Yeşil Vatan’ın belalısı izmarit
MELTEM GÜNEŞ/ANKARA- İnsan ihmali ve dikkatsizliğinin iklim değişikliği ile birleşmesiyle Türkiye’nin ciğerleri yanmaya devam ediyor. Meteorolojik datalara nazaran orman yangın riskinin yüksek olduğu bir periyot yaşanırken orman dışında başlayarak ormana ilerleyen yangınlar ise her yıl artış gösteriyor. Yangın ekolojisi uzmanı Prof. Dr. Tuncay Neyişçi Milliyet’ yaptığı değerlendirmede, yangınlarla çabada ormanın yanıcı yükünün azaltımasının ve rüzgar suratının düşürülmesinin ehemmiyetine dikkat çekti. Rüzgar suratını kesmede servi ağacının kullanılmasına işaret eden Neyişçi, “Servi ağaçları en güç yanan cinslerden, yangına direnir. Riskin olduğu yerlerde üç sıralı bir servi perdesi yapın rüzgar suratını yüzde 50 düşürürsünüz. Bu yangının şiddeti ve yayılma suratını da yüzde 50 azaltır. Güç yandığı için alevleri öbür tarafa atlatmazlar yahut geç atlatırlar. 50 yıl öncesinin projesiydi eğitimlerini verdik. Fransa ve İtalya’da uygulanıyor. Bizde kimsenin umrunda değil” dedi. Neyişçi şöyle devam etti:
‘Yanıcı yükü azaltmalıyız’
“Türkiye’deki hiçbir büyük yangın havadan atılan suyla söndürülmedi. Ormanların yanıcı yükünü azaltmalıyız. Bir uçağın ya da helikopterin bir yıllık kirasıyla riskli yerlerdeki bütün yanıcıları temizleriz. Orman yangını oranı en az yüzde 60 azalır. ‘Temizlik, azaltma yapıyoruz’ diyorlar, o azaltma yangının çok daha fazla şiddetlenmesine de neden olabiliyor. Kestikleri ağaçların kısımları, kozalaklarını, ormanda bırakırsanız yangına davetiye çıkartırsınız.”
Yangınla çabada 3 kritik öneri
Yangın ekolojisi uzmanı Prof. Dr. Tuncay Neyişçi, yangınlarla çabada ormanın yanıcı yükünün azaltımasının ve rüzgar suratının düşürülmesinin kıymetine dikkat çekerek servi ağaçlarıyla rüzgar perdesi oluşturulabileceğini, kontrollü yakmayla riskin düşürüleceğini ve havuzlardan atılan suların içerisine muhakkak ölçüde kil karıştırılmasıyla da söndürme tesirinin daha fazla olacağını aktardı.
‘Denetimli yakma’
Orman içerisindeki yanıcı husus ölçüsünü azaltmak için “denetimli yakma” tekniği hakkında bilgi veren Neyişçi, “76 deneme alanında çalışmalar yaptık. Alttaki kuru yanıcıları varsa canlı örtüyü yani çalı çırpıyı da yaktık. Üzerindeki ağaçların hiçbirisine ziyan vermeden kış aylarında çok kolay önlemler alarak yaptık bunu. Başarısı yüzde 76. Yani yangın çıkma mümkünlüğünü yüzde 76 düşürdük. Maliyeti bir helikopter kirası. Riskli yerlerdeki yanıcı unsur ölçülerini kontrollü yakma tekniğiyle azaltabilirsiniz” dedi.
Yılda 4.5 trilyon izmarit
Yalnızca beşere ziyan vermekle kalmayıp tabiata da büyük ziyanlar veren sigara izmariti insan kaynaklı yangın çıkartıcılarda birinci üçte yer alıyor. Sigara yakıldığında ucundaki kor ateş yaklaşık 600-800 dereceye ulaşıyor. Söndürülmeden tabiata atılan bu izmaritler bilhassa kuru otlarla teması ve rüzgarın etkisiyle anında tutuşarak yangınlara sebebiyet veriyor. Türkiye Teneffüs Araştırmaları Derneği’nin (TÜSAD) bilgilerine nazaran, global çapta içilen tütünlerden geriye yılda 6 trilyon sigara izmariti kalıyor. Bunun da 4,5 trilyonu denetimsiz formda etrafa bırakılıyor.
Orman kahramanları sahada
* 27 Uçak
* 105 Helikopter
* 14 İHA
* 6 Bin’e Yakın Arazöz ve Birinci Müdahale Aracı
* 25 bin Orman İşçisi
50 bin kişi tahliye edildi
Türkiye’nin dört bir yanından orman yangını haberleri gelmeye devam ediyor. Kabine sonrası açıklamalarda bulunan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, yangınlarda 31 kişinin gözaltına alındığını, bunların 10’unun tutuklandığını, 10 kişinin ise isimli denetimle özgür kaldığını açıkladı. Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı da son 3 günde 263 yangına müdahale edildiğini, ülke genelinde 13 büyük yangınla çaba ettiklerini açıkladı. Yumaklı, rüzgar nedeniyle devam eden 7 yangının olduğunu belirtti. İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya ise, İzmir, Bilecik ve Hatay’da meydana gelen orman yangınları sonrası 50 binin üzerinde vatandaşın süreksiz olarak inançlı bölgelere alındığını belirtti.
* İzmir Menderes ve Seferihisar ortasındaki ormanda, evvelki gün çıkan yangında 20 konut ziyan gördü, 2 araçta hasar oluştu.
* Hatay’ta dün başlayan yangına müdahale devam ederken, 3 mahallede 1800 kişi tahliye edildi.
* Bursa’nın İznik ilçesinde çıkan orman yangını, rüzgarın tesiriyle yerleşim alanlarına kadar yayıldı.
* Manisa’nın Akhisar, Kula ve Ahmetli ilçesinde yangınlar çıktı. 10 mahalle ve bir mezra tahliye edildi.
* Aydın’ın Eskihisar Mahallesi’nin üst kısmındaki zirai alanında çıkan yangına, ulaşımın güç olması zahmetle müdahale ediliyor. Sultanhisar ilçesindeki yangının ise denetim altına alındığı bildirildi. –HABER MERKEZİ
