Altın Lale’nin sahibi ‘Ders Olsun’
MÜJDE IŞIL- 45’inci yaşına bir kala İstanbul Sinema Şenliği müsabaka formatında radikal değişikliğe gitti bu sene. Memleketler arası ve ulusal olarak iki başka müsabakada verilen Altın Lale Mükafatı, yerli ve yabancı üretimlerin birlikte yarıştığı tek çatı altında toplandı. Bu sistemi 2017 ve 2018’de Antalya Altın Portakal Sinema Şenliği de hayata geçirmiş, sonrasında ulusal müsabaka Antalya’ya geri dönmüştü. İstanbul Sinema Şenliği, Kısa Sinema Yarışması’nda da yerli ve yabancı üretimleri birleştirdi. Şenliğin üçüncü yarışlı kısmı olan Yeni Bakışlar baştan sonra yepisyeni bir formatta. Bu müsabaka, eskinin ulusal yarışına benziyor. “İlk sinemalar ve usta sinemacıların sinemalarının birlikte yarışı adil mi?” tartışmasına tahlil olarak düşünülmüş muhakkak ki. Yeni Bakışlar birinci ya da ikinci uzun metrajlı yerli sinemaları kapsıyor. Ve artık belgesel ve kurmaca ayrımı da bulunmuyor.
Tartışmalı değişim
Bu yılki değişimler farklı tartışmaları da beraberinde getirdi. Ulusal müsabakanın artık var olmaması her ne kadar Antalya’daki üzere bariz reaksiyon görmese de şenlik mühletince konuşuldu. Bir öteki bahis da kuir sinemaların gösterildiği Nerdesin Aşkım kısmının bu yılki programda olmamasıydı. 2014’te programa eklenen bu kısım 2015, 2016 ve 2021’de de konmamıştı. Şenlik kimi kısımların yokluğunu, içeriği zenginleştirecek kadar üretimin olmamasına bağladı. Ancak bu da şenlik öncesi ve sırasında tartışılan bir konu oldu.
Üçte birinin yerli üretimlerin oluşturduğu Altın Lale Yarışması’nda bu sene 15 sinemalık bir seçki vardı. Hintli sinemacı Shekhar Kapur’un başkanlık yaptığı, üretimci Ada Solomon; senarist ve direktör Ebru Ceylan, oyuncu Saadet Işıl Aksoy, Toronto Uluslararası Film Festivali başkanı Cameron Bailey’den oluşan heyet Altın Lale’yi Macar imali “Lesson Learned/Ders Olsun”a layık gördü. Eski tarz eğitim yollarına meydan okuyan genç öğretmen Juci ile yurt dışından yeni gelen öğrencisi Palko’nun yaşadıkları problemleri anlatan üretim, Bálint Szimler’in birinci uzun metrajlı sineması. Szimler mükafata imajlı mesaj ile teşekkür etti. Altın Lale yabancı bir birinci sinemaya verilirken birinci ve ikinci uzun metrajlı yerli üretimlerin farklı bir kategoride toplanması, farklı bir tartışmayı beraberinde getirdi.
Her sene yeni üretimlerle ödül dönemini açan İstanbul Sinema Festivali’nin bu sene “Ayşe”, “Ölü Mevsim”, “Su Yüzü” üzere geçen sene farklı şenliklerde yarışmış üretimleri müsabaka dışı göstermeyip kendi yarışına alması da dikkat cazipti. Geçen sene Antalya’dan mükafatla dönen “Ayşe”, Yeni Bakışlar’da Seyfi Teoman En Güzel Sinema Ödülü’nü kazandı. Bu kısımda ödül kazanan üretimlerden bilhassa ikisi öne çıktı: Gelecek bir zamanda duygusallığı sorgulayan “Adresi Olmayan Ev” ve Hatay zelzelesinden sonra üniversite imtihanına hazırlanmaya çalışan öğrencileri anlatan (geçen sene Adana ve Ankara’dan ödüllü) “Zamanın Kıyısında Sınav” belgeseli.
En güzel direktör Gürcan Keltek
Geçen yıl Adana’dan mükafatla dönen, Gürcan Keltek’in “Yeni Şafak Solarken” sineması En Güzel Direktör Ödülü’nün sahibi oldu. Bilinçaltı akışıyla seyircinin sabrını sınasa da teknik olarak yarıştaki en profesyonel üretimdi. Pelin Esmer’in merakla beklediğimiz yeni sineması “O Da Bir Şey Mi” gerçek ve hayali içiçe geçiren senaryosu ile Esmer’e En Düzgün Senaryo Ödülü’nü kazandırdı. Bu kısmın Altın Lale’den sonra yabancı sinemaya giden başka mükafatı En Yeterli Bayan Oyuncu kategorisindeydi. Mükafatı “Under the Volcano/Yanardağın Altında” sinemasındaki rolüyle Sofia Berezovska kazandı. En Yeterli Erkek Oyuncu Ödülü’nü “Uçan Köfteci”deki performansıyla Nazmi Kırık aldı. Müsabakada Kırık’ın rol aldığı bir sinema daha vardı: Mehmet Akif Büyükatalay’ın Almanya ismine yarıştığı “Histeri”. Yabancı düşmanlığı ve sansür temasını katman katman işleyen sinema, şenlikten mükafatsız döndü.
