Emekli aylığına haciz koyulabilir
Mithat Yurdakul / İSTANBUL – Yargıdan, milyonlarca emekliyi ilgilendiren kritik bir karar geldi. Yargıtay İçtihatları Birleştirme Büyük Genel Kurulu, tüketici kredisi borcu kapsamında bankaların emekli maaşına bloke koymasının mümkün olduğuna karar verdi. Kararda yer alan bir karşı oyda, “Henüz emekli olmamış olan memurların aldıkları aylıklar, taban ücretlilerin aldıkları aylıklar üzerinde de blokaj/el koyma hakkı verecektir” denilirken, Türkiye Emekliler Derneği Hukuk Danışmanı Cafer Tufan Yazıcıoğlu, “emekli maaşımdan borcum kesilecektir” taahhüt verilirse, kararın kredi kartlarını da kapsayabileceğini söyledi.
Resmi Gazete’de yayımlanan karara nazaran Yargıtay İçtihatları Birleştirme Büyük Genel Kurulu; tüketici kredisi nedeniyle verilen mahpus, takas, mahsup ve gibisi onay ve istek talimatları nedeniyle bankanın emekli maaşına bloke koymasının mümkün olup olmadığı konusunda Yargıtay Hukuk Genel Kurulu ile kimi Yargıtay hukuk daireleri ortasındaki farklı içtihatların birleştirilmesi talebini inceledi. Talebi görüşen Genel Heyet, bankanın emekli maaşına bloke koymasının mümkün olduğuna oy çokluğuyla karar verdi.
Roma hukukuna atıf
Yargı içtihatları ortasındaki çelişkilerin hukuksal istikrarsızlık yaratabileceği söz edilen kararda, içtihat birleştirme kararının bağlayıcı olduğu vurgulandı. Roma İmparatorluğu’nun 12 Levha Kanunları’nda yer alan “sözleşme özgürlüğü” prensibine işaret edilen kararda, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın da kelam konusu kavrama yer verildiği kaydedildi. Emekli maaşının cebri icra kanalıyla haczedilemeyeceğinin ise açık kanun gereği olduğu hatırlatılan kararda, “Ancak anayasal bir hak olan mukavele serbestisini sınırlayan bu karar istisnai niteliği gereği dar yorumlanmalı ve icra basamağındaki uyuşmazlıklar için düzenlenmişken kapsamı yasallık prensibine aykın olacak formda genişletilmemelidir” tabiri kullanıldı.
“Hacizden daha ağır sonuç”
Kararda yer alan bir karşı oyda ise aylıklara ait haciz yasağının “blokaj” sözcüğüyle aşılmaya çalışıldığı belirtilerek, “Maaş üzerine blokaj konulması, haciz konulmasından çok lakin çok daha ağır karar sonuçlar doğurmaktadır” denildi. Karardan yalnızca emeklilerin değil diğer kısımların de etkilenebileceği lisana getirilen karşı oyda, “Henüz emekli olmamış memurların aldıkları aylıkla, taban ücretlilerin aldıkları aylıklar üzerinde de blokaj/el koyma hakkı verecektir” denildi.
HEPSİNİN KESİLMESİNDE HUDUT YOK
Kararı Milliyet’e kıymetlendiren Yazıcıoğlu ise, bankaların kredi verirken “maaşından kesinti yapabilirim” taahhüdü aldığını, emeklilerin de buna karşı mahkemeye gittiğini belirterek, “Bir mahkemede farklı, birinde diğer karar çıkıyordu. Artık yargı birleştirme yapmış, ‘evet yapabilir’ diyor. ‘Sosyal yardım, emekli maaşı haciz edilemez’ düzenlemesine ters bizce. Şu anda içtihat olduğu için bu işler kanun üzeredir Türkiye’de” diye konuştu. Maaşlarda kesinti oranının dörtte biri aşmaması gerektiğini lakin bankaların tamamını kestiğini anlatan Yazıcıoğlu, “Yani geçinecek bir şey bırakmıyor. Artık bununla birlikte geçinme fiyatını bırakacak bir düzenleme yapılması lazım. Orada bu türlü bir hudut koymuyor maalesef Yargıtay” tabirlerini kullandı.
Taahhüt verilirse…
Kredi mukavelesi yapılırken imzalanan kontratta yer alan kaideleri emeklilerin ekseriyetle bilmediğini lisana getiren Yazıcıoğlu, kararın kredi kartı borçlarını da kapsayıp kapsamayacağı sorusu üzerine ise, “Kredi kartı farklı bir şey fakat ‘emekli maaşımdan borcum kesilecektir’ diye taahhüt verirse, bu sefer kapsar. Bir sürü şeyin önünü açar bu. Yalnızca bankaları da düşünmemek lazım” görüşünü lisana getirdi. Buna rağmen karardan sonra emeklilerin daha çok kredi kartı kullanmaya başlayacağını belirten Yazıcıoğlu, yeni bir düzenlemeye gereksinim olduğunu söyledi. Yazıcıoğlu, “SSK’nın kredi vermesini gerektiren bir düzenleme tahminen olabilir. Geçmişte SSK’nın kredileri vardı. Bankalardan emeklimizi kurtarmamız lazım” diye konuştu.
