TBMM Başkanı Kurtulmuş’tan BM’ye Filistin daveti

Kurtulmuş, İsviçre’nin Cenevre kentindeki, Birleşmiş Milletler Ofisine Akredite Basın Mensupları Birliği (ACANU) üyesi gazetecilerle bir ortaya gelerek milletlerarası gelişmelere dair değerlendirmelerde bulundu.

Parlamentolar Ortası Birlik (PAB) tarafından düzenlenen Altıncı Dünya Parlamento Liderleri Konferansı kapsamında kıymetli görüşmeler yaptıklarını tabir eden Kurtulmuş, konferans vesilesiyle dünyanın dört bir tarafından gelen parlamento liderleri ve heyetlerinin, dünyayı ilgilendiren farklı hususlarda görüşlerini paylaştıklarını, bu toplantılarda çeşitli başlıklardaki mevzuları müzakere etme fırsatı bulduklarını belirtti.

Kurtulmuş, ülkelerin ortalarındaki problemlerini müzakere, karşılıklı istek, muahede ve konuşmayla halledebileceğine inancının tam olduğunu lisana getirerek “Türkiye olarak başından itibaren hem bölgemizde yaşanan çatışmalarda hem dünyada yaşanan tansiyonlarda diplomatik müzakereyi en önemli yol olarak kabul ediyoruz. Tercih ettiğimiz istikamet, bu istikamettir.” diye konuştu.

TBMM Başkanı Kurtulmuş, uluslararası toplantıların dünyada yaşanan meselelerin bilinmesinde kıymetli bir platform olduğuna işaret ederek şunları söyledi:

“Konferans vesilesiyle Gazze’de iki yıldır devam eden, insanlık tarihinin çağdaş vakitlerde gördüğü, İsrail’in işlediği soykırıma karşı milletlerarası topluluğun dikkatini çekmek, bilhassa ufacık çocukların, bebeklerin açlıkla sınandığı ve açlığın silah olarak kullanıldığı bu suça ortak olmamak için Türkiye olarak hem dün hem bugün sesimizi yükselttik. Bu soykırıma karşı bütün dünyanın bir arada hareket etmesi ve iki devletli tahlilin kesinlikle gündeme getirilmesinin kaide olduğunu tabir ettik.”

PAB Genel Sekreterliği ile PAB 152. Genel Kurulu’nun, Nisan 2026’da İstanbul’da yapılmasıyla ilgili muahede imzaladıklarını bildiren Kurtulmuş, Türkiye’nin 30 yıl sonra PAB’ın Genel Kurulu’na tekrar mesken sahipliği yapacağını söyledi.

“(RUSYA-UKRAYNA SAVAŞI) KALICI BİR BARIŞIN SAĞLANMASI EN KIYMETLİ TESPİTİMİZDİ”

Rusya ve Ukrayna ortasında “mekik diplomasisi” yürüterek, savaşın sonlandırılması için büyük bir uğraş sarf ettiklerini lisana getiren Kurtulmuş, şunları aktardı:

“Çünkü biz en başından itibaren görüyor ve biliyoruz ki bu savaş, yalnızca Rusya ve Ukrayna ortasında bir savaş değil, Rusya ve bütün Avrupa hatta giderek bütün dünya ortasında bir savaşa dönüşecek bir potansiyele sahipti. Onun için en başından bu savaşın adil, iki tarafın da kabul edebileceği bir formda barış ve müzakere masasında sonlandırılması, kalıcı bir barışın sağlanması en değerli tespitimizdi.”

Mart 2022’de Rusya ve Ukrayna heyetlerinin barış görüşmeleri için İstanbul’da bir ortaya geldiğini, en son muahedeye geçileceği sırada, kimi ülkelerin savaşın bitmesini istemediği için barışın gerçekleşmediğine dikkati çeken Kurtulmuş, şöyle devam etti:

“Haziran ayından bu yana Rusya ve Ukrayna ortasında Türkiye’de 3 toplantı yapıldı. Her ne kadar bu toplantılarda barış konusunda bir uzlaşıya varılamasa da muhakkak mevzularda, mesela esir takası konusunda, aşikâr bir noktaya gelindi. Ümit ediyorum ki en kısa müddette dördüncüsü İstanbul’da gerçekleşir. İki ülkenin de liderleri (Rusya Devlet Başkanı Vladimir) Putin ve (Ukrayna Devlet Lideri Volodimir) Zelenskiy bir ortaya gelerek kalıcı bir barışın imzalanmasının yolunu açarlar. Türkiye’nin bu hususa bakışı budur. Ben şahsen optimist bakıyorum bu mevzuya. Her savaşın bir sonu vardır. Hangi savaş olursa olsun hiçbir savaşın gerçek manada kazananı yoktur. Her barışın da kazananı o savaşın tarafları olan halklarıdır. Yüz binlerce insan öldü, kentler yıkıldı. Burada adil bir barışın sağlanması Türkiye’nin en kıymetli tercihidir.”

Kurtulmuş, ülkelere uygulanan ambargoların istenilen sonucu vermediğini, Rusya’ya karşı uygulanan ambargoların da birebir halde sonuçsuz kaldığını belirtti.

Rusya’nın ambargolara karşın savaşı sürdürdüğünü lisana getiren Kurtulmuş, şöyle devam etti:

“Ambargoların mantığı da aslında rejimleri cezalandırmak ya da rejimleri durdurmaktan çok ne yazık ki sivil halkı cezalandıran bir sonuç ortaya çıkartmaktadır. Biz savaşın bu türlü birtakım ambargo yahut buna emsal uygulamalarla durdurulamayacağını, önlenemeyeceğini biliyoruz. Temel sıkıntı ambargoları artırmak değil, müzakere tabanı oluşturmak ve bundan sonuç almayı sağlamaktır.” tabirlerini kullandı.

“BAZI BATILI ÜLKELERİN SURİYE’YE KARŞI AMBARGOLARI KALDIRMIŞ OLMALARI ÜMİT VERİCİDİR”

Kurtulmuş, Suriye’nin uzun yıllardır büyük bir diktatör rejim altında yaşadığını, farklı din ve mezhepten insanların nerdeyse tamamının bu baskıcı rejimden büyük ziyan gördüğünü vurguladı.

Suriye’nin 11 yılını iç savaşla geçirdiğini anımsatan Kurtulmuş, “Bu savaşta, milyonlarla söz edilecek Suriyeli hayatını kaybetti. Yeniden 8-9 milyona yakın Suriyeli kendi topraklarını terk etmek zorunda kaldı. Verilen bu büyük uğraşın sonunda Baas rejimi, diktatörlüğü yıkıldı.” diye konuştu.

Kurtulmuş, Suriye’deki yeni idarenin, kapsayıcı olmasını önemsediklerini belirterek ayrıyeten Suriye’nin toprak bütünlüğünün sağlanmasını ve yeni bir anayasa çalışması yapılarak hakların garanti altına alınmasını, Suriye’nin geleceği açısından önemli gördüklerini söyledi.

TBMM Başkanı Kurtulmuş, “İlk günden itibaren mevcut idare bu hususta çok titiz ve hassas davranmaya çalışıyor. Suriye’nin önünde çok güç, çok sancılı bir rehabilitasyon süreci olduğunu hepinizin görmesi lazım. Kimi Batılı ülkelerin Suriye’ye karşı ambargoları kaldırmış olmaları ümit vericidir. Bundan sonra en değerlisi, Suriye’nin kapsayıcı bir idare biçimi ve bölünmeden, parçalanmadan bu sürecin tamamlanmasıdır.” dedi.

İsrail’in harici bir faktör olarak, Suriye’nin içerisindeki kümelerin da Suriye’nin ayağa kalkmasını engellemek için kimi provokasyonlarını sürdürdüğünü söz eden Kurtulmuş, “Bizim burada bildirimiz, herkes uyanık olsun. Suriye’deki bütün farklı kökenli beşerler birebir bayrağın altında, birebir ülkenin vatandaşı olarak hareket etsinler. Rejim de bu farklı ögeleri kapsayacak bir siyaset izleyerek hepsinin yeni idarenin altında yaşamasını temin etsinler. Sıkıntı bir süreç olduğunu biliyoruz. Türkiye olarak, söylediğimiz istikamette tekrar Suriye’ye dayanak vermeye devam edeceğiz.” diye konuştu.

“BU ÇOK AÇIK, YANİ İSRAİL’İN BÖLGEYİ BÖLÜP PARÇALAMA İŞLERİNE ÇOKTAN BAŞLADIĞI AŞİKARDIR”

İsrail’in bölgedeki taarruzlarına dikkati çeken Kurtulmuş, şunları kaydetti:

“(İsrail Başbakanı Binyamin) Netanyahu ve grubunun işbaşına gelmesiyle birlikte İsrail, hiçbir milletlerarası hukuk kuralına uymadan, hiçbir insani kıymete uymadan önüne gelen her ne varsa her şeyi yakarak, yıkarak devam etmeyi sürdürüyor. İsrail’in arz-ı mevudu gerçekleştirmek için temel amacı, bölgesindeki bütün güçlü milletleri, ülkeleri ufalamak, parçalamak, bölmek, dağıtmak ve mümkün olduğu kadar güç kullanarak bu süreci uygulamaya koymaktır. Yalnızca bilhassa son iki yıl yaşadıklarımızı gözden geçirirsek İsrail’in sıkıntısının yalnızca Hamas, Gazze ve Batı Şeria olmadığı, İsrail’in amacının yalnızca Filistinliler olmadığı aşikardır. Bu mühlet içerisinde Lübnan’ı, Yemen’i, Suriye’yi, İran’ı bombalamıştır ve bunları, bu ülkelerin egemenlik haklarını hiçe sayan bir tutumla yapmıştır. Bu çok açık, yani İsrail’in bölgeyi bölüp parçalama işlerine çoktan başladığı aşikardır. Ne kadar saldırgan olursa olsun, İsrail hükümetinin arz-ı mevud amacına bağlı olanların Türkiye’ye bulaşmayacak kadar akıllı olduklarını zannediyorum.”

“PARLAMENTOLAR ÜZERİNDEN YAPILAN TEMASLARIN TESİRLİ OLDUĞUNU GÖRÜYORUZ”

Kurtulmuş, Türkiye’nin son vakitlerde hem Rusya-Ukrayna ortasında hem İran’ın Avrupa ülkeleriyle temasları noktasında çalışmalar yürüttüğünü hatırlatarak, bu manada İstanbul’un çatışmalara tahlillerin arandığı bir müzakere merkezi haline gelmesini olağanüstü manalı ve pahalı bulduklarını kaydetti.

İlgili tarafların İstanbul’da bu türlü bir müzakere toplantısına davet edildiklerinde memnuniyetle ve sevinerek katıldığını bildiren Kurtulmuş, “Bunu da Türkiye’nin oynadığı bu tarafsız ve yapan rolün kıymetinden kaynaklandığını görüyorum.” dedi.

Kurtulmuş, Meclis Başkanı olarak bu süre içerisinde muhataplarıyla yakın temaslarını sürdürdüğünü anlatarak “Parlamentolar üzerinden yapılan temasların tesirli olduğunu görüyoruz fakat bahsettiğiniz hususların hepsi son derece güç hususlar ve yıllar içerisinde oluşmuş kendi yapısal problemleri da olan mevzular. TBMM’yi, Türkiye ve dünyada barışını önceleyen değerli bir parlamento haline getirmek için uğraş ediyoruz. İnşallah bunların da sonuçlarını alırız.” ifadelerini kullandı.

“AVRUPA’YI BİRAZ VAPURU KAÇIRMIŞ OLARAK GÖRÜYORUM”

Kurtulmuş, Avrupa ülkelerinin 2014’te Kırım’ın ilhakı sürecinde rastgele bir siyaset geliştiremediğini, bir inisiyatif kullanamadığına da dikkati çekti.

TBMM Başkanı Kurtulmuş, “Şimdi Avrupa, bu inisiyatif kullanamamış olmanın verdiği kararsızlıklar içerisindedir. Görünüş olarak Ukrayna’ya dayanak veriyorlar lakin pratik olarak gereğince Ukrayna’ya takviye veremiyorlar. Ayrıyeten Avrupa’nın içerisindeki kararsızlıklara ek olarak özellikle (Eski ABD Başkanı Joe) Biden döneminde Avrupa ile ABD ortasında bu fikir ayrılıkları bu çerçevede Ukrayna konusunda rastgele bir siyaset geliştirilememesini mümkün kılmadı. Hasebiyle ben burada Türkçe bir tabirle Avrupa’yı biraz vapuru kaçırmış olarak görüyorum.” dedi.

“NETANYAHU VE ÇETESİNE KARŞI İNSANLIK CEPHESİ KAZANMIŞTIR”

Orta Doğu ve Gazze’deki gelişmeleri de çok yakından takip ettiğini söyleyen Kurtulmuş, Filistin’de, herkesin yüreklerini burkan insanlık dışı imgeler olsa da bu gayretin Filistinliler tarafından çoktan kazanıldığını belirtti.

İsrail’in akınları sonucu Netanyahu ve takımının memleketler arası mahkemelerde yargılandığını ve “dokunulamaz” zannedilen İsrail’e birinci sefer dokunulduğunu lisana getiren Kurtulmuş, “Daha da kıymetlisi, İsrail’in bu saldırganlıklarına ülkelerin idareleri ses çıkarmasa da ülkelerin halklarından çok yüksek bir tepki, çok yüksek bir karşı çıkış gerçekleşmiştir. Şunu söyleyebiliriz ki bugün dünyada Netanyahu ve çetesine karşı insanlık cephesi kazanmıştır.” tabirini kullandı.

Batılı ülkelerde hükümetler Filistin konusunda sessiz kalsa da sokaklarda on binlerce, yüz binlerce insanın Filistin halkına takviye verdiğini söyleyen Kurtulmuş, kelamlarını şöyle sürdürdü:

“Bu, dünyada mazlumların kazandığının göstergesidir. İnanın ki çok yakın bir vakitte, hiç bugünden varsayım edemediğimiz, birtakım pratik sonuçların ortaya çıkmasını sağlayacaktır. Örneğin daha düne kadar şartsız olarak İsrail’in yanında olan birtakım Avrupa ülkelerinin artık, ‘burada büyük bir soykırım işleniyor, sizin artık bu soykırımı bitirmeniz lazım, bitirmezseniz Filistin’i tanıyacağız’ demeleri, aslında insanlık cephesinin kazanmaya başladığının en büyük göstergesidir. Ümit ediyorum bu garip, mazlum ve mağdur Filistin halkının bu çektiği eziyetler son bulur.”

“NEREDE BİRLEŞMİŞ MİLLETLER? NE İŞE FAYDA BU BİRLEŞMİŞ MİLLETLER?”

Filistin’de pak insanların hayattan koparılmaya, ufacık bebeklerin açlıktan ölmeye devam ettiğini lisana getiren Kurtulmuş, “Biz artık Birleşmiş Milletler’de konuşuyoruz. Nerede Birleşmiş Milletler? Ne işe fayda bu Birleşmiş Milletler? Devranın dönmeye başladığını görüyorum. Zalimler kaybedecek, mazlumlar kazanacaktır. Bu da bütün farklı milletlerden, insanlık yanlısı geniş kitlelerin eforuyla ortaya konacaktır. Hükümetler artık daha fazla sessiz kalamaz. Hangi ülke sessiz kalırsa pılısını pırtısını toplar sarfiyat.” değerlendirmesini yaptı.

⁠”GAZZE’DE AÇLIK BİR SİLAH OLARAK KULLANILMAYA KARAR VERİLMİŞ”

Uluslararası sistemin, Gazze’de yaşanan kriz sırasında tesirli bir formda çalışmadığının görüldüğünü söyleyen Kurtulmuş, şunları kaydetti:

“Birleşmiş Milletler, yalnızca kağıt üzerinde olan bir kuruluştur. Birleşmiş Milletler Güvenlik Kurulu, rastgele bir ülkenin vetosuyla en acil insani mevzularda bile hareket edemez, fonksiyonsuz bir kurum haline gelmiştir. Burada yapılması gereken, Birleşmiş Milletler’in derhal İsrail’in bu saldırganlığını durduracak fiili önlemleri almasıdır, Birleşmiş Milletler’in derhal bilhassa ölmekte olan bu insanların vefattan kurtulmasının sağlanması için hem güney hem de kuzeyden Gazze’nin hudut kapılarının açılmasını sağlamasıdır. Şu anda bütün dünyanın yardım gereçleri kapıda beklemektedir fakat bunlar içeri sokulmuyor. Ocak ayından itibaren içeriye sokulmuyor. Zira açlık bir silah olarak kullanılmaya karar verilmiş. Hasebiyle yapılacak olan da çok açık, kimin yapacağı da çok açık. Milletlerarası sistem içerisinden bunun, Birleşmiş Milletler tarafından, onun nezareti ve öncülüğünde gerçekleştirilmesi gerekiyor. Lakin ne yazık ki Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres bile Refah Hudut Kapısı’ndan içeriye sokulmamıştır. Dünya sistemi çökmüştür ve bu manada fiilen yapılacak olan şey, geriye memleketler arası baskının çok hızla İsrail hükümeti üzerinde artırılarak sürdürülmesi ve sonuç alınmasıdır.”

Altıncı Dünya Parlamento Liderleri Konferansı’nda Filistin’e dayanak veren ülkeleri Filistin’i Destekleyen Parlamentolar Grubu’na dahil olmaya davet ettiğini ve bu davetini sürdüreceğini belirten Kurtulmuş, “Sokaklarda var olan insanlığın ortak sesinin parlamenter alana yansıması halinde bunu geliştirmeyi ümit ediyoruz. Zira önümüzde Filistin konusunda yapılacak çok iş var.” dedi.