AB’nin batarya düzenlemesi Türkiye için birtakım fırsatlar sunuyor
Avrupa Birliği’nin yeni regülasyonları, AB Batarya Regülasyonu ve Kritik Hammaddeler Yasası kapsamında üretimden geri dönüşüme kadar batarya bölümünde tüm etaplarda sürdürülebilirlik ve şeffaf tedarik zincirini hedefleyerek esaslı değişiklikler getirirken bunlarla uyumlu ulusal düzenlemelerin yapılması halinde Türkiye güç bölümüne de birtakım fırsatlar sunuyor.
Kurumsal sürdürülebilirlik ve yeşil finans hakkında eğitim, danışmanlık ve raporlama hizmetleri sunan Eko Etki’nin yayımladığı “Pil-Batarya 2025 Sektörel Sürdürülebilirlik Raporu”na nazaran batarya üretimi, hücre ve katot evrelerinde ağır güç gerektiriyor ve ömür döngüsü boyunca yüksek karbon ayak izi oluşturuyor.
Kritik ham unsurların tedariki, geri dönüşüm altyapısındaki eksiklikler ve atık idaresi de bölümün öncelikli dönüşüm alanları ortasında yer alıyor.
AB Batarya Regülasyonu ve CIRPASS Dijital Eser Pasaportu (DPP) uygulamaları, karbon ayak izi, kritik ham husus kullanımı, geri dönüşüm ve tedarik zinciri şeffaflığı üzere birçok alanda esaslı değişiklikleri beraberinde getiriyor.
Uzmanlara nazaran, Türkiye için ise AB ile uyumlu ulusal mevzuat geliştirilmesi, ihracat kolaylığı ve yabancı yatırımcı itimadı açısından kritik kıymet taşıyor.
Türkiye, AB için tedarikçi pozisyonunu güçlendirebilir
AA muhabirine değerlendirmede bulunan Sürdürülebilir Finans Uzmanı Yunus Emre Ertoş, “AB Batarya Regülasyonu ile bataryaların tasarım, üretim, kullanım, tekrar kullanım ve geri dönüşüm evrelerini içine alan bütünsel bir çerçeve ortaya koyuyor.” sözünü kullandı.
Ertoş, bilhassa Kritik Hammaddeler Maddesi’nin kıymetine işaret ederek, “Lityum, kobalt, nikel üzere stratejik değere sahip girdilerin çıkarma, sürece ve geri kazanım süreçlerine yönelik sıkı kurallar getirilmekte, bu da dalda sürdürülebilir ham unsur kullanımını teşvik ediyor.” dedi.
Uyum sürecinde üreticilerin çevresel faktörleri dikkate almasının mecburî hale geldiğini vurgulayan Ertoş, bu kapsamda ömür döngüsü tahlili, karbon ayak izi ve su ayak izi hesaplamalarının yapılması gerektiğinin altını çizdi.
Ertoş, üretim süreçlerinin güç verimli ve pak teknolojilerle dönüştürülmesinin değerini söz ederek, bu sayede çevresel tesirlerin azaltılmasının hedeflendiğini kaydetti.
Kritik ham hususlarda dışa bağımlılığı azaltmaya yönelik AB adımlarına da değinen Ertoş, şöyle devam etti: “AB, kritik ham hususlarda kendi kendine yeterliliğini artırmak emeliyle iç üretimi artırmayı, kıymetli bir kısmını AB içinde işlemeyi ve kayda paha hissesini geri dönüşümden sağlamayı hedeflemekte. Bu durum, Türkiye üzere stratejik tedarikçiler için hem risk ve fırsatlar barındırmaktadır. AB kendi üretimini artırdığında dışa bağımlılığını azaltabilir ve bu durum Türkiye’nin ihracat hissesi üzerinde baskı yaratabilir. Öte yandan, sürdürülebilirlik, şeffaf tedarik zinciri ve yüksek kalite standartlarını faal biçimde uygulayan Türk firmaları, AB için emniyetli tedarikçi pozisyonlarını güçlendirme fırsatı yakalayabilir.”
AB ile uyumlu mevzuat, ihracat ve yatırımcı inancı için kritik
Sürdürülebilirlik Uzmanı Cansu Melis Aksu da kullanım ömrünü tamamlamış bataryaların geri dönüşümü ve ikinci ömür uygulamalarının Türkiye için kritik ehemmiyet taşıdığını belirterek, “Türkiye’de bataryaların geri dönüşümü mevzuatla düzenlenmekte olup, kullanım ömrünü tamamlamış bataryaların geri dönüşümü ve ikinci ömür uygulamaları bilhassa elektrikli araçların yaygınlaşmasıyla birlikte çevresel sürdürülebilirlik, ekonomik yarar ve kaynak verimliliği açısından büyük değer arz etmekte.” değerlendirmesinde bulundu.
Türkiye, batarya bölümünde önceliklerine değinen Aksu, “Türkiye’nin önceliği, toplama altyapısını güçlendirmek, özel sektör–belediye işbirlikleriyle batarya geri kazanım zincirini kurmak ve ikinci ömür teknolojilerine yönelik AR-GE’yi desteklemek olmalı. Birebir vakitte AB ile uyumlu mevzuat geliştirilmesi hem ihracat kolaylığı hem de yabancı yatırımcı itimadı açısından kritik.” tabirlerini kullandı.
Aksu ayrıyeten, AB ile uyumlu ulusal mevzuat geliştirilmesinin hem ihracat kolaylığı hem de yabancı yatırımcı inancı açısından kritik olduğuna dikkati çekerek, “Türk firmaları, AB için muteber tedarikçi pozisyonlarını güçlendirme fırsatı yakalayabilir.” dedi.
Temiz üretimle güç ve su verimliliği artabilir
Enerji ve su tüketimini azaltan pak üretim teknolojilerinin kıymetini vurgulan Aksu, “Atık ısı geri kazanımı, proses optimizasyonu ve otomasyon, su geri kazanım ve arıtma sistemleri, yenilenebilir güç entegrasyonu ve dijital izleme teknolojileri üzere prosedürler çeşitli teknoloji entegrasyonları ile yarar maliyet noktasında orta ve uzun vadede sürdürülebilirlik dahilinde iktisat ve ekoloji entegrasyonunu sağlayarak sektörel fırsatlar yaratmaktadır.” diye konuştu.
Aksu, ulusal mevzuat ve teşvik düzeneklerinin aktif uygulanması, KOBİ’lerin teknolojiye erişiminin kolaylaştırılması ve milletlerarası başarılı uygulamaların adaptasyonunun, pak üretim teknolojilerinin yaygınlaşmasını ve sürdürülebilir üretim kültürünün oluşmasını destekleyeceğini belirtti.
Bu bütüncül yaklaşımın, güç ve su verimliliğini artırırken ekonomik performansı güçlendireceğini lisana getiren Aksu, Türkiye’nin sanayi bölümlerinde rekabet gücüne ve çevresel sürdürülebilirliğe katkı sağlayacağını kaydetti.
