10 soruda Türkiye’nin birinci İklim Kanunu’nun merak edilenleri

 İklim Kanunu Teklifi, dün TBMM Genel Konseyinde kabul edilerek maddeleşti.

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, Türkiye’nin birinci iklim kanununun Mecliste, milletvekillerinin oylarıyla kabul edildiğini belirterek, şunları kaydetti:

“Cumhurbaşkanı’mızın tüm dünyaya ilan ettiği, 2053 Net Sıfır Emisyon ve Yeşil Kalkınma amacının en kritik eşiği olan kanunla birçok yeni teknolojiyi geliştirme konusunda hiçbir ülkenin etkisinde kalmadan daha özgür bir araştırma geliştirme ortamı sağlayacağız. Hem ticarette, endüstride, üretimde en güçlü halde en güçlü noktaya koşacağız hem de memleketimizi her türlü etraf felaketinden ve iklim krizinin getirdiği olumsuz tesirlerden koruyacağız.”

 YENİ DÜZENLEMELERLE İLGİLİ 10 SORU VE KARŞILIK

İklim değişikliğiyle çabayı yasal altyapıya kavuşturacak olan düzenlemeyle, 2053 net sıfır emisyon maksadının gerçekleştirilmesi, sera gazı emisyonlarının azaltılması kapsamında bakanlıklara, Ulusal Katkı Beyanı ve strateji evraklarındaki hareketler çerçevesinde sorumluluklar verilecek.

Yerel İklim Değişikliği Hareket planları hazırlanacak. Bu hareket planlarında yerinden idare prensibi dikkate alınarak muhtaçlıklar ve riskler belirlenecek.

AA muhabirinin derlediği bilgilere nazaran, kanun ile hayata geçirilecek yeni düzenlemelerle ilgili 10 soru ve karşılıkları şöyle:

1- İklim değişikliğiyle çabada hangi adımlar atılacak?

İlgili kamu kurum ve kuruluşları tarafından iklim değişikliğinin ekosistemlere ve biyolojik çeşitliliğe tesirlerinin azaltılması ve sürdürülebilir ekosistem idaresi için önlemler alınacak, denizel ve karasal korunan alanların koruması sağlanarak korunan alanların niteliği ve oranı yükseltilecek, iklim değişikliğinden etkilenen yahut etkilenmesi mümkün alanlarda arazi tahribatının dengelenmesi sağlanacak. Çölleşme ve erozyonla gayret ile ağaçlandırma ve toprak koruma kapsamında orman dışı alanlarda oluşturulan yutak alanların, net sıfır emisyon maksadı doğrultusunda sürdürülebilir idaresi sağlanacak.

2 – Sera gazı emisyonlarının azaltılması için neler yapılacak?

Sera gazı emisyonları, Ulusal Katkı Beyanı, net sıfır emisyon gayesi ve İklim Değişikliği Başkanlığı tarafından yayımlanan yahut güncellenen strateji ve aksiyon planları doğrultusunda azaltılacak. Ulusal Katkı Beyanında sektörel bazda belirtilen sera gazı emisyonlarının azaltımı faaliyetleri, ilgili kurum ve kuruluşlara mevzuatla verilen vazife ve sorumluluklar dahilinde gerçekleştirilecek.

3 – İklim değişikliğine ait hareket ve strateji planları nasıl hazırlanacak?

İklim değişikliği strateji ve hareket planları, sera gazı emisyonlarının azaltımı ve iklim değişikliğine ahenk faaliyetlerinin gerçekleştirilmesi emeliyle İklim Değişikliği Başkanlığı uyumunda, ilgili kurum ve kuruluşların işbirliği ile dönemsel olarak ulusal ölçekte hazırlanacak.

4 – Vilayetlerde hangi çalışmalar hayata geçirilecek?

İlin kurallarına uygun olarak strateji, hareket ve uygulama alanlarını belirlemek ve bunların uygulanmasını sağlamak üzere her vilayette vali başkanlığında, ilgili kurum ve kuruluşların varsa vilayet yahut bölge teşkilat temsilcileri ile mahallî idarelerin temsilcilerinden oluşan Vilayet İklim Değişikliği Koordinasyon Kurulu kurulacak. Konseyin sekretaryasını Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı taşra teşkilatı yürütecek, şuranın çalışma yordam ve temelleri Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca belirlenecek.

5 – İklim değişikliğiyle uğraşta yatırımlar ve finansal kaynaklar için neler yapılacak?

Kurum ve kuruluşlarca iklim değişikliği ile çaba emeliyle yapılacak faaliyetler ve yatırımlar için iklim finansmanı ve iklim değişikliğiyle çaba teşviki kaynaklarının geliştirilmesi, kullanılması, sigorta araçlarının geliştirilmesi, yeşil ve sürdürülebilir sermaye piyasası araçlarının, banka finansmanının ve başka finansman araçlarının teşvik edilmesi temel olacak. İklim Değişikliği Başkanlığı, ulusal, sektörel ve tematik raporlar hazırlayacak, finansal kaynakları iklim değişikliğiyle uğraş yatırımlarına yönlendirmeyi kolaylaştırmak üzere iklim değişikliği teşvik düzenekleri geliştirecek, Türkiye Yeşil Taksonomisini kuracak ve yürütecek.

6 – Emisyon Ticaret Sistemi nasıl kurulacak?

Emisyon Ticaret Sistemi (ETS), İklim Değişikliği Başkanlığı tarafından kurulacak, ulusal tahsisat planlaması hazırlanacak ve tahsisatların dağıtımı yapılacak. Bu kapsamda esneklik düzenekleri ile piyasa istikrar düzenekleri da geliştirilebilecek. Piyasa işletmecisi ETS piyasasını işletecek.

7 – Sera gazı emisyonlarına neden olan işletmeler için hangi sistem uygulanacak?

Doğrudan sera gazı emisyonlarına neden olan faaliyetleri yürüten işletmelerin, bu faaliyetleri gerçekleştirebilmek için İklim Değişikliği Başkanlığından “sera gazı emisyon izni” alması mecburî olacak. Sera gazı emisyon müsaadesinin geçerlilik mühleti içerisinde tesisin niteliğinde yahut işleyişinde gerçekleşen değişiklikler ile sera gazı emisyon müsaadesi sahibi gerçek yahut hukuksal şahıslarda meydana gelecek değişiklikler sonucunda sera gazı emisyon müsaadesi İklim Değişikliği Başkanlığı tarafından güncellenecek yahut iptal edilecek.

8 – Ozon katmanını incelten husus kullananlar için yaptırımlar ne olacak?

Ozon katmanını incelten unsurları kullanan, ithal eden, ticaretini yapan ve piyasaya arz edenlere 2,5 milyon lira, bu hususları içeren eserlere yahut ekipmana bakım, tamir ve servis maksatlı hizmet veren gerçek ve hükmî bireylere 250 bin lira, bu unsurları içeren eserlerin yahut ekipmanın etiketlenmesi kararlarına uymayanlara 120 bin lira idari para cezası verilecek.

9 – Sera gazı emisyonuna ve florlu sera gazına ait yasaklara uymayanlara hangi cezalar verilecek?

Sera gazı emisyonlarının takibine ait yasaklara yahut sınırlamalara alışılmamış olarak doğrulanmış sera gazı emisyonu raporunu mühleti içerisinde sunmayanlara, 500 bin liradan 5 milyon liraya kadar idari para cezası uygulanacak. Florlu sera gazlarına ait metot ve asıllara, yasaklara yahut sınırlamalara alışılmamış olarak, florlu sera gazlarını kullanan, ticaretini yapan ve piyasaya arz edenlere, 2,5 milyon lira idari para cezası uygulanacak ve 3 aydan 6 aya kadar Hidroflorokarbon Denetim Evrakı verilmeyecek.

10 – Yeni uygulamalarla ilgili planlama ve uyarlama müddeti ne kadar olacak?

Mevzuata ve planlama araçlarına ait hazırlama ve uyarlama yükümlülükleri ilgili kurum ve kuruluşlarca en geç 31 Aralık 2027 tarihine kadar yerine getirilecek. Cumhurbaşkanı, bu süreyi bir yıla kadar uzatmaya yetkili olacak. Lokal iklim değişikliği aksiyon planları, en geç 31 Aralık 2027’ye kadar hazırlanacak. Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, bu süreyi bir yıla kadar uzatabilecek.

ÇEVRE, ŞEHİRCİLİK VE İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ BAKANLIĞI, 9 MADDEDE İKLİM KANUNU İLE İLGİLİ TEZLERE KARŞILIK VERDİ

Bakanlığın toplumsal medya hesabından, “İklim Kanunu Gerçekleri” başlığıyla bir infografik paylaşıldı. Paylaşımda, İklim Kanunu kapsamında kamuoyunda sıkça lisana getirilen argümanlara ait açıklamalar yer aldı.