Asya, Avrupa ve Afrika’nın kültürel birliği
Merve Korkmaz – Avrupa’nın en önde gelen müzelerinden Paris’teki Louvre Müzesi, gururla sunduğu bir stant ile karşımıza çıkıyor: “Memlûkler”. Bu stant; Asya, Avrupa ve Afrika’nın kültürel birliğini vurgulamayı ve ortak hissede olarak sanat odaklı kültür varlıklarını öne çıkarmayı amaçlıyor. Pekala, neden bu türlü bir gayeyle standın kürasyonunun “ortak payda” olması vurgulanıyor? Memlûkler, sahip oldukları çok farklı milletler ve dinlerle liderlik etmiş bir medeniyet olarak günümüzde hâlâ hürmet duyulan bir pozisyonda yer alıyor. Louvre Müzesi, “Memlûkler” sergisiyle, Mısır ve Yakın Doğu’da hâkimiyet kurmuş olan bu Türk sultanlarının hem mimari hem sanat hem de siyasi hayatlarına atıfta bulunuyor.
Çok sesli dünya
İslam tarihinin en parlak periyotlarından birini yaşayan Memlûkler, çok kültürlü yaşantılarıyla Batı’nın dikkatini çekiyor. Kendileri Türk olsalar da, hâkim oldukları topraklar Afrika ve Asya coğrafyalarını da kapsıyor ve bu çok sesli dünyayı temsil etmeleri gerekiyordu. İnşa ettikleri hoşgörülü dünya, bugün de tesirini devam ettiriyor. 1250’den 1517’ye kadar süren hâkimiyetleri, geriye bıraktıkları mimari ve sanat yapıtlarıyla anılıyor. Memlûk sultanlarının başarısı, yalnızca askeri güçleriyle değil, içlerinde barındırdıkları ve üç kıtaya seslenebilen bir tertip kurmalarından da kaynaklanıyordu. Çok sesli olmanın bir getirisi olarak, hem mimari yapıtlarında hem de sanat yapıtlarında bu çeşitliliği görmek mümkün. Louvre Müzesi ise tam olarak bize bunu sunmak istiyor. Hem sanat nesneleri hem dekoratif eşyalar hem de askeri güçlerine yönelik eşyalar stantta yer alıyor. Standın çoğunluğunu, Louvre Müzesi’nin kendi envanterinden çok, ulusal ve milletlerarası ödünç eserler oluşturuyor. Bu kadar büyük ve emek isteyen bir standın altyapısının oluşturulması, uzun müddettir bu stant üzerinde çalışıldığını gösteriyor. Batı dünyasını kültürel ve sanatsal olarak her vakit besleyen bir pozisyonda olan Doğu, artık de bunu göstermek istercesine bir anlayışla standını sunuyor.
Louvre Müzesi’nin amacı
İslam ve Türk dünyasında değerli bir pozisyonda yer alan Memlûkler, öbür devletlere göre daha art planda kalsa da, etkilediği alanlar bakımından epeyce önde olan bir medeniyet. Bu yüzden müzenin maksatlarından birisi de bu stant ile aslında Memlûklerin etkilediği coğrafyaları ve anlayışları yeni bir perspektifle sunmak. Bir öykü anlatma ve o öyküyü çağdaş dünyanın yeni anlayışıyla yaratmak Louvre Müzesi’nin maksadını oluşturuyor. Sahip olduğu geniş koleksiyonunda dünyanın birçok noktasından, medeniyetlerden sanat yapıtları ve nesneler barındıran müze vakit zaman sahip olduğu arşivini aktüel tutmak için bu tıp dikkat alımlı stantlar düzenliyor. Tarih kelam konusu olduğunda ya da dikkat çekilmek istenen bir devir varsa, bunu tekrar hayata getirerek insanlara hatırlatmanın en güçlü yollarından biri üzerine düşünülerek hazırlanmış ve kürasyonuyla tamamlanmış bir stant. Dünya sahnesinde büyük bir tesir bırakmış olan Memlûk Sultanlığı, Asya, Avrupa ve Afrika medeniyetlerinin kültür kesişim noktası oldu. Louvre Müzesi’nin Orta Krallık olarak seslendiği Memlûklerin bizlere bıraktığı mirasın örneklerini gösteren stant 18 Temmuz’a kadar açık.
