Alp Ustaoğlu yazdı: Kendine özel bir turnuva

Ağustos sonları ekseriyetle hüzünlüdür zira devamında gelen eylül sonbahar ve kışın habercisidir. Birçok şahsa nazaran sıcak ve aydınlık olan yaz çabuk geçer lakin soğuk ve karanlık olan kış bitmek bilmez.

Teniste ise bu ömür döngüsünün karşıtı bir durum kelam konusu, eylül artık yavaş yavaş dönemin sonuna yaklaşıldığı, uzaktan yılbaşı ışıklarının görünmeye başladığı bir devirdir. Kasım itibariyle dönem sona ermeye başlar, oyuncular nihayet tatil yapmaya ve aileleri ile bir arada vakit geçirmeye vakit bulabilirler.

Amerika Açık işte tam böylesine bir ortamda ağustos sonunda başlar ve yılın son grand slam turnuvası olmasından ötürü tenis dünyasının en itibarlı tertiplerinden birisidir. Bilhassa son 40 yılda yapılan yatırımlar Amerika Açık’ı tıpkı Avustralya Açık’ta olduğu üzere uzak bir lokasyonda yapılan bir tenis turnuvasından, dünyanın en kıymetli spor tertiplerinden birisine dönüştürdü.

Tabii ki işin bir de kültür sorunu var… Malum Avrupa’da hayat bütünüyle bir kültür ve tarih birikimi üzerine oturtulmuştur. Münasebetiyle spor da bu kültür birikiminden hissesini alır. Roland Garros’ta Fransız ve Wimbledon’da ise esaslı İngiliz kültürünü iliklerinize kadar hissedersiniz. Bu turnuvalar kültürel özellikleri ile bir tenis turnuvasından çok daha fazlasıdırlar. Amerika’ya gelince durum biraz değişiyor, burada çok farklı milletlerin oluşturduğu karma kültürel yapının spora yansıması da farklı oluyor.

Farklı profilde seyirci

Örneğin Wimbledon’da daha disiplinli ve klasik bir seyirci varken, New York’ta daha rahat ve Amerikan kültürünü yansıtan bir topluluk bulunur. Maç sırasında ayakta dolaşan, ortalarında konuşan yahut oyunculara laf atan, sonuçta aslında maça büsbütün eğlenmeye gelen bir seyirci karşısında oynamak kolay değildir.

Her an yeni bir Hollywood yıldızı gelebilir ve tribünlerde kıyamet kopabilir. Bununla bir arada üstten hiçbir yerde geçmediği kadar uçak, helikopter, vb. araçlar geçer, tam servis atarken bir jet motoru sesiyle irkilebilirsiniz. Tenisçilerin kendilerini buna nazaran organize etmeleri hatta bu dış faktörlerle eğlenmesini bilmeleri gerekir, oyuncular için en kıymetlisi adapte olabildiğiniz ölçüde Amerika Açık’ta başarılı olma talihiniz da artar. Lakin bunların hiçbiri 2 haftalık tenis şölenini gölgelemez tersine renklendirir, Amerika Açık tüm renkleri ile bu sene de spor dünyasına çok farklı tatlar sunacak.

Eski yıldızlar aranıyor

Teniste 1968’den itibaren uygulanan açık periyoda baktığımızda bugüne kadar oynanan 57 Amerika Açık’ta Amerika Birleşik Devletleri’nin bayanlarda 26, erkeklerde ise 20 sefer şampiyonluk kazandığını görüyoruz. Erkeklerde ise son şampiyon 2003 yılında Andy Roddick, 22 yıldır Amerikalılar tek erkeklerde şampiyon çıkaramıyor, Federer, Nadal ve Djokovic’in varlığı en çok o kategoriyi etkilemiş üzere görünüyor.

Kadınlarda ise Serena Williams, Venus Williams, daha evvelki periyotlarda ise Chris Evert ve Amerika ismine yarışan Martina Navratilova’nın varlığı Birleşik Devletlere tam 18 şampiyonluk kazandırdı. Bayanlarda son şampiyon Coco Gauff olsa da bilhassa bu kategoride Amerika eski günlerini ve yıldızlarını arıyor.

Favoriler tekrar önde

Erkeklerde büyük 4’lü sonrası ne olacak sorusunun karşılığı tahta Sinner ve Alcaraz’ın oturmasıyla son buldu. Erkeklerde yeniden bu iki isim favori olacak. Bayanlarda ise Sabalenka ile Swiatek düzey manasında bir adım önde bulunuyorlar.

Favoriler kim sorusuna gelirsek… Erkeklerde büyük dörtlü sonrası ne olacak sorusunun yanıtı tahta Jannik Sinner ve Carlos Alcaraz’ın oturması ile son buldu.

Bu iki isim tıptaki öteki oyuncuların bir düzey üzerinde bulunuyor, esasen son 7 grand slam turnuvasının tamamında Sinner ve Alcaraz finalleri oynadı. 2025 Amerika Açık’ın en büyük favorisi yeniden onlar olacak. Djokovic ise mesleğinin son periyodunda hala bu oyuncuları zorluyor ve 25. grand slam şampiyonluğunu arıyor. Şayet muhakkak kaideler denk gelirse Sırp oyuncu New York’ta bir sürpriz yapabilir.

Kadınlarda ise Aryna Sabalenka ve Iga Swiatek oyun ve düzey manasında bir adım önde bulunuyorlar. Swiatek, 2024 Roland Garros sonrası mesleğinde bir türbülans yaşadı. Bir sene turnuva kazanamayan Polonyalı oyuncu Wimbledon’da şampiyon olarak durumu toparlamış görünüyor. Bayanlar tenisi her vakit olduğu üzere birbirine yakın oyunculardan oluşuyor, hasebiyle bu noktada bilhassa turnuvanın 2. haftasında farklı isimleri finallerde görebiliriz, bu ihtimal her vakit aklımızda olmalı.

Gururumuz Zeynep Sönmez

Temsilcimiz Zeynep Sönmez ise artık bir birinci 100 oyuncusu olarak Amerika Açık’a ana tablodan katılıyor. Bu sene bulunduğu sıralamanın avantajını çok güzel kullanan Zeynep, Wimbledon’da 3. cinse yükselerek bilhassa imaj ve tanınırlık manasında büyük bir basamak kaydetti. Tenisçimiz, Amerika Açık’ta birinci cinste elemelerden gelen bir rakip ile oynayacak. Sönmez’in 2. tıptaki rakibi ise Katie Boulter-Marta Kostyuk maçının galibi olacak. Bu manada turnuvanın Zeynep için asıl bu maçla başlayacağını söyleyebiliriz. Tenisçimizin 3. cinse kalması durumunda ise beklenen rakibi dünya 6 numarası ve bu yılın Avustralya Açık şampiyonu Madison Keys olacak.

Rekor para ödülü

Özellikle yeni yetişen tenisçilerimizin maksadı her vakit bir gün grand slam turnuvalarında oynamak olmalı. Bu gerçeği yıllardır yazılarımda daima olarak belirtiyorum. Zira günümüz tenisinde kendine yer edinebilmenin tek yolu budur, bu durum küresel bir kanun olarak önümüzde duruyor.

Grand slam turnuvaları hem sıralamada yükselmek hem de teniste kıymetli olan finansman hususlarında geleceğini garantilemek manasında büyük fırsatlar sunuyor. 2025 Amerika Açık’ta toplam ödül 90 milyon dolar olacak. Bu sayı bir rekor ve bugüne kadar bir tenis turnuvasında verilen en büyük toplam para mükafatı.

Bu halde 2025 Amerika Açık tarihte en fazla para mükafatı verilen turnuva olarak şimdiden tarihe geçmiş durumda. Tek erkekler ve bayanlar şampiyonları 5 milyon dolar ödül alırken, çiftlerde tarihte birinci kere şampiyon kadro 1 milyon dolar para ödülünün sahibi olacak. Bunun yanında tenisçilerin finansal yüklerini azaltmak için yol ve konaklama masrafları için bir finans dayanak paketi açıklandı.

Oyuncuların yapacakları seyahat için bin dolar; konaklama için de tertibin resmi otelinde kalınırsa iki oda, oyuncular öbür otelde kalmayı tercih ederlerse günde 660 dolar takviye verilecek. Bu takviye paketinin toplam meblağı ise 5 milyon dolar olacak. Bilhassa eleme tiplerinde oynayan ve sıralamada daha alt sıralarda yer alan tenisçiler için bu takviye epeyce değerli.

Amerika Açık’ta eski jenerasyon

2025 Amerika Açık birebir vakitte eski kuşağın ve şampiyonların sahne aldığı bir yıl olacak. Venus Williams turnuvada son defa korta çıkacak ve 45 yaşında teklerde oynayan en yaşlı oyuncu olarak tarihe geçecek.

Gael Monfils 38, Bautista Agut 37, 2014 şampiyonu Marin Cilic ise 36 yaşında kortta olacak. Alışılmış ki eski 80’li yılların kuşağının en popüleri Novak Djokovic. 38 yaşındaki Sırp oyuncu günümüzün en büyük sert taban uzmanlarından birisi olarak 25. grand slam şampiyonluğu için New York’ta kortlara çıkacak.

Artık profesyonellik yaşının 15’lere kadar indiğini ve tıpta 20 yaş altı pek çok oyuncu olduğunu düşünürsek, iki hafta boyunca 2005 sonrası doğan oyuncularla, 80’li yıllarda doğan oyuncuların rekabetini izleyeceğiz. Tenisçileri destekleyen bilim kısımlarının gelişmesi ile oyuncuların meslek ömürleri uzadı. Münasebetiyle önümüzdeki yıllarda bu stil ‘yaş farklarına dayanan’ rekabetleri teniste daha fazla görebileceğimizi düşünüyorum.

Teniste taban faktörü

Amerika Açık sert yerde oynanan bir turnuva. Sert yer çeşidi birden fazla tenisçinin sevdiği ve oynamakta zorlanmadığı bir kort tipi. Zira teniste pek çok oyuncu mesleğine toprak yahut sert yerlerde oynayarak başlıyor.

Bakımının daha kolay olmasından ötürü sert yer çoklukla tenis kulüplerinin birinci tercihi oluyor. Tıpkı formda toprak kortlarda bir biçimde oyuncuların küçük yaştan beri aşina olduğu bir yer tipi. Bu noktada çim, birden fazla oyuncu tarafında sırları pek bilinmeyen bir yer olarak karşımızda duruyor. Zira birçok ülkede çim kort sayısı hayli kısıtlı. Ayrıyeten yıl içinde çim döneminin mühleti de hayli kısa. En büyüklerde bile bu etkiyi görebiliriz.

Örneğin Rafael Nadal mesleğinde 600’den fazla ATP düzeyinde sert taban maçı oynadı, buna karşılık İspanyol tenisçinin çim tabanda oynadığı maç sayısı yalnızca 96. Zati bir röportajında ‘çim yerde âlâ oynayabilmek tam 5 yılımı aldı’ diyerek bu noktadaki zorluğu belirtmişti.

Bu sene Zeynep Sönmez’in Wimbledon’da kazandığı muvaffakiyetlerin ne kadar değerli ve büyük olduğunu buradan da anlayabiliriz. Tekrar Amerika Açık’a dönersek; süratli tenise imkan veren sert taban bu noktada oyunculara toprağa oranla bir ölçü kondisyon avantajı sağlıyor. Âlâ servis atabilen ve süratli oyuna yatkın oyuncular turnuvada bir adım önde olacaklar.