Çanakkale Boğazı’nı kaplamaya başladı! Telaş büyüyor
Bilim insanlarının uzun müddettir uyardığı deniz kirliliği ve buna bağlı olarak oluşan müsilaj, bilhassa Marmara Denizi’nde önemli ekolojik ziyanlara neden olmuştu. Arıtma sularının denize deşarjı ve deniz ulaşımı sağlayan taşıtların oluşturduğu kirlilik, vakitle deniz ekosistemini tehdit eden bir hastalığa dönüştü.
2020 yılında müsilaj, deniz tabanından su yüzeyine çıkarak görünür hale geldi ve bu durum turizm ile balıkçılık kesimlerini olumsuz etkiledi. Çanakkale Boğazı’nda 2020 yılında Marmara Denizi’ni tesiri altına alarak büyük bir etraf sıkıntısına yol açan müsilaj, Boğaz ve Çanakkale kıyılarını kaplamaya başladı. Tekrar görülmeye başlayan müsilajın artış göstermesi tasaya yol açtı.
MÜSİLAJ OLUŞUMUNU TETİKLEYEN ÖGELER
Büyükateş, denizlerde sıcaklık artışı, güneş ışınlarının yoğunluğu, ziraî ve kentsel yüzey akışlarıyla taşınan azot ve fosfor üzere besin unsurlarının birikimi, akıntı hareketleri ve çeşitli kirlilik kaynakları, müsilaj oluşumunu tetikleyen ögeler ortasında yer aldığını söyledi.
Özellikle bu süreç, fitoplankton cinslerinin çok çoğalmasına neden olarak deniz ekosisteminde önemli sıkıntılara yol açtığını söz eden Prof. Dr. Yeşim Büyükateş, “Habitat kaybı, oksijen yetersizliği, fotosentez düzeneğinde problemler, besin zincirinin bozulması ve biyolojik çeşitlilikte düşüş bu meselelerden sırf birkaçı. 2008 ve 2020 yıllarında gözlemlenen ağır müsilaj oluşumlarının akabinde bu sorunun tahliline yönelik kısa ve uzun vadeli adımlar gündeme geldi. Bu bahiste alınabilecek birtakım tedbirler ortasında kısa vadeli tahlillerde, atık idaresinde evsel, endüstriyel ve kanalizasyon atıklarının denize arıtılmadan deşarjı derhal engellenmelidir. Sürdürülebilir tarımda, ziraî gübre ve pestisitlerin denizlere ulaşmasını önlemek maksadıyla sürdürülebilir tarım uygulamaları teşvik edilmeli, bu istikamette tesirli planlamalar yapılmalıdır” dedi.
“ALT YAPI ÇALIŞMALARI BAŞLATILMALIDIR”
Uzun vadeli tahliller konusunda da tedbirler alınması gerektiğini kaydeden Büyükateş, “Ekosistem muhafaza da sulak alanların korunması, çok avlanmanın önlenmesi, kıyı erozyonunun denetim altına alınması ve habitat kaybının engellenmesi gereklidir. Pak balıkçılık için doğal balıkçılık yerine etrafa ziyan vermeyen pak balık yetiştiriciliği desteklenmelidir. Alt yapı tahlillerinde, yağmur suyu ve kanalizasyon sistemlerinin ayrıştırılmasına yönelik alt yapı çalışmaları başlatılmalıdır. Daima izleme de, biyolojik, hidrolojik ve ekolojik parametrelerin sistemli ölçümü için kapsamlı bir izleme sistemi kurulmalıdır. Halkın bilinçlendirilmesi için atık idaresi ve etraf muhafaza bahislerinde toplumun farkındalığını artırmak, müsilajla çabada kritik bir adımdır. Bu teklifler, deniz ekosistemlerinin sürdürülebilir bir biçimde yönetilmesine katkı sağlayacak ve müsilaj üzere çevresel sıkıntıların önüne geçmek için tesirli bir temel oluşturacaktır. Ekosistem tabanlı yaklaşımlarla denizlerimizin korunması mümkündür” diye konuştu.
