Bakan Bolat: Avrupa’nın 7’nci büyük iktisadı haline geldik

Bolat, Rize Ticaret ve Sanayi Odası Salonu’nda düzenlenen “Sivil Toplum Kuruluşları ve İş İnsanları İle İstişare Toplantısı”nda, Rize’de bulunmaktan duyduğu memnuniyeti lisana getirdi.

Ticaret Bakanlığının sorumluluk alanına ait bilgi veren Bolat, ülke iktisadında iç ticaret ve dış ticarette istikrar ve dengelerin sağlanması noktasında ellerindeki enstrümanlarla var güçleriyle çalıştıklarını söyledi.

Bolat, 73 vilayet ziyaretinde iş insanlarıyla bir ortaya geldiği 2 bine yakın toplantıdan çıkan sonuçların kendilerine yol gösterici olduğunu, yalnızca Ankara’da oturup bu işleri yapmadıklarını vurguladı.

Bakan Bolat, 27 aydır misyonda olduğunu, ikili mutabakatlar yapmak, memleketler arası fuarlar ve iş forumlarına katılmak üzere iş insanlarıyla 77 ülke ziyareti yaptığını da aktardı.

İş dünyası temsilcilerinin 2002 Türkiye’sindeki durumu çok âlâ bildiğini belirten Bolat, “Ben de iş dünyasında 41 sene yöneticilik yapan bir insandım bakan olmadan önce. Bugün çok farklı bir yerde Türkiye’miz, Allah’a şükürler olsun.” diye konuştu.

TÜİK’in son bir haftada 4 değerli makro gösterge açıkladığını anımsatan Bolat, Türkiye’nin ikinci çeyrekte gerçek olarak yüzde 4,8 büyüdüğünü tabir etti.

Bolat, açıklanan başka göstergelere ait sayıları da paylaşarak, şöyle devam etti:

“İnşallah enflasyondaki bu geriye gidiş devam ettikçe finansman koşulları da güzelleşecektir. Bunu yıla başlarken biliyorsunuz görmüştük, sonra yurt dışında ticaret savaşları, gümrük vergisi savaşları başlayınca yurt dışı ve piyasalarda büyük hareketlilik oldu. O devirde birkaç ay bir orta verme oldu, yoksa bugün çok daha düzgün bir yerde de olabilecektik ancak süreç Hazine ve Maliye Bakanlığı ve Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası para, kredi, bankacılık siyasetlerinden sorumlu olarak, vergi siyasetlerinden sorumlu olarak bu süreçleri yönetiyorlar. Enflasyon düştükçe kesinlikle finansman kuralları daha da güzelleşecek. Bundan telaşınız olmasın.”

“DÜNYANIN 17’NCİ, AVRUPA’NIN 7’NCİ BÜYÜK İKTİSADI HALİNE GELDİK”

Bakan Bolat, çok başarılı olan TOBB Nefes Kredisi’nin birinci diliminde 23 bin 500 işletmenin finansman kullandığını belirterek, “İkinci dilim için de Hazine Maliye ile TOBB idaresi görüşüyor. Benim aldığım bilgiye nazaran de bir mani görünmüyor. İnşallah son durum çok yakında, bir, iki haftaya aşikâr olur diye ümitliyim.” dedi.

İşsizlik oranının son 20 yılın en düşük düzeyi olarak yüzde 8 açıklandığını lisana getiren Bolat, “Malum külfetli süreçlerde, salgın olduğu vakit, savaş çıktığı vakit ve güç krizi oldu, bu cins dalgalanmalarda işsizlik artıyor fakat son 27 aydır da tek hanede, bu da hoş.” diye konuştu.

Bolat, dış ticarette 4,2 milyar dolar açıkla karşılaştıklarını kaydederek, şu değerlendirmede bulundu:

“Son 46 ayın en düşük dış ticaret açığıydı ve son 46 ayın en yüksek ihracatın karşılama oranı gerçekleşti yeniden bu süreçte. Bu da hakikaten çok değerliydi. Yüzde 84’e ulaşmıştı bu manada. İthalat sayımız da yaklaşık 26 milyar dolar oldu. Orada da yüzde 4 azalış oldu. O da son 14 ayın en düşük aylık ithalatıydı. Yani dış ticaret cephesinde birinci 8 ay prestijiyle yüzde 4,3 mal ihracatında artış var. Hizmetler ihracatında yüzde 6 civarında artış var. Mal ithalatımızda yüzde 5,6 artış var 8 ayda, 238 milyar dolar ancak son 3 aydır, 4 aydır ithalat artış suratı yavaşladı. Bu artış suratı yüzde 9’lardaydı, 5,6’ya kadar geriledi. Ve dış ticaret açığımızda bir orta 65 milyar dolar kadardı, artık 60 milyar dolar 8 ayda, yıllıklandırılmış da 87 milyar dolardı. Geçen sene 82’ydi. Ve ihracatın ithalatı karşılama oranı da yüzde 74,8 yaklaşık 75. Geçen yılı da yüzde 75,9 kapatmıştık. Burada da cari açığımız ağustos ayı prestijiyle 18 milyar dolar olarak gerçekleşecek açıklandığında göreceğiz bizim varsayımımız. Orada da âlâ durumdayız. Ulusal geliri oranı yüzde 1,3. Ortalamamız yüzde 3,5’ti bizim, 1,3 civarındayız. Bunları niçin söyledim? Şunun için söyledim, Allah’a şükür makro ekonomik göstergeler istikrara geliyor. Olumlu güzelleşmeler cereyan ediyor.”

Eylülde çarşı pazarda hareketlilik başladığına dikkati çeken Bolat, “İnsanlar memleketlerinden, izinlerinden, tatillerinden döndüler. Eğitim, sıhhat ve başka ticari harcamaların ve canlanmanın olduğu bir periyottur sonbahar. İş dünyası onu çok uygun bilir. Ambalaj, kağıt bölümlerinin en fazla büyüdüğü periyottur sonbahar ayları. Enflasyon düştükçe, finansman maliyeti düştükçe canlanma hızlanacaktır. Bundan kuşkunuz olmasın. Harika bir süreçten geçtiğimiz için bu türlü oldu.” tabirlerini kullandı.

Bolat, 22 yılda yıllık ortalama yüzde 5,3 gerçek büyüme sağlayarak ulusal geliri dolar bazında 238 milyar dolardan, ikinci çeyrek sonunda 1 trilyon 474 milyar dolara taşıdıklarını vurgulayarak, şöyle devam etti:

“6 kattan fazla. Dünyanın 17’nci, Avrupa’nın 7’nci büyük iktisadı haline geldik. Sizin iş hacminizi bakın 22 yıl önceyle mukayese edin. Kendi ticaret hacminizin, üretim hacminizin ve Rize’deki ekonomik gelişmeleri mukayese etmek mümkün dahi değildir o manada fakat inanılmaz süreçler yaşadık. Yani bütün bu anlattıklarımız gül bahçesinde gerçekleştirilmedi. Mayınlı, dikenli yerde gerçekleştirildi.”

YÜKSEK ENFLASYONLA MÜCADELE

Bolat, darbe girişi, pandemi, dünyada yaşanan ekonomik kriz, Rusya-Ukrayna Savaşı ve zelzelenin tesirlerinin iktisada yansımamalarına dikkati çekti.

Deprem bölgesinin ayağa kaldırılması için yapılan çalışmalara işaret eden Bolat, şunları kaydetti:

“Türkiye’nin bütçesi 2003’te 240 milyar dolar civarındaydı. 4,2 trilyon mu neydi o vakit? Ve o bütçenin yüzde 40 maliyeti zelzele bölgesine gidecekti. O da ne kadar? 104 milyar dolar. Bu olağan bir yılda olmayacak. Birkaç yıla yayılan bir şey ancak artık siz hazırladığınız bütçede 2023 bütçesi, 2022 Aralık ayında Mecliste kabul edildi ve bir anda bu türlü bir önünüze fatura çıktı. Bir de 53 bin şehit olan canlarınız çıktı, Allah rahmet eylesin. Yapacağınız iş devleti yönetenler olarak o enkazı kaldırmak, oraları yine imar etmek, oralı halkımızı tekrar yaşanabilir kentlere kavuşturmak. Bunlar yapılıyor. Bu türlü büyük bir zelzelesi 2,5 yılda ayağa kaldırdık, zelzele yıkıntısını. 300 bininci konut bugünlerde Malatya’da kurası çekilecek. Yıl sonuna kadar 450 bin ve ondan sonra da başkaları tamamlanıyor. Yani az kaldı oradaki maliyetlerimiz.”

Bolat, yüksek enflasyonla çabaya işaret ederek, şu değerlendirmede bulundu:

“Bütün gayretimiz üreticiler için de tüketiciler için de enflasyon belasını çok büyük ölçüde gündemden çıkarmaktır. Buna uğraşıyoruz. İstikrarlı bir formda süratli büyümeyi sağlamaktır. Biz 2004’ten 2020’ye kadar olan süreçte 2, 3 yıl hariç daima tek haneli düşük enflasyonda yüzde 5,3’lük büyüme oranı yakaladık. Yüksek oranlı büyüme. Sizin işlerinizin büyüdüğü, gerçek olarak büyüdüğü, geliştiği devirlerdi bunlar. Ve enflasyondaki gerilemeyle piyasalar oturdukça halkımızın tüketme ve satın alma gücü, iştahı artacak ve siz daha çok ticaret yapacaksınız, daha çok üreteceksiniz. Bütün uğraş tekrar buraya gelebilmek için lakin bunları yaparken dediğim üzere yani ‘arazi temizlendi, yürü’ diye bir ortam yok.”

Nisan 2025’te ticaret savaşlarının başladığını, gümrük vergilerinin arttırıldığını belirten Bolat, “Artırılınca dışarıda ihracatta zorlanmaya başladık. Daha fazla çaba sarf etmemiz gerekti. Rakiplerimiz o Avrupa, Amerika pazarlarında bize daha çok zorluk çıkarmaya başladılar. Kendi pazarlarımıza daha çok atak etmeye başladılar. Bunları da dış ticaret siyasetleri önlemleriyle, ithalatta aldığımız önlemlerle ve ihracatı teşvik ederek çözmeye uğraş ediyoruz. Bu minvalde Rize’yi de tebrik etmek istiyorum. 230 milyon dolar net ihracatı var ve 9 milyon dolar ithalatı var. Yüzde 2 bin 500 ihracatın ithalatı karşılama oranı var. Türkiye’de bu kadar yüksek bir net döviz girdisi sağlayan bir vilayet yok.” dedi.

– “Türkiye iktisadını büyütüyor”

Bolat, Eximbank, Türk Bank ve esnafa verdikleri finansman takviyeleriyle ticaret hayatını kolaylaştırmaya çalıştıklarını söyledi.

Eximbank’ta şu anda piyasadaki kredi maliyetlerinin yarısı oranında, yüzde 27 ile finansman kullanılabileceğini hatırlatan Bolat, Türk Bank’ta da birebir halde olduğunu söz etti.

Bakan Bolat, kelamlarını şöyle sürdürdü:

“Bu önümüzdeki üç ay içindeki enflasyondaki gerilemeye paralel finansman iyileşmeleri epeyce bu sayıların 20’nin bile altına indiğini görebileceğiz. Esnaflarımız için şu anda yüzde 25’le finansman kullandırılıyor. Bu sene 8 ayda aşağı üst 80 milyar Türk lirasını geçti. AK Parti’nin iktidara geldiği 2002 sonundan bu yana 674 milyar Türk lirasını geçti arkadaşlar. Bu sayı yaklaşık 30 milyar dolar civarında bir finansman dayanağından bahsediyoruz. Esnaflarımız şad bu kolaylıklardan ve hatta Anadolu’ya gittiğimizde birçok ticaret odası üyeleri ya da yetkilileri, Şaban bey üzere yöneticiler bize sitem ediyorlar, ‘Esnaflar bu takviyelerden şad, biz kimi üyelerimizi kaybediyoruz. Esnaf odasına kayıtlarını aldırıyorlar’ diye söylüyorlar. Biz hem ticaret sanayi odalarına, borsalara hem de esnaf odalarına birebir yakınlıktayız, tıpkı istikrarlı yaklaşımımız var. Biz onların bakanlığıyız, hükümetiyiz. Üretim, büyüme olmazsa biz başarılı olamayız.”

Türkiye’nin iktisadının yaklaşık son 5 yıldır büyüdüğünün altını çizen Bolat, şunları kaydetti:

“Türkiye iktisadını büyütüyor. Eksi, küçülme yaşamadı. Bu istikrar ve istikrar siyasetleri sayesinde de nitekim Rize’nin evladı Sayın Cumhurbaşkanımızın liderliğinde, yönetiminde Türkiye’yi krizlerin içine hiçbir vakit sokmadık. İçeride ve dışarıda fevkalâde afetler ya da demokrasiye, iktisada yönelik sabotajlar yapıldı. Burada da çok başarılı bir formda yönettik. Nisan ayının 2’sinde ana muhalefet ekonomiyi, tüketimi boykot uğraşı içine girdi. Sizlerin işlerine, esnaflarımızın, çiftçilerimizin işlerine ziyan vermek için lakin halkımız bizim de hükümet olarak bu bahisteki aldığımız aksiyonlarla halkımız koşa koşa gitti, alışveriş yaptı. Ve eski emsal günlerden daha fazla ticarete, esnafa takviye oldu. ​​​​​​​Ticaret üretim büyürse ülke zenginleşir ve gelişir. Satın alma gücü refah artar. Biz bunu yaşadık lakin son 5 yılda o kadar çok harika yurt içi ve yurt dışı afetler ve krizler yaşandı ki bunları da yeniden en az zayiatla, hasarla atlattık.”