Halit Yukay’ın başına ne geldi? Kazadaki ipuçları: ‘Önce düşüp sonra parçalanmış olabilir’
Zeynep Dilara Akyürek / Milliyet.com.tr – Halit Yukay, 2008’de kurulan ve başarılı biçimde lüks tekne üretimlerine devam eden Mazu Yatch’ın sahibiydi. Lakin 4 Ağustos’ta açıldığı Marmara Denizi, onun ismini ‘kaybolan iş insanı’ olarak binlerce insanın hafızasına kazıdı. Ünlü iş insanı Dilek Ertek 26 Ekim 2022’de Tahiti yakınlarında gemiden düşerek okyanusta kaybolmuştu. Bugüne dek Ertek’e dair bir ize rastlanmamış olsa da kayıp iş insanı Halit Yukay için hâlâ umut olabilir. Zira kendi inşa ettiği tekneyle açılan Yukay, Marmara’da kaybolmuştu. Burası ne bir okyanustu ne de devasa bir açık deniz… Lakin Yukay’ın paramparça olan teknesi ve kayboluşuna dair pek çok soru işareti vardı. Şimdi her şey çok yeniydi ve cevaplanması gereken sorular tahminen de iş beşerinin nerede olduğunu da ortaya koyacaktı. Kocaeli Üniversitesi Denizcilik Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ozan Hikmet Arıcan ve İsimli Tıp Uzmanı Prof. Dr. İsmail Hamit Hancı, tüm olasılıkları Milliyet.com.tr’ye kıymetlendirdi.
Halit Yukay’ın Yalova’dan ayrılış görüntüleri
ÖNCE KAZA MI, DÜŞME Mİ? ‘KURTARILABİLİR SEVİYEDEYMİŞ’
Halit Yukay’ın başına gelenler şimdi tam olarak bilinmese de eldeki bilgiler kimi ipuçları veriyor. 4 Ağustos saat 15.10’da Yalova’dan Bozcaada’ya gitmek üzere kendisine ilişkin ‘Graywolf’ isimli tekneyle denize açıldıktan sonra kendisinden haber alınamadı. Yakınlarının durumu bildirmesi üzerine Kıyı Güvenlik grupları harekete geçti. Tekneye ulaşmaya çalışırken bir yük gemisinin parçalanmış yarı batık tekne ihbarı üzerine takımlar, verilen koordinata gitti. Fakat karşılaştıkları görüntü, paramparça olmuş bir tekneydi. 5 Ağustos’ta gece geç saatlere kadar süren arama çalışmaları 6 Ağustos günü tekrar başladıysa da Yukay’dan haber alınamadı. Peki lakin gemide ne yaşanmış ve Yukay nasıl kaybolmuş olabilirdi? Doç. Dr. Ozan Hikmet Arıcan anlattı.
“Bu parçalanma olayı kayalık vesaireye çok yakın seyir yapıyorsa, tekne fiber olduğu için çok çabuk parçalanabilir. Yani rastgele bir kayanın üzerine süratli bir biçimde geldiyse parçalanıp su almaya başlar ve bunun kaçışı çok zordur. O sırada hafif bir rüzgâr ya da işte bir fırtınanın olması bile işte tekneyi sürüklemiştir ya da motor arızası da olabilir. Birinci şüphelendiğim bahis, teknenin kayanın üzerine gelmesi, orada küçük bir topuk olması bile kâfi ki oralarda var. Marmara Adası’na yakın geçmemek gerekiyor. Birinci kıymetli husus bu. Özel yatlarda size ‘Şu kadar bireyle açılın’ denmiyor. Bir kişi bile çıkabilir. Fakat bu emniyetli mi? Doğal ki değil. Ben her vakit yanında birilerinin olması gerektiğini düşünüyorum. Rastgele bir şeyde tek başına müdahale etmek çok sıkıntı olur. Lakin bir kuralı yok. Burada emniyetsiz bir davranış olayı var. Zira şayet başınıza bir şey gelirse hastalık durumu, kalp krizi durumu ya da diğer bir ani bayılma, yanınızda biri olmalı. Genelde makine arızası ve sürüklenme ya da harita okuma bilgisinin çok yeterli olduğunu düşünenler çok kusur yapar. Bir sığlığı görememiştir. Seyir yaptığı harita sistemi yeni değildir. Yanlış durum gösterir. Biz olağanda ne yapıyoruz? Konumu GPS’ten alıyoruz. Bir telefonla yaptıysa ve şayet telefon çekmediyse, telefonun çekmediği yerde durum kaybı yaşadıysa bu da nitekim önemli kaybı getirir. Navigasyon sistemleri yanılgı yapabilir.” – Doç. Dr. Ozan Hikmet Arıcan
‘YÜZDE 55 İHTİMALLE EVVEL DÜŞME OLABİLİR’
Denizcilikte bir kişinin başına gelebilecek olaylar yalnızca teknik aksaklıklarla da sonlu değil. Doç. Dr. Arıcan, Halit Yukay’ın yaşamış olması muhtemelen ihtimalleri değerlendirirken de yüzde 55 ihtimale dikkat çekiyor. Çünkü Yukay tarafından yattan rastgele bir acil durum bildirilmemişti. Bu da pek çok şeyi açıklayabilecek nitelikte bir ipucuydu. Pekala ancak nasıl? Doç. Dr. Arıcan şöyle açıkladı:
“O teknede de eminim elektronik harita sistemi vardır. ‘Ecdis’ denilen bir şey, aktüel olup olmadığı da çok değerli. Aktüel değilse sığlıklar, tehlikeli kayalıklar ya da bir batığın üzerinden geçmeniz bile çok büyük bir tehlike. Denizcilik bilgisinin çok düzgün olması kâfi değil. Deneyim çok kıymetli fakat biz aygıtlara da güvenmek zorundayız. Bilhassa gece seyirlerinde bu aygıtlar sayesinde ilerliyoruz. Kendine çok güvenen insanların çok çabuk kusur yaptığını görüyoruz. Hava raporları düzgün takip edilmeli. Bir arıza olduysa, haber veremediyse, sürüklendiyse bu da bir büyük bir kazaya neden olabiliyor. Ön varsayımım büyük olasılıkla bir kayalığa, bir sığlığa süratli girmesi ve süratli girer girmez de ‘karina’ dediğimiz teknenin altının yarılıp parçalanması olabilir. Rüzgâr süratli vurmuş, dalga süratli vurmuş… Tekneye katiyen bunlar ziyan veremez, tekne bu formda kırılmaz. Tabandan bir tesirle kırılma meydana geliyor. Gemiden düşme, istikrar kaybı sonucu olmuş olabilir. İkinci seçenek makine arızasıdır. Makine şayet arıza yaptıysa sürüklenip gidebilir. Zira derin yerlerde demir atma mümkünlüğü olmaz, demir yetmez. 100 metrelik bir yerde demir atsanız da hiçbir işe yaramaz. 3’üncü ve son seçenek de ekipmanların yanlış göstermesidir. Telsizle irtibatı de yapmamış kazazede. Acil bir durum olsa telsizi var. Kanal 16’dan acil durum yayını yapabilirdi. Bunu da yapmamış. Ani geliştiyse, birinci etapta denize düşmüş diyebiliriz. Yüzde 55 ihtimalle evvel denize düşme, yüzde 45 de öteki seçenekler olabilir. Zira yardım da bulunmamış, yardım istememiş. Cep telefonu da var. Sonuçta cep telefonu da çekiyorsa tekrar kıyı güvenliği arayabilirdi. Lakin aramamış. Şayet bir yardım daveti yoksa ani gelişmiş bir olay olarak düşünmek lazım.”
HALİT YUKAY YAŞIYOR OLABİLİR Mİ? ‘ÇAMAŞIRCI ELİ OLUŞUR’
Saatlerce suda kalan bir kişinin başına pek çok şey gelebilir. Üstelik kazazede yaralandıysa durum daha da önemli noktalara varabilir. Bu nedenle kazanın nasıl yaşandığı da Halit Yukay’ın nerede, nasıl bulunacağına ait ipuçları taşıyor. Yani kazanın oluş biçimi de, Yukay’ın sıhhat durumu da birbiriyle ilişkili. Her iki bilinmezlik de birbirinin karşılığı olabilecek soru işaretleriyle dolu. Peki fakat kazazedenin sıhhat durumu ya da başına gelebilecekler neler? Prof. Dr. İsmail Hamit Hancı da bu noktaya şöyle açıklık getirdi:
“Bu havada 25 ila 30 saat sağ kalabilir kazazede. Soğuk havada vefat daha süratli gerçekleşir. Lakin su sıcak olduğu için ve yaz aylarında olduğumuz için sağ kalma ihtimali var. Mevt gerçekleştikten sonra ceset suyun tabanına batar ve orada yavaş yavaş kokuşma başlar. Bu esnada çamaşırcı eli dediğimiz buruşma başlıyor. El ve ayaklarda bunu görürüz. Daha sonra ceset şişmeye başlar. Alkollü olmak vefat riskini artırır. Bilhassa soğukta tesirli olsa da alkol, beden sıcaklığını düşürür. Sıcak havalarda da olumsuz etkileyebilir. Alkollüyken suya girildiğinde ani kalp durması meydana gelir. Ani bir kalp krizi geçirdikten sonra da denize düşmüş olabilir. Yırtıcı hayvanlar ceset üzerinde yaralar oluşturabilir ve denizde ceset daha süratli çürüyebilir. Bunlar vefat öncesi yaralarla karıştırılmamalı. Ceset bulunursa otopside vefat sebebi ortaya çıkarılabilir. Düştü mü, suya mı atıldı? Çürüme olmadan cesede ulaşılırsa bunun ayrımı rahatlıkla yapılabilir.”
