Trakya’yı bekleyen büyük felaket! Uzmanı uyardı: 2040’ta bekliyorduk 2020’li yılların ortalarında başladı
Türkiye genelinde iklim değişikliği, çok sıcaklar ve yetersiz yağışlar nedeniyle meydana gelen kuraklık, son 3 yıldır tesirini göstermeye devam ediyor. Kuraklıktan en çok etkilenen, tarım yüklü geçimin sağlandığı Trakya’da da yer altı su ve yer üstü su kaynaklarında düşüşler yaşanıyor. NKÜ Ziraat Fakültesi Biyosistem Mühendisliği Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Fatih Konukcu, Trakya’nın 2030 ve 2040’larda yaşaması beklenen kuraklık ve sıcaklık artışını, 2020’li yılların ortalarında yaşamaya başladığını belirtti.
Prof. Dr. Konukcu, “İklim değişimiyle ilgili 2000’li yıllarda yaptığımız çalışmalarda, 2020’li yıllarda 0,3 santigrat derece yahut 2030’ların sonuna hakikat 0,9 santigrat derece sıcaklık artışı meydana geleceğini öngörmüştük. Yağışlarda çok büyük artış olmasa da ilkbahar ve yaz yağışlarında artış bekleniyordu. Avrupa ülkeleriyle kıyaslandığı vakit Türkiye daha fazla etkilenecek lakin Trakya; Türkiye içerisindeki en az etkilenecek bölge olarak belirlemiştik. Lakin son yıllarda bunun tam aykırısını yaşadık” diye konuştu.
‘ORTALAMA 2 SANTİGRAT DERECE ARTIŞ YAŞIYORUZ’
Trakya’nın çok önemli kuraklık yaşadığını söyleyen Prof. Dr. Fatih Konukcu, “Şöyle ki iklim değişimi olmadan yahut meydana gelmeden evvelki datalara baktığımız vakit yağış 570 milimetre civarında, sıcaklık 13,8 – 14 santigrat derece civarındaydı. Ondan sonraki iklim değişiminin başladığı 30 yılda, yani 1990 ile 2020 yılı ortasında sıcaklık tekrar fazla olmadı. Yağışlarda kıymetli bir değişiklik meydana gelmedi. Lakin 2015 yılından sonra son 10 yılda sıcaklık değişimi, iklim değişiminden evvelki periyoda nazaran 1,62 santigrat derece arttı Trakya bölgesinde. 2030’larda, 2040’larda yaşanması gereken kuraklık ve sıcaklık artışını 2020’li yılların ortalarında yaşamaya başladık maalesef. Şu anda 2 santigrat dereceye bir ortalama artış yaşıyoruz Trakya bölgesinde. Burada yağış olarak da yaklaşık 140 milimetrelik bir azalma var” tabirlerini kullandı.
TRAKYA BÖLGESİ BÜYÜK SU GERİLİMİ YAŞIYOR
Yaşanan sıcaklık artışı ve yetersiz yağışın Trakya bölgesinde önemli su krizlerine neden olduğunu pahalandıran Prof. Dr. Konukcu, “Şu anda çok önemli su krizi yaşamıyor üzere bir durumdayız lakin bunun sebebi yer altı sularının kendi potansiyelinin, yenilenebilir potansiyelinin üzerinde kullanıldığı için bu badireyi yaşamıyoruz. Suya sıkıştığımız vakit çabucak bir sondaj açıyoruz münasebetiyle suyu, krizi salıyoruz. Fakat aslında Trakya’da hakikaten şu anda yer altı suyuyla başlayacak olursak büyük gerilimin yaşandığı su kaynaklarından bir tanesi Trakya bölgesinde. 500 milyon metreküp civarında yıllık su potansiyeli lakin şu anda 650 milyon metreküp su çekiliyor. Bunun yarıya yakını kentler, yarıya yakın da sanayi. Bir kısmı da hatta üçe bölebiliriz bunu. Üç dal de kullanıyor bu suyu” dedi.
‘SUYUN İHTİYAT AKÇESİ ÜZERE KULLANILMASI GEREKİR’
Prof. Dr. Konukcu, 400 milyon metreküpten fazla su kullanılmaması gerektiğini söyleyerek, “Dolayısıyla bu suyun ihtiyat akçesi üzere kullanılması gerekir. Olur ki çok daha ileriki yıllarda arka arda gelen kuraklıklar nedeniyle sanayi, kentlerde ve tarımda besin garantisini sağlamak için çok acil durumlarda kullanılması gereken bir suyu biz sıkıştığımız anda ve en kolay bir formda kullanıyoruz. Bundan vazgeçmemiz gerekir. ‘Bundan nasıl vazgeçebiliriz’ sorusu akla geliyor o vakit. Şöyle ki; tarımda bir sefer su kullanım randımanı çok düşük, yüzde 50’ler civarında. Bunu yüzde 70’e çıkarmış olsak, yüzde 20 toplamda büyük bir ölçü su tasarrufu yapmış oluyoruz. Bunun tasarruf etmenin yolları bir aslında. Hem sulama sistemlerini hem sulama teknolojilerini yenileyerek ve bitkiye gereksinim duyduğu periyotta gereksinim duyduğu kadar su vererek, sulama sistemlerini modernize ederek, çiftçileri eğiterek bunu başarabiliriz” diye konuştu.
‘İHTİYAÇ OLMAYAN DEVİRDE SU DEPOLANABİLİR’
Şehirlerdeki kayıp kaçak oranının yüzde 40’lara vardığını söyleyen Prof. Dr. Fatih Konukcu, şöyle konuştu:
“Bu ortalama bir sayı, kentlere nazaran elbette değişebilir lakin genelde bu türlü olduğunu biz biliyoruz. Hasebiyle bunu yüzde 20’lere düşürmüş olsak, oradan da çok büyük bir çıkar sağlayabiliriz. O da bizi bir artı sağlar. Endüstride ise bilhassa son yıllarda ıslak sanayi kollarına müsaade verilmiyor ancak endüstride de yer altı suyundan daha fazla yüzey su kaynaklarına yönelmesi gerekiyor. Yüzey su kaynaklarının büyük bir kısmı kirli ve kirlenmiş durumda. Her ne kadar önemli tedbirler alınmış olsa da hala kirli. Bunların en kısa vakitte temizlenmesi, projelerin tamamlanması ve yarım kalan baraj ve gölet inşalarının en kısa müddette gerçekleştirilmesi gerekiyor. Trakya bölgesinin bir avantajı 1500 civarında gölet ve baraj yapılabilir. Yeni yatırımlara, altyapı yapılarına yönelmek gerekiyor. Meriç suyu bizim için tahminen can suyu olabilir. Bu su muhtaçlık duyulmayan devirde, suyun bol olduğu devirlerde iç havzalara güneş gücü yahut rüzgar gücü üzere yenilenebilir güç kaynaklarıyla depo edilmesiyle birlikte yer altı suları en az yüzde 50 kullanımı azaltılabilir ve su gerilimi de önlenmiş olabilir Trakya bölgesinde.
