Alp Ustaoğlu yazdı: Tenisin Kraliçesi sahne alıyor!
Teniste yılın en hoş ve ikonik vakti geldi, Wimbledon yarın başlıyor. Teknolojinin ve pazarlama dünyasının tüm nimetlerinden faydalanan öteki tenis turnuvaları yıllar içinde gösterdikleri büyük gelişmeye karşın hala Wimbledon’ın yanında çok sönük kalıyorlar zira her ayrıntısıyla Wimbledon bir tenis turnuvasından çok daha fazlasıdır.
Öncelikle burada gelenek kavramından kelam etmek lazım. Gelenek dediğimiz vakit her şeyin çok çabuk tüketildiği günümüz dijital çağında geride kalmış bir kavramdan kelam edildiği düşünülebilir. Fakat aslında gerçek bu türlü değil, gelenek ve ritüeller geçmişten günümüze toplumları birbirine bağlar, onlar olmadan çok yüzeysel ve tek istikametli varlıklar olabiliriz. Bu manada eski görünmelerine karşın gelenekler tıpkı vakitte gelecek vakitlere da açılan en değerli kapılardır. İngiltere ise gelenek kavramının hayatın her basamağında tepeye çıktığı yerdir. Devlet idaresinden toplumsal hayata, spordan ticarete aslında her şey eskidir ve dünyada eskinin bu kadar hoş modernize edilip sunulduğu diğer bir yer bulmak pek mümkün değil. Wimbledon Tenis Turnuvası da ülkedeki bu gelenek ağacının en değerli modüllerinden biri olarak toplumdaki yerini alıyor. Köklerini 1800’lü yıllardan alan ve her bir ayrıntısı klasik olan Wimbledon öbür hiçbir tenis tertibi ile karşılaştırılamaz.
YARATICI YIKIM TEORİSİ
Tarihten iktisada pek çok bahiste eserler veren, günümüzün kıymetli muharrirlerinden Reha Bilge ile tekrar gündemimize giren kavramlardan birisi de yaratıcı yıkım, Reha Bilge bu teoriyi siyaset ve iktisat üzere pek çok alana yazılarında çok başarılı bir biçimde uyarladı. Avusturyalı iktisatçı ve siyaset bilimci Joseph Schumpeter’in birinci sefer ortaya koyduğu “Yaratıcı Yıkım Teorisi“ değişimin içinde barındırdığı çelişkiyi anlatıyor. Değişim vaktinde yeni olanlar denkleme girerken eskiler sistem dışına çıkarılır. Yeni olanın çoşkusunu yaşarken, eski için hüzün duyarız zira eski için bir yıkım kelam hususudur. Yenilik ve yıkımın iç içe geçtiği bu noktada da aslında bir paradoks var. Teniste de son iki yıldır bir “Yaratıcı Yıkım“ süreci yaşıyoruz. 20 yıldır başarılarına alıştığımız “eski ikonlar“ sahneyi bırakırken, onların yerini “yeni ikonlar“ alıyor. İşte Wimbledon 2025 birebir vakitte teniste bu teorinin en kıymetli deneme alanı olacak, bu açıdan bu yılki turnuvanın çok özel geçeceğini söyleyebiliriz.
ÖZEL BİR SENE OLACAK
Wimbledon çok büyük şampiyonlar üretti, 8 şampiyonlukla Roger Federer, 7 şampiyonlukla Novak Djokovic, 77 yıl sonra birinci adalı şampiyon Andy Murray ve natürel ki Rafael Nadal. Djokovic dışında hepsi emekli oldu, onun da 1-2 seneye emeklilik kararı alması bekleniyor. Şimdi Federer’e güç alışmışken, geçen ay Roland Garros’ta Nadal’ı tekrar hatırlamak, Andy Murray’in Wimbledon’a heykelinin dikileceğini öğrenmek herkesi hüzünlendirdi. Artık değişim ve Carlos Alcaraz, Jannik Sinner üzere yeni kahramanlar vakti, örneğin bu sene Alcaraz Londra’da 3.kez üst üste şampiyonluk için kortta olacak. Lakin eski vakitlerin kahramanı Djokovic de hala denklemin içinde, hal böyleyken bu değişime hazır mıyız, bunun karşılığını vermek sıkıntı. Bu yüzden 13 Temmuz Pazar günü final maçından sonra bu büyük sorunun karşılığını verebiliriz tahminen de 4 büyük oyuncunun 20 yıllık hakimiyetinin kapıları 15 gün sonra kapanabilir, bu yüzden bu sene daha özel bir Wimbledon yaşayacağımızı düşünüyorum.
KİM ŞAMPİYON OLUR?
Wimbledon şampiyonluğu her tenisçinin düşü lakin şayet sıralamada birinci 15-20 sıranın içindeyseniz o vakit daha fazla hayal kurabiliyorsunuz. Hem erkek hem bayanlarda sırasını bekleyen çok fazla oyuncu var. Öncelikle erkeklerde Novak Djokovic şampiyon olarak 25.grand slam şampiyonluğunu kazanmak ve rekoru Londra’da kırmak istiyor, süratli çim yer fizikî olarak ona yardımcı olabilir. Lakin bu noktada Sırp tenisçi için bir sorun var. Wimbledon’a Roland Garros şampiyonu olarak gelen Carlos Alcaraz ve artık en büyük rakibi Jannik Sinner. Son 6 majör turnuvanın şampiyonu olan bu ikili, Londra’da da açık orta favori. Daha evvel oynadığı 3 grand slam finalinde çok istediği şampiyonluğu kazanamayan Alexander Zverev turnuvanın zımnî favorisi olabilir, yarı finale kadar kura yolu da açık görünen Zverev’i katiyen dikkatle izlemek gerekiyor.
Kadınlarda şampiyonluk için olağan şüphelimiz Aryna Sabalenka, bilhassa çim tabanda Belaruslu oyuncu topraktan daha fazla rahat olacaktır. Kuralar bu sene Wimbledon’da çok belirleyici olacak, örneğin son Roland Garros şampiyonu Coco Gauff’u final adayı olarak yazabiliriz fakat Amerikalı oyuncunun final yolu Elena Rybakina, Iga Swiatek üzere mayınlarla dolu münasebetiyle kura tablosunun bu tarafı oyuncular için çok kırıcı olacak. Çinli yıldız Qinwen Zheng, geçen yılın finalisti Jasmine Paolini ve 18 yaşındaki yıldız Mirra Andreeva çeyrek final ve ötesi için yazabileceğimiz başka isimler. Lakin geçen sene Çek tenisçi Barbora Krejcikova’nın şampiyon olduğunu düşünürsek, yanlışsız şampiyonluk konumlaması için 2.haftayı beklememiz gerekecek zira bilhassa bayanlar tablosunda birinci hafta Londra’da her an her şey olabilir.
ÇİM TABANDA TENİS
Wimbledon’da doğal ki bir de taban problemi var, biraz da bundan bahsetmek gerekiyor. Çim dönemi Haziran – Temmuz ortasında yaklaşık 5 haftalık çok kısa bir periyodu kapsar ve Wimbledon’la sona erer, bu türlü olduğu için en yeterli oyuncuların bile çim taban deneyimi fazla değildir, örneğin Rafael Nadal’ın mesleği boyunca sert yerde 462, toprakta 511 kere oynarken çimde yalnızca 76 maç yapması buna hoş bir örnek olabilir. Ayrıyeten tüm oyuncuların tenise başladığı ve yetiştiği taban toprak yahut sert taban olduğu için buradan da yola çıkarak rahatlıkla söyleyebiliriz ki çim tenisi bambaşka bir uzmanlık alanıdır. Bu işin de yakın vakitteki profesörleri Federer, Djokovic ve Serena Williams’tır. Çim topun yapı süratli hareket ettiği bir yer çeşidi ve Wimbledon’da 2002 yılında yapılan değişiklikle eskiye oranla topu daha fazla yavaşlatan bir çim çeşidine geçiş yapıldı. 2002 öncesi maçlara baktığımızda vurduğunuz vakit çimde uçan toplar, bu yeni çimde daha yavaşlayarak gidiyor. Bu değişiklik bilhassa Rafael Nadal üzere geri çizgiden oyunu yavaşlatarak ralli bazlı oynayan toprak taban oyuncularına avantaj sağladı, eski süratli Wimbledon yerinde Nadal’ın toprak karakterli tenisi ile Londra’da şampiyonluk görmesi çok mümkün olmayabilirdi. Yeniden de her türlü çim yerin süratli oyunu seven oyuncular için bir avantaj olduğunu söyleyebiliriz.
RAKAMLARLA WIMBLEDON
– Wimbledon 2025’te toplam para mükafatı 53.5 Milyon Pound olacak, bu halde ödüllerde 2024 yılına oranla % 7.5’luk bir artış yapıldı. Teklerde şampiyon olan tenisçiler 3 Milyon Pound kazanırken, finalistler ise 1.520.000 Pound mükafatın sahibi olacak. Çiftlerde ise şampiyonluk mükafatı 680.000 Pound olurken, finalistler 345.000 Pound alacak.
– 2024 yılında 526.455 seyirci turnuvayı takip etti, bu sene bu sayının artması bekleniyor.
– Wimbledon birebir vakitte pek çok rekora ve unsur şahit olmuş bir turnuva, örneğin geçen sene turnuvada tam 37 adet 5 setlik maç oynandı, bu sayı tıpkı vakitte tüm grand slamler tarihinde bir rekor olarak kayda geçti.
– 2018 Wimbledon’da John Isner turnuva boyunca 214 ace atarak tenis tarihi rekorunu kırmıştı, tıpkı Isner’in 2010 Wimbledon’da Nicolas Mahut ile oynadığı 11 saat ve 3 gün süren maç yeniden tenis tarihinin en uzun maçı olarak tarihe geçmişti. Bu maçta 113 ace atan Isner tenis tarihinde bir maçta en fazla ace atan oyuncu oldu.
– Wimbledon gastronomisi ve ikonik florası ile de ünlü, meşhur Wimbledon çileği 2024’te tam 140.000 porsiyon servis edildi.
– Etraf düzenlemesine başka bir kıymet verilen turnuvada ise bu sene kort bölgesine tam 50.000 çiçek ve bitki ekildi.
“SADECE TEK BİR WIMBLEDON VAR”
Wimbledon’ı düzenleyen The All England Lawn Tennis Club, 2025 turnuvasının lansmanını yaptı ve tanıtım sinemasını yayınladı. Bu yılın sloganı “There is Only One Wimbledon“ yani “Sadece tek bir Wimbledon var“ oldu. Slogan ve sinema, Wimbledon ruhu ile büsbütün uyumlu olacak bir halde hazırlandı. Sonuçta turnuva yalnızca zaferlerden ve şampiyonluklardan oluşmuyor, tarihte çok defa şahit olduğumuz üzere büyük dramaları da barındırıyor, bu manada zafer ve dramanın iç içe geçtiği bir yapı kelam konusu. Wimbledon da turnuvanın bu savaşçı temasına vurgu yaparak, tanıtım sinemasında korttaki ruhsal ve fizikî çabayı yansıtmaya çalıştı. Roland Garros toprak tabanın vermiş olduğu havayla daha savaşçı bir imaja sahipken, Wimbledon ekseriyetle daha seçkin ve şık görünüyor lakin bütün bu zarafet içinde korttaki çetin çabayı de göz gerisi etmemek gerekiyor. Bu eksikliği gören Wimbledon idaresi, bu yılki temayı turnuvanın benzersizliği ve gayreti üzerine kurguladı.
