Rusya’dan gelen polen Kastamonu’ya ulaştı! ‘Ağustos ve eylül aylarında etkiliyor’

Ormancılık ve tabiat turizmi alanında ihtisaslaşan Kastamonu Üniversitesi tarafından yapılan polen araştırmasında, Rusya üzerinden gelen ambrosia poleni tespit edildi. 2022 yılında Kastamonu Üniversitesi Fen Fakültesi Dekanı ve Biyoloji Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Talip Çeter’in yürütücülüğünde, doktora öğrencileri Oktay Bıyıklıoğlu, Serhat Karabıçak ve yüksek lisans öğrencisi Derya Keleşoğlu tarafından hazırlanan proje çerçevesinde, Kastamonu’nun İnebolu ilçesine aygıt yerleştirildi. 2022 yılında İnebolu Meslek Yüksekokulu’nun çatısına yerleştirilen aygıt sayesinde atmosferdeki polenler tespit edildi. Türkiye’de birinci kere otomatik polen sayım aygıtının kullanıldığı çalışmada Kastamonu atmosferindeki polen ve spor çeşitliliği ve yoğunluğu neredeyse anlık olarak tespit edilmeye başlandı.

Yürütülen çalışma sonucunda, Rusya üzerinden Türkiye’ye giriş yaptığı tespit edilen ambrosia poleni tespit edildi. Havada uçan ve insanlarda alerji semptomlarına neden olan küçük parçacıklardan oluşan polenin öksürük, burun akıntısı ve boğazda kaşıntı üzere tesirlere sebep olduğu belirtildi.

Ağustos ve eylül aylarına dikkat! ‘Ambrosia kaynaklı olduğunu düşünüyoruz’

Yapılan çalışmayla ilgili bilgi veren Kastamonu Üniversitesi Fen Fakültesi Palinoloji Araştırma Kümesi doktora öğrencisi Serhat Karabıcak, “Cihaz içerisinde bant var ve yapışkan bir yapısı var. Atmosferdeki spor ve polenleri bu halde yakalıyoruz. Bunların içerisinde Rusya tarafından gelen bir polen var. Ambrosia poleni diyoruz. Ülkemizde çok yaygın değil. Bir tek Düzce tarafında tanımlama yapılmış ancak Kastamonu’ya yaklaşık 200 kilometre uzaklıkta bulunuyor. Belirli periyotlarda bilhassa ağustos ve eylül aylarında öksürük, burun akıntısı, beğenilen yanma, kızarıklık üzere etkenlere neden oluyor. Bundan ötürü da bunun ambrosia poleninden kaynaklı olduğunu düşünüyoruz. Bu poleni de üniversitemize kurduğumuz bu aygıtlar sayesinde tespit ettik. Artık de İnebolu’ya gelip aygıtın değişimini ve bakımlarını yaptık ve yeni haftaya hazır hale geldi” dedi.

‘Avrupa’da çok araştırılıyor ancak Kastamonu’da yaygın değil’

Ambrosia poleninin Avrupa’da çok fazla araştırılmasının yapıldığını ve Kastamonu’da da şu ana kadar bir kaydının olmadığını söyleyen Karabıçak, “Atmosferde bilhassa ağustos ve eylül aylarında dominant bir biçimde bu polene rastlamaktayız. Bunun da giriş kapısı olarak Kastamonu’nun İnebolu ilçesi gözükmektedir. Bu polenler bilhassa Rusya tarafından, Kırım üzere yerlerden geliyor. Bu bölgelerde bu bitki çok derecede yaygın bir biçimde bulunmaktadır ve istilacı bir tıp olarak geçmektedir. Bilhassa bu istilacı çeşidin polenleri de beşerler için alerjik bir düzeye çıkartmaktadır. Bizler de bunların takibini gerçekleştiriyoruz. Bizim temel maksadımız atmosferdeki tozlaşma dediğimiz mevsimini ortaya çıkartmaktır. Bilhassa nisan, mayıs ve haziran periyotlarında çok bir polen salımı olmaktadır. Bitkiler tarafından ve bu polen çeşitliliğinin hangi bitkiden geldiğini, hangi saatlerde bu bitkilerin dominant olarak ortaya çıktığını bu aygıt sayesinde tespit etmekteyiz” diye konuştu.

Elde edilen dataları laboratuvar ortamında inceleyip doğruluğunu ölçtükten sonra web sitesinde fiyatsız biçimde yayınladıklarını söyleyen Karabıçak, “Laboratuvarımızda da cihazımızdan aldığımız numunelerle tanımlama yaparak doğruluk hissesini ölçüyoruz. Laboratuvarımızda mikroskopta polenleri inceliyoruz. Otomatik sayım cihazımızdan aldığımız ve doğruluk hissesini ölçtüğümüz polenlerle ilgili dataları de son olarak üniversitemizin web sitesinde halka açık olan kısmında yayınlıyoruz. Web sitemizde görüldüğü üzere ağaç, çimen, küf ve ot ya da çalı polenlerini görebiliyoruz. Bu datalar ayrıyeten saatlik olarak güncelleniyor” bilgisini verdi.