Amiral Nakhimov’un sessizliği! Putin de takipte, nükleer güçlü ‘canavar’ suya indi
Derleyen: Oğuzcan Atış / Milliyet.com.tr – 18 Ağustos’ta TASS Haber Ajansı’nda yer alan habere göre, Sovyetler Birliği için 17 Mayıs 1983’te inşasına başlanan, 25 Nisan 1986’da denize indirilen ve 30 Aralık 1988’de Sovyet Donanması’nda görevlendirilen Amiral Nakhimov kruvazörü, uzun yıllar süren bakım ve modernizasyon çalışmalarının akabinde deniz denemeleri için limandan ayrıldı. 1997 yılından bu yana birinci defa suya indirilen 28 bin tonluk savaş gemisi, en son ocak ayında yapılan açıklamayla gündeme gelmişti. Yapılan açıklamada, geminin ocak ayında her iki nükleer reaktörünün de yine çalıştırıldığı belirtilmişti. Geminin test sürecinin birkaç ay daha devam edeceği söz edilirken, Birleşik Gemi İnşa Şirketi (USC) Başkanı Andrei Kostin, Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin’i geminin son durumu hakkında bilgilendirdi.
Amiral Nakhimov, Sovyetler Birliği donanmasında misyon aldığı yıllarda “Kalinin” olarak isimlendirildi. Sovyetler Birliği’nin dağılmasının akabinde Rus donanmasına geçen geminin ismi, 22 Nisan 1992’de “Amiral Nakhimov” olarak değiştirildi. 1990’lı yıllar, Rusya’nın ekonomik olarak güç bir devir geçirdiği yıllardı, bu sebeple Amiral Nakhimov gemisi yüksek işletme maliyeti nedeniyle 1997 yılında limana çekildi. Uzun yıllar boyunca tamirat ve modernizasyon için bekleyen gemiye yönelik birinci önemli çalışmalar 2013 yılında başladı. Daha evvel de Rus donanmasına katılacağına dair haberler yayımlansa da projede yaşanan gecikmeler nedeniyle Amiral Nakhimov’un teslim süreci uzadı.
İKİNCİ DÜNYA SAVAŞI’NDAN SONRA İNŞA EDİLENLERİN EN BÜYÜĞÜ
Amiral Nakhimov, uçak gemileri dışında, İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra inşa edilen en büyük su üstü savaş gemilerinden. Yaklaşık 250 metre uzunluğunda, 28,5 metre genişliğinde olan gemi, 710 ila 744 çalışana konut sahipliği yapabiliyor. Geminin Rus donanmasına kazandırılmasına yönelik çalışmalar daha evvel yaşanan gelişmeler ve artan maliyetlerle de gündeme gelmişti.
2017’de Sevmash Tersanesi’nde görülen Amiral Nakhimov, büsbütün soyulmuş ve yeşil ve kırmızı bir astar uygulanmış halde.
HİPERSONİK FÜZELERİ FIRLATACAK YETENEKTE
2013’te yapılan mukavele kapsamında, geminin 2018’de Rus donanmasına katılması bekleniyordu. Fakat ilerleyen periyotta geminin teslim tarihi 2020, 2021, 2024 ve son olarak 2026’ya ertelendi. Bu durum, tamirat ve modernizasyon için ayrılan bütçenin aşılmasına sebep oldu. Resmi olmayan değerlendirmelere nazaran, maliyetler mukavelede belirtilen 50 milyar rubleyi 4 kat aşarak yaklaşık 200 milyar rubleye çıktı. Gemide yapılan en kritik yenileme çalışmalarından biri 2021’de başladı ve Amiral Nakhimov’un güç ve kablolama sistemi büsbütün yenilendi. Gemideki iki nükleer reaktörden birincisi Aralık 2024’te, ikincisi ise Şubat 2025’te yine çalışır duruma getirildi.
Amiral Nakhimov gemisi, Kirov sınıfı gemilerin inşa edilmesi kapsamında başlatılan programın üçüncü gemisi olarak biliniyor. Tıpkı sınıftaki Amiral Uşakov ve Amiral Lazarev gemileri hizmet dışına çıkarıldı ve söküldü. Birebir sınıftaki dördüncü gemi olan ve hâlâ Rus donanmasının amiral gemisi olan Pyotr Velikiy için de bir modernizasyon programı yapılacağı belirtiliyor. Fakat son tezlere nazaran, Pyotr Velikiy gemisinin hizmet dışına çıkarılması da seçenekler ortasında. Amiral Nakhimov’un modernizasyon çalışmalarının akabinde, Kalibr-NK yahut Oniks seyir füzesi taşıyabilen dikey fırlatıcılarla donatıldığı belirtiliyor. Kimi kaynaklarda, gemiye Zircon hipersonik füzelerini fırlatacak yetenek de kazandırıldığı tabir ediliyor. Rus kaynaklarında yer alan bilgilere nazaran, gemide 176 dikey fırlatıcı hücre bulunuyor. Bu, Amiral Nakhimov’u dünyadaki öbür tüm su üstü savaş gemilerinden ve denizaltılardan daha fazla dikey fırlatıcı hücresine sahip gemi yapıyor.
PUTİN: ‘100 MİLYAR DOLAR AYIRDIM’
Rusya, dünyanın en büyük donanmalarından birine sahip olsa da, bu filonun büyük bir kısmını Sovyetler Birliği’nden miras aldığı gemiler oluşturuyor. Birden fazla denizde faaliyet gösteren Rus donanmasının Karadeniz filosu, Ukrayna-Rusya savaşının başlamasıyla ağır ziyan görmüştü.
Başlangıçta ‘Kalinin’ olarak adlandırılan Amiral Nakhimov, hizmete girmesinden yalnızca 3 yıl sonra, 1991’de böyle fotoğraflanmıştı.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, geçen nisan ayında yaptığı açıklamada, Rus Donanması için kapsamlı bir kalkınma stratejisi duyurdu. Putin, “Önümüzdeki on yılda Rus Donanması için yeni gemi ve deniz araçlarının inşası için 8 trilyon 400 milyar ruble (yaklaşık 100 milyar dolar) tahsis edildiğini belirtmek isterim. Bu kaynaklar, devlet silahlanma programı oluşturulurken dikkate alınmalıdır” dedi.
Uzmanlara nazaran, Rusya elindeki savaş gemilerini çatışma riskinin yüksek olduğu bölgelere ağırlaştırmak yerine, tüm deniz bölgelerinde yüksek hazırlıklı birlikleri bulunduracak halde konuşlandırıyor. Bu durum, bilhassa Karadeniz’de Moskva kruvazörü başta olmak üzere birçok geminin kaybedilmesinin akabinde daha da değerli hale gelmiş durumda. Rusya, su üstü gemilerine olan bağımlılığını, kapalılığı ve caydırıcılığı daha yüksek olan denizaltılara kaydırmaya çalışıyor.
