Engelliler için ihtilal niteliğinde bir gelişme
Düşünce gücüyle bir şeyleri ya da bir robotu hareket ettirmek hem hayal gücümüzde hem de bilim kurgu üretimlerinde en sık rastladığımız olaylardan biri. Öbür taraftan işin bilim kurgu faslını geride bıraktığımızda bu üslup bir teknolojik gelişme, bilhassa engelli bireylerin bağımsızlıklarını yine kazanmaları için umut verici tahliller sunuyor. Beyinden gelen sinyallerle protezleri ya da robotik uzuvları hareket ettirmek yakın bir gelecekte mümkün olacak. Bugüne kadar bu muvaffakiyetler çoğunlukla cerrahi müdahale gerektirirken, yeni bir araştırma ise bunu çok daha kolay bir yoldan mümkün kılabilir.
Carnegie Mellon’daki araştırmacılar, bu durumu değiştirebilecek çığır açıcı bir gelişmeye imza attı. Araştırmacılar rastgele bir cerrahi müdahale gerektirmeyen bir teknikle, yalnızca fikir gücüyle robotik bir elin tek tek tüm parmaklarını hareket ettirmeyi başardılar.
Profesör Bin He liderliğindeki takım, EEG (elektroensefalografi) sinyallerini kullanarak, kullanıcıların parmak hareketlerini sırf hayal ederek gerçekleştirebildiği bir sistem geliştirdi. Deneylerde gönüllüler, iki ve üç parmakla yapılan vazifeleri kaslarını hiç kullanmadan muvaffakiyetle tamamladı.
Sistem, EEG datalarını derin öğrenme temelli bir yapay zeka ağı ile tahlil ederek, gerçek vakitli ve son derece hassas robotik hareketler üretmeyi başarıyor. Bin He, “Katılımcılar, yalnızca parmaklarını oynattıklarını düşünerek çoklu parmak vazifelerini yerine getirebildiler,” diyerek sistemin etkileyiciliğini lisana getirdi. En dikkat çeken tarafı ise bu sistem dışarıdan takılıyor, cerrahi bir süreç gerektirmiyor ve bu sayede çok daha geniş bir kullanıcı kitlesine hitap edebilecek potansiyele sahip. Felçli bireylerden fizikî rehabilitasyon sürecindeki hastalara kadar birçok kişi için ihtilal niteliğinde bir gelişme olabilir.
Ayrıca bu teknoloji yalnızca sıhhat alanı için değil, günlük ömür için de büyük ehemmiyet taşıyor. Niyetle denetim edilen robotik eller, yazı yazmaktan küçük nesneleri hareket ettirmeye kadar pek çok alanda insanlara yardımcı olabilir.
Araştırmacılar sistemin daha da geliştirilerek daha karmaşık vazifeleri yerine getirebilecek hale gelmesi için çalışıyor. Tüm bu gelişmeler, nörobilim, mühendislik ve yapay zekânın güçlü iş birliğinin somut bir sonucu. Gelecekte, niyet gücüyle denetim edilen bu cins sistemler sırf kaybedilen işlevleri geri kazandırmakla kalmayacak; insan vücudunun doğal bir uzantısı üzere çalışarak ömür kalitesini baştan tanımlayacak.
