Afra’yı öldüren panik değil atak! Zelzele sonrası fethiye’yi yasa boğan mevt
Didem Seymen / Haber Merkezi – Muğla’nın Marmaris ilçesinde dün gece meydana gelen zelzele sırasında Fethiye’de yaşayan 8. sınıf öğrencisi 14 yaşındaki Afranur Günlü’nün hayatını kaybetmesi, panik atak hastalığını gündeme taşıdı. Prof. Dr. Mansur Beyazyürek “Panik atak ortada hiçbir sebep yokken geçirilir, vefata sebep olmaz. Burada vefata sebebiyet veren diğer tetikleyiciler vardır” derken Doç. Dr. Taha Can Tuman da “Deprem anında ortaya çıkan kaygı, altta yatan bilhassa teşhis konmamış koroner damar hastalıkları, kalıtsal kalp hastalıkları ve ritm bozukluğu olanlar için tehlikeli olabilir” tabirini kullandı.
Panik atak dünya genelinde yaygın rastlanan bir ruhsal sorun. Araştırmalar dünya genelinde nüfusun yaklaşık yüzde 35’inin hayatlarının bir devrinde panik atak yaşadığını gösteriyor. Batılı kaynaklarda görülme sıklığı yüzde 1-3 olarak belirtiliyor. Türkiye’de ise her 100 bireyden dördünün tedavi gerektirecek seviyede panik atak sorunuyla karşı karşıya olduğu iddia ediliyor. Türkiye Ruh Sıhhati Profili araştırmasına nazaran, sıhhat ocaklarına başvuran hastalarda panik bozukluğu görülme sıklığı bayanlarda yüzde 0.5, erkeklerde yüzde 0.2. Dünya Sıhhat Örgütü datalarına nazaran panik bozukluk bayanlarda, erkeklere nazaran iki-üç kat fazla görülüyor.
‘Altta yatan sebep araştırılmalı’
Bakırköy Ruh ve Hudut Hastalıkları Hastanesi’nde 10 yıl başhekimlik yapmış olan duayen isim Prof. Dr. Mansur Beyazyürek, “Panik ataktan vefat diye bir şey muhakkak kelam konusu olamaz” diyerek şunları kaydetti:
“Burada kızımız çok korkmuş olabilir ancak vefatını altta yatan bir sebep tetiklemiştir. Hayat kalitesi düşük, uyku sorunu olan, hayatı güç geçen insanlarda daha kolay tetikleniyor. Daha evvel panik atak geçirilmişse, profesyonel bir bireye başvurulmamışsa, ilaçları aksatılmışsa bunlar çok değerli. Hayat kalitesi, uyku sistemi, beslenme nizamı… Tetikleyiciler var fakat bunlar panik atağın sebebi değil. Mesela halı alanda çok fazla efor sarf eden birisi için panik ataktan öldü diyemeyiz, kesinlikle altta yatan ve/veya bilinmeyen bir kalp hastalığı vardır. Bireyler hiçbir sebep yokken panik atak geçirir, tetikleyici bir şey varsa bu panik atak değildir, altta yatan sebep araştırılmalıdır.”
Belirtileri neler?
Bağcılar Medipol Mega Üniversite Hastanesi’nden Ruh Sıhhati ve Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Taha Can Tuman da şu bilgileri verdi: “Panik atak esnasında bireyde çarpıntı, kalp atımlarını hissetme ya da kalp atım suratında artış olması, terleme, titreme ya da sarsılma, nefes darlığı ya da boğuluyor üzere olma üzere hissi, soluğun kesilmesi, göğüs ağrısı ya da göğüste düşünce hissi, bulantı ya da karın ağrısı, baş dönmesi, sersemlik hissi, düşecek, bayılacakmış üzere olma, güya ortam gerçek değilmiş üzere bir hissin gelmesi yahut kişinin kendisini güya yabancı biriymiş üzere hissetmesi, denetimini kaybetme ya da çıldırma korkusu, vefat korkusu, bedende uyuşma ya da karıncalanma hissi, üşüme, ürperme ya da ateş basması ve ağız kuruması üzere belirtiler olur.”
Tuman, panik atağın ansızın başlayıp süratle şiddetlendiğini belirterek şunları kaydetti: “Kişi panik atak esnasında kalp krizi geçirdiğini, felç kalacağını, öleceğini, bayılacağını ya da aklını yitireceğini düşünebilir. Fakat panik atağın öldürücü olmadığını bilmemiz gerekir. Deprem anında ortaya çıkan dehşet, altta yatan bilhassa teşhis konmamış koroner damar hastalıkları, kalıtsal kalp hastalıkları ve ritim bozukluğu olanlar için tehlikeli olabilir.”
Tedavi: İlaç ve terapi
Doç. Dr. Tuman, hastalığın tedavisine ait şunları kaydetti: “İlaçlar ve terapi kullanılabilir. Terapide dikkat odağının vücuttan etrafa yönlendirilmesi için müdahaleler yapılır, felaketleştirme üzere yanlışlı bilişler ele alınır, güvenlik sağlayıcı davranışlar tespit edilir. Nefes ve gevşeme idmanları öğretilir. İlaç tedavisinde anti-panik ilaçların aktifliği 4-6 haftada başladığı için birinci devirlerde telaş giderici ilaçlar kısa vadeli kulla-nılabilir. İlaç tedavisine 6 ay-1 yıl devam edilir.”
SAĞLIK SİGORTASI KAPSAMINDA DEĞİL
‘Öngörülebilir, ölçümlenebilir olmalı’
Avukat Melda Merve, panik atağın sıhhat sigortası kapsamında olup olmamasına ait şunları kaydetti: “Panik atak, ruhsal bir rahatsızlıktır lakin sonucunda vefatın meydana gelmesi hali fizyolojik olarak ayrıca nedenlere dayanmaktadır. Panik atak geçiren, hastalığı dış bir etmenle tetiklenen sigortalı bunun sonucunda kalp krizi yahut beyin kanaması üzere sebeplerle hayatını kaybedebilir. Bu durumda mevt nedeninin panik atak olarak belirlenmesi mümkün olmayacaktır. Sigortacı, riskin öngörülebilir olmasını dilekler, aksi halde sürdürülebilir bir sigortalılık münasebeti sağlamak güçleşecek, riskin varsayım edilemeyen ölçüte gelmesi poliçenin uygulanmasında da sıkıntılara sebep olacaktır. Panik atak üzere rahatsızlıkların poliçe kapsamına alındığı hallerde fizyolojik sonucunu göz arkası ettiğimiz birçok rahatsızlıktan bahsetmek mümkün olabileceği üzere ölçümlenebilir dataların olmaması da objektif olarak hesaplanabilir olmayan poliçe bedelleri ve tazminatları doğurabilecektir.”
‘Panik atağa bağlı ritim bozukluğu’
Muğla Fethiye’de yaşayan ve sarsıntı anında panik atak geçirdiği belirtilen 14 yaşındaki Afranur Günlü hayatını kaybetti. Yakınları, ablasıyla tıpkı odada kalan Afranur’un ansızın uyanıp ayağa kalktığını, akabinde tekrar yatağına uzandığını söyledi. Bunun üzerine sağlık takımlarına haber verildi. Hastaneye kaldırılan Günlü kurtarılamadı. Muğla Valisi İdris Akbıyık “Bir evladımızı zelzele esnasında kaybettik. Panik atağa bağlı kalp ritim bozukluğunun neden olduğu bedellendiriliyor. Kesin mevt nedeni daha sonra açıklanacak” dedi.
