacak bir teşvik sistemini inşa etmek.
“SAMSUN-ADANA-MERSİN SINIRI İÇİN YAKINDA İLAN EDECEĞİZ”
Bir başka kıymetli yapısal ıslahat adımı da organize sanayi bölgeleri. Burada geçtiğimiz Eylül ayında kıymetli bir adım attık, çok kapsamlı bir uygulama dönüşümü gerçekleştirdik, bilhassa organize sanayi bölgelerindeki yatırım yerlerinin sanayicilerle buluşmasını hızlandıracak önlemler aldık. Lakin tabi burada temel gayemiz, sanayi alanları master planını kamuoyuyla paylaşmak, mevcuttaki planlı sanayi alanlarımızın Türkiye’nin toplam yüzölçümündeki hissesi yüzde 0,2 seviyesinde, tüm sanayi yatırımlarının ve sahip oldukları sanayi alanlarının toplam yüzölçümümüzdeki hissesinin da yüzde 0,4’ün altında olduğunu gözlemliyoruz, bunu süratle büyütmemiz lazım. OSB’lerin ve sanayi bölgelerinin kuruluş süreçlerini hızlandırmak, yatırımcılarla yatırım yerlerinin buluşmasını daha süratli hale getirmek gayesi taşıyoruz. Bunun için de Samsun-Adana-Mersin çizgisinde çok kapsamlı bir çalışma yürüttük, tüm bakanlıklarımızdan aldığımız datalarla, özelikle Tarım ve Orman Bakanımıza ben huzurlarınızda teşekkür ediyorum, zira bir yandan tarım yerlerinin koruması Türkiye için kıymetli bir öncelikken, bir yandan da sanayicilerin gereksinim yerlerine erişimi sağlamak bir önceliğimiz, bunun için de bu üst ölçekli planlamayı birlikte yapmamız çok değerli. Yeniden Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığımız, Güç ve Natürel Kaynaklar Bakanlığımız ve tüm paydaşlardan çok kapsamlı bilgi setleri alarak Türkiye’nin önümüzdeki 30 yıllık sanayi alanları yaklaşımını somutlaştırmaya çalışıyoruz ve bunun birinci fazını da az evvel söz ettiğim Samsun-Adana-Mersin çizgisi için yakında ilan edeceğiz.
Burada en değerli amaçlardan bir de raylı sistemlerle entegre organize sanayi bölgeleri kurmak. Bu, hem rekabet gücümüz açısından, hem de Avrupa Birliği sonda karbon düzenlemesi açısından bizim için temel bir öncelik. Ümit ediyorum bu da endüstrileşme sürecinin değerli bir yapısal adımı olacak. Yeniden teşvik sisteminde 4-5-6. bölgeler ortası mukayeseyle ilgili bir soru soruldu. Bizim gözlememiz şu: Mevcut sistemde bilhassa 6. bölgede istihdam teşvikleri çok faal çalışıyor, lakin önümüzdeki devirde bu sektör-şehir eşleşmesini daha güçlü kılarak aslında her kentte kendi taşıdığı potansiyele yönelik daha güçlü istihdam teşvikleri de sunacağız ve böylece hiç kimsenin dezavantajlı olmadığı, herkesin kendi pahasını bir biçimde kıymetlendirebildiği bir sistemi inşallah kentlerimize, ülkemize kazandırmış olacağız.”
