İslami finans pazarının büyümesi bekleniyor

AA muhabirinin derlediği bilgilere nazaran, bir vakitler çoğunlukla Müslümanların olduğu ülkelerde bulunan İslami finans, artık tüm dünyaya yayılıyor. Bu kapsamda gelecek yıl boyunca İslami finans varlıklarının yaklaşık 5 trilyon dolara ulaşacağı öngörülüyor.

Son 10 yılda, yıllık yüzde 10-12 üzere bir oranda büyüme gerçekleştiren İslami finans, bankacılık, sermaye piyasaları, para piyasaları ve sigorta dahil olmak üzere çeşitli kesimleri kapsıyor.

İngiltere, Güney Afrika ve hatta Lüksemburg üzere Müslüman nüfusun çoğunlukta olmadığı ülkeler, İslami finansın sunduğu etik prensiplere uygun finansal eserler ile bu sürece dahil oluyor.

“İslami Finans Piyasası Büyüklük ve Hisse Analizi-Büyüme Trendleri ve Tahminler” raporuna nazaran, İslami finans pazarının 2024’ten 2029’a kadar olan periyotta yüzde 10’un üzerinde yıllık bileşik büyüme oranı kaydetmesi öngörülüyor.

Bu büyümenin en büyük nedenlerinden birinin İslami finansın etik yatırımlara dayanması olduğu söz ediliyor.

İslami finans, etik yatırım unsurları konusunda artan global farkındalık sayesinde hem Müslüman hem de gayrimüslim yatırımcıların ilgisini çekiyor.

İslami finans pazarı Müslüman dünyasının ötesinde de ilgi görüyor

Sahip olduğunu bedellerle İslami finans pazarı Müslüman dünyasının ötesinde ilgi görmeye devam ediyor. Birleşik Krallık, İslami finansın benimsenmesinde öncü bir ülke olarak öne çıkıyor. Bilhassa Londra, İslami bankacılık ve finans için kıymetli bir merkez olarak ön planda yer alıyor. Birleşik Krallık hükümeti birçok sefer devlet sukuku (İslami tahvil) ihraç ederek memleketler arası yatırımların ilgisini çekiyor.

Bankaların hem Müslümanlara hem de gayrimüslimlere hitap eden İslami finansa uyumlu finansal eserler sunmasıyla Güney Afrika da bu pazarda öne çıkıyor. Lüksemburg da Eylül 2014’te 200 milyon avro pahasında ve 5 yıl vadeli sukuk ihraç eden birinci Avro Bölgesi ülkesi oldu.

Bu durum Lüksemburg’u Avro Bölgesi’nde hudut ötesi İslami finansal süreçlerin kolaylaştırılmasında kayda bedel bir katkı sağlayıcı olarak konumlandırdı. Bu global yayılma, kesimin dinamik tabiatını ve pozisyon yahut inançtan bağımsız olarak çeşitli yatırımcı sınıflarına hitap etme kabiliyetini bir defa daha ortaya koyuyor.

Geçen yıl prestijiyle İslami kurallarla uyumlu finansal varlıkların toplam bedelinin yaklaşık 2 trilyon dolar olduğu iddia ediliyor. Bu varlıkların kıymetli ölçüde büyüyeceği ve 2026’ya kadar 2023 kıymetinin 2,5 katına ulaşacağı varsayım ediliyor.

Birçok kesimde olduğu üzere İslami finans da teknolojinin yükselişiyle evrim geçiriyor. Fintech ve blockchain, kesimin mukadderatını ve geleceğini değiştiren bilhassa dikkate bedel trendler ortasında yer alıyor.

Blockchain teknolojisinin şeffaflığı güzelleştirerek ve süreçlerdeki meçhullüğü azaltarak İslami finansı büyük ölçüde değiştirme potansiyeline sahip olduğu söz ediliyor.

“İslami finans, BM’nin sürdürülebilir kalkınma gayeleriyle de ahenk gösteriyor”

İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi İktisat Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Metin Toprak, AA muhabirine yaptığı değerlendirmede, Türkiye’nin coğrafik pozisyonu ve kültürel yapısı prestijiyle İslam finansının global arenada yükselişiyle Afrika ve Asya’nın kesişim bölgesi olarak nitelendirilen “Afrasya”da kıymetli bir global oyuncu olma potansiyeli taşıdığını lisana getirdi.

Türkiye’nin bölgesel rolünü pekiştirmesi ve global bir aktör olarak öne çıkması için kelam konusu bölgede cazibe merkezi olma potansiyelini geliştirmesi gerektiğini aktaran Toprak, İslami finansın etraf dostu, etik ve şeffaf yaklaşımı, Birleşmiş Milletlerin sürdürülebilir kalkınma maksatlarıyla de ahenk gösterdiğini anlattı.

Prof. Dr. Metin Toprak, lakin bu potansiyelin tam manasıyla hayata geçirilmesi için birtakım manilerin aşılması gerektiğini vurgulayarak, şöyle devam etti:

“İslam ülkelerinde İslami finansın yaygınlaşmasını engelleyen esas problemler ortasında, düzenleyici çerçevedeki karmaşıklıklar ve ikili düzenleme yükü, şeffaflık ve itimat eksikliği ve ekonomik aktörlerin bu husustaki farkındalık seviyesinin düşük olması, sermaye piyasalarındaki işleyişin milletlerarası standartlarda ve şeffaflıkta olmaması en başta gelmektedir.

Bu durum hem yerli hem de yabancı yatırımcıların dala olan inancını azaltmakta ve münasebetiyle büyümeyi sınırlamaktadır. Türkiye’nin bu alanda daha faal bir rol üstlenmesi için düzenleyici çerçevenin kolaylaştırılması, şeffaflığın artırılması ve bölüm hakkında farkındalığı artıracak çalışmaların yapılması gerekmektedir. Türkiye’nin İslami finansta bölgesel ve global bir aktör olarak öne çıkması ve pozisyonunu pekiştirmesi için milletlerarası standartlar ve kurumlarla ahenk içinde faaliyet göstermesi öncelikli bir husustur.”