Sarsıntıda en çok ziyan gören kat! Balıkesir’deki 6.1’lik sarsıntı sonrası gündemde: Vatandaşlara ikaz
Balıkesir’in Sındırgı ilçesinde 10 Ağustos akşamı saat 19.53’te merkez üssü Sındırgı olan 6,1 büyüklüğünde şiddetli bir zelzele meydana geldi. Zelzele, Balıkesir başta olmak üzere etraf vilayetler İstanbul, İzmir, Kocaeli, Kırklareli, Aydın, Manisa ve Denizli üzere birçok bölgede de güçlü halde hissedildi. Yerin derinliklerinden gelen sarsıntı, bölge halkında büyük paniğe yol açarken, 237’si 4,0 ve üzerinde olmak üzere toplamda çok sayıda artçı sarsıntı yaşandı. Ayrıyeten evvelki geceden itibaren 43 öncü zelzele kaydedilmesi, sarsıntıların devam edeceğine işaret ediyor.
Sındırgı merkez ve etrafındaki köylerde sarsıntının tesiriyle 16 bina yıkıldı. Enkaz altında kalanlar için çabucak arama kurtarma çalışmaları başlatıldı. Lakin maalesef, yıkılan binalardan birinde enkaz altında kalan 81 yaşındaki Nihat Önbaş, tüm uğraşlara karşın kurtarılamayarak hayatını kaybetti. Bunun yanı sıra 29 kişi ise çeşitli yerlerinden yaralanarak hastanelere kaldırıldı ve tedavi altına alındı.
Özellikle yıkılan binalardan birinin alt katında daha evvel pide salonu faaliyet gösterdiği, binanın kolonlarının kesildiğine dair argümanlar bölgedeki halk ve yetkililer ortasında büyük kaygı yarattı.
DEPREMDE YIKILAN BİNAYLA İLGİLİ KOLON KESME İDDİASI
Balıkesir’in Sındırgı ilçesinde 6,1 büyüklüğündeki sarsıntıda bir bina yıkıldı, 81 yaşındaki Nihat Önbaş yıkılan binada hayatını kaybetti. Yıkılan binanın alt katında daha evvel pide salonu olduğu ve ve binanın kolonlarının kesildiği iddia edildi.
Camikebir Mahallesi sakinleri, Sındırgı ilçe merkezinde yıkılan 3 katlı binanın 1998 yılında yapıldığını, altında 5 yıl evvel pideci bulunduğunu, daha sonra da eczane açıldığını belirtti. Önbaş, dün saat 19.53’te Balıkesir’in Sındırgı ilçesinde meydana gelen 6,1 büyüklüğündeki sarsıntıda yıkılan 3 katlı binanın enkazında kalmış, arama kurtarma takımlarının çalışması sonucu kurtarılmış ve sıhhat görevlilerince kaldırıldığı hastanedeki müdahaleye karşın kurtarılamamıştı.
ALTINDA DÜKKAN OLAN BİNALAR ZELZELEDE DAHA MI RİSKLİ?
Yıldız Teknik Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Yurdakul Aygörmez, altında dükkan bulunan yapıların zelzele riski açısından daha savunmasız olduğunu belirtti. Dr. Aygörmez, “Bu tip binalarda yer katta açık alanlar, yüksek tavanlar ve geniş vitrinler tercih edildiği için taşıyıcı kolon sayısı azalmakta, bu da zayıf kat düzensizliğine yol açmaktadır. Zelzele anında en çok ziyan gören de bu katlar oluyor.” dedi.
KOLON KISMI ZELZELE DAYANIKLILIĞINI OLUMSUZ ETKİLİYOR
Binaların taşıyıcı kolonlarının kesilmesinin yapının dayanıklılığını değerli ölçüde zayıflattığını aktaran Aygörmez, “Kolonlar yapının yükünü temele aktaran ana elemanlardır. Kolonlarda kesim yapılması durumunda yük öteki kolonlara sistemsiz biçimde dağılır ve bu da ani göçme riskini artırır. Sonuçta tüm bina çökmeye yatkın hale gelir” tabirlerini kullandı.
TİCARİ ALANLARDA ÖZEL YAPI STANDARTLARI ŞART
Doç. Dr. Aygörmez, ticari alanların bulunduğu yer ve bodrum katların zelzele yönetmeliğine nazaran daha yüksek taşıma kapasitesine sahip olacak halde tasarlanması gerektiğinin altını çizdi. Mimari tasarım evresinde taşıyıcı sistemlerin ön planda tutulmasının değerine vurgu yaptı.
Güçlendirme çalışmalarının mühendislik açısından gerçek ve uzman takımlarca yürütülmesinin kaide olduğunu belirten Aygörmez, “Mantolama, karbon fiber üzere metotlarla performans önemli oranda artırılabilir. Lakin yanlış yapılan güçlendirme projeleri yarar yerine ziyan verebilir” dedi.
YAPISAL DEĞİŞİKLİKLERİN KONTROLÜ YETERSİZ KALIYOR
Taşıyıcı sistemde değişiklik yapılması için belediyeden onay alınması gerektiğini hatırlatan Aygörmez, “Ancak uygulama sürecinde kontrol zorlaşıyor, ihbar olmadığı sürece müdahale edilemiyor. Bu yüzden kontrol sistemlerinin güçlendirilmesi ve cezaların caydırıcı olması gerekiyor” diye konuştu.
EN ÇOK CAN KAYBI YAPISAL YANLIŞLARDAN KAYNAKLANIYOR
Depremde yaşanan can kayıplarının çoklukla beton ve demir donatısının yetersiz olması, projeye uyulmaması, zayıf kat meseleleri ve taşıyıcı sistemdeki eksikliklerden kaynaklandığını aktardı.
VATANDAŞLAR BİNA SAĞLAMLIĞINI NASIL ÖĞRENEBİLİR?
Doç. Dr. Aygörmez, vatandaşlara yetkili mühendislik firmalarına başvurarak binalarının zelzele performans tahlilini yaptırmaları tavsiyesinde bulundu.
