Nüfus az göç çok!
Ahenk Bayazıt / İstanbul – Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) yayınladığı bilgilere nazaran; Türkiye’de sosyoekonomik düzeyi en yüksek ilçeler Çankaya (Ankara), Kadıköy (İstanbul), Beşiktaş (İstanbul), Etimesgut (Ankara), Nilüfer (Bursa) olarak kayıtlara geçti. Sosyoekonomik düzeyi en düşük ilçeler ise Çamoluk (Giresun), Derebucak (Konya), Doğanşar (Sivas), Felahiye (Kayseri), Dikmen (Sinop), Pınarbaşı (Kastamonu), Bayramören (Çankırı) olarak sıralandı. Sosyoekonomik düzeyi en düşük ilçelerin İç Anadolu Bölgesi ve Karadeniz Bölgesi’nde olması, Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nden bir ilçenin listede yer almaması dikkati çekti. Dataları kıymetlendiren uzmanlar sosyoekonomik seviyesi düşük ilçelerde refah seviyesinin ve nüfus yoğunluğunun düşük olduğuna buralarda dışa göçün kelam konusu olduğuna dikkati çekti.
KÜÇÜK VE İZOLE İLÇELER
Üsküdar Üniversitesi Sosyoloji Kısım Lideri Prof. Dr. Barış Erdoğan: “Büyükşehir tertibinde ilçeler, köyleri de içine alacak biçimde geniş sonlar kazandı. Bu da ortalama sosyoekonomik skoru yükseltici bir tesir yapıyor. Fakir mahalleler ile görece gelişmiş merkezler tıpkı ilçenin içinde bedellendiriliyor. Örneğin Diyarbakır’ın Sur ilçesi fakir mahalleler barındırıyor lakin birebir vakitte kentin ticaret ve turizm merkezini de içeriyor. Bu durum istatistikleri ‘seyreltiyor’. Güneydoğu’da işsizlik yüksek lakin tüketim ve hareketlilik var. Karadeniz ve İç Anadolu’daki birtakım ilçeler çok küçük, izole, yaşlı nüfuslu ve göç vermiş durumda. Bu durum onları sosyoekonomik seviyede tabanda gösteriyor. Yoksa
bu bölgelerimizdeki vilayetler için genel olarak böyle bir görünüm yok.”
KIRSAL NİTELİĞİNDE
Yeditepe Üniversitesi Sosyoloji Kısmı Lideri Prof. Dr. Demet Lüküslü: “Listede İç Anadolu ve Karadeniz Bölgesi’nin orta ölçekli vilayetlerinin ilçeleri ve küçük ölçekli, nüfusu 10 binin altında kırsal ilçeler olduğunu söyleyebiliriz. Sosyoekonomik düzey olarak en düşük ilçelerin kırsal niteliği olan, küçük ölçekli ve iş üretmediği için genç nüfusun göç ettiği ilçeler olduğunu görüyoruz. Aslında bu tıp sosyoekonomik olarak dezavantajlı ilçelerde bu ilçelerin demografik ve toplumsal yapılarına paralel bir formda geliştirilecek toplumsal siyasetlerin ve toplumsal hizmetler çok değerli bir fonksiyona sahiptir.”
YATIRIMLARLA İLGİLİ
Ankara Toplumsal Bilimler Üniversitesi Sosyal ve Beşeri Bilimler Fakültesi Sosyoloji Bölümü’nden Prof. Dr. Sutay Yavuz: “Buralara yapılan yatırımlarla ilgili bir durum kelam konusu. Hane geliri yüksek olanların göç ettiğini söyleyebiliriz. Güneydoğu Bölgesi’nde zelzele olduğu halde insanların burada ömrüne devam ettiğini görüyoruz. Lakin sonuçları bir sonraki bilgilerle karşılaştırmak lazım.”
MERAK EDİLEN 7 İLÇE
■ ÇAMOLUK (GİRESUN): 20 Mayıs 1990 tarihinde ilçe statüsüne kavuşan ilçenin yüzölçümü 600 km². Daha çok Doğu Anadolu kültürünün hâkim olduğu bilinen ilçenin iktisadı tarım ve hayvancılığa dayanıyor.
■ DEREBUCAK (KONYA): 2000 yılında 19 binin üzerinde olan nüfusu 25 yıl içinde göçlerle 5 bin 976’ya düşmüş durumda. İlçenin toplam alanı 66 bin hektar lakin bunun sadece 15 bini tarım alanı olarak kullanılıyor.
■ DOĞANŞAR (SİVAS): 1990 yılında 8 bin 324 olan nüfusu 2020 yılına gelindiğinde 2 bin 780’e düşmüştür. İlçede ticaret ve turizm gelişmemiş.
■ FELAHİYE (KAYSERİ): 1985 yılında 23 bin 810 olan ilçenin nüfusu göçlerle 5 bin 569’a düşmüştür. Halkın büyük çoğunluğunun geçimini tarım ve hayvancılıkla sağladığı görülür.
■ DİKMEN (SİNOP): 1. derece heyelan bölgesinde yer alan ilçede nüfus 2020 yılında 4 bin 860
olarak kayıtlara geçmiştir.
■ PINARBAŞI (KASTAMONU): Toplam nüfus 5.756 olan olup Kastamonu’nun İstanbul’a en çok göç veren ilçesidir. Köy nüfusunun yüzde 85’i 50 yaş ve üzerindeki insanlardan oluşuyor.
■ BAYRAMÖREN (ÇANKIRI): Toplam nüfusu 2.740. Her sene Pre-Paragliding World Cup Çankırı & Türkiye Şampiyonası 1. Ayağı yapılmaktadır. Bu nedenle etraf vilayetlerden büyük ilgi görmektedir. 2015 yılının eylül ayında Dünya Yamaç Paraşütü Şampiyonası düzenlenmiştir.
