Musk ve Bezos, uzayda “gaz istasyonu” kurma yarışına girdi
60’lı yıllarda zirve noktasını gören uzay yarışı bu sefer iki şirket ortasına başlamak üzere. Aslında yörüngede yakıt ikmali fikri yeni değil. 1960’larda, NASA şimdi Ay’a astronot göndermemişken bilim insanları bu konsepti ortaya atmıştı. Lakin o devir yalnızca teoride kalan bu yaklaşım, bugün Musk ve Bezos’un şirketleri sayesinde derin uzay stratejilerinin merkezine yerleşmiş durumda.
Yakıtın roketlerdeki baskın rolü, uzay araştırmalarının en büyük kahırlarından biri olarak biliniyor. Bilhassa Dünya atmosferinden çıkarken yüksek ölçüde harcanması, bu fikrin temelini oluşturuyor. Örneğin Apollo programında kullanılan Saturn V roketi, yaklaşık 3 ton ağırlığındaydı. Bu tartının 2 tondan fazlası yakıttan oluşuyordu. Bu nedenle firmalar, daha az yakıtla fırlatma yapıp yörüngede depoları doldurarak hem daha büyük yükler taşıyabileceklerini hem de maliyetleri düşürebileceklerini savunuyor.
Fakat işin en kritik teknik mahzuru, yakıtların kendisi. SpaceX ve Blue Origin, çok düşük sıcaklıklarda sıvı halde tutulması gereken kriyojenik yakıtlarla çalışıyor. Uzay boşluğunda bu sıvılar süratle ısınarak buharlaşıyor, bu da depolamadan fazla soğutma sistemlerinin güvenilirliğini ön plana çıkarıyor. Blue Origin CEO’su Dave Limp, bu mevzuda kıymetli donanım ilerlemeleri kaydettiklerini belirtse de uzmanlar, mikro yerçekiminde sıvıların varsayım edilmesi sıkıntı davranışlar sergileyebileceğini vurguluyor.
SpaceX, 2024’te Starship içinde sıvı transferi testleri yapmıştı. Şirketin planı, NASA’nın Artemis Ay programı için yörüngede bir Starship’i yakıt deposu kullanmıştı. Lakin bu vazife için 10 ila 40 ortası tanker uçuşunun gerekebileceği öngörülüyor. Blue Origin ise daha farklı bir sistemle ilerliyor: Yeni dev roketi New Glenn ile yörüngeye çıkarılacak “taşıyıcı” araç, yakıtı Ay yörüngesine taşıyarak orada bir iniş aracını besleyecek.
Her iki yaklaşım da umut verici olsa da, kesimin tecrübeli isimleri teknolojinin vaktinde yetişip yetişmeyeceği konusunda temkinli. Tekrar de Musk ve Bezos, uzay seyahatini “gaz istasyonu” mantığıyla dönüştürme konusunda kararlı görünüyor. Musk, 2017’de Mars’a gidişin lakin bu sayede mümkün olacağını söylemişti. Bugün ise 2026’da Mars’a bir Starship göndermenin “küçük bir ihtimal” olduğunu tabir ediyor.
