Kan şekeri için yeşil olanı yiyin! Her elma sağlıklı değil
Didem Seymen / Haber Merkezi – “Her gün bir elma, hekimi uzak tutar” kelamı boşuna söylenmemiş. Bu kelam 1866’da yazılmış Gal atasözünden geliyor: “Yatmadan evvel bir elma ye, hekimin ekmek kazanmasını mahzurla.” Bilimsel araştırmalar da benzeri sonuçları ortaya koyuyor; elmanın tip 2 diyabet, kolesterol ve kimi kanser cinslerine karşı gözetici olduğunu gösteriyor. BBC Türkçe, 2017’de yapılan 5 çalışmayı incelendi ve elma yemenin tip 2 diyabet geliştirme riskini yüzde 18 azaltığını ortaya koydu. 2022’de yayımlanan 18 çalışmanın tahlil edildiği bir öbür derlemede ise elma ya da elma türevli eserlerin (örneğin elma suyu) tüketilmesinin, en az bir hafta boyunca sürdürüldüğü takdirde kolesterolü azaltabileceği sonucuna vardı.
Kanser, kalp, obezite…
Middle Tennessee State Üniversitesi Beslenme ve Besin Bilimleri Profesörü Janet Colson, “Elmalarda çok fazla C vitamini yok, demir yahut kalsiyum da içermiyorlar. Lakin beden için olağanüstü şeyler yapan birçok öbür bileşen barındırıyorlar” diyor. Verona Üniversitesi Bitki Biyolojisi Doçenti Flavia Guzzo’ya nazaran, elmalarda bulunan bileşikler birçok meyve ve sebzede ortak olarak bulunuyor. Bunlara yararlı polifenoller de dahil. ABD’de yapılan bir araştırma, insanların toplam fenolik alımının yaklaşık 5’te 1’ini elmadan sağladığını ortaya koydu. Elmadaki fenolik bileşiklerin kalp hastalığı, kanser, astım, diyabet ve obezite riskinin daha düşük olmasıyla ilişkili olduğu öne sürülüyor.
‘Sağlık iksiri’
“Doğal sıhhat kaynağı olan elma, yanlışsız seçilip tüketildiğinde tabiatın sunduğu bir sıhhat iksiri” diyen Diyetisyen Ersin Özdemir, şu bilgileri veriyor:
“Elma, yüzyıllardır sağlıklı yaşamak isteyenlerin başvurduğu temel besinlerden biri. Sırf günümüzde değil; Türk kültüründen mitolojiye, dünya tarihinden Yeşilçam’a kadar birçok alanda da değerli sembollerden biri olmuştur. Yunan mitolojisinde hoşluk tanrıçası Afrodit’in de elmayı çok sevdiği anlatılır. Eski Türkçede ‘alma’ olarak geçen söz, meyvenin kırmızı rengine gönderme yapar.
Kabuğu da faydalı
Elma; kırmızı, sarı ve yeşil üzere çeşitli renkleriyle farklı yararlar sunar. İçinde ‘malik asit’ ismini verdiğimiz bir asit var, bu bedenimizde Krebs döngülerinde yani güç santrallerine karışarak güç santrallerinin daha düzgün, daha güzel çalışmasını sağlıyor. Yani bu malik asidi bir fabrikadaki filtreleme bacası üzere düşünebilirsiniz. O filtreleme bacası vazifesini tıpkı vakitte malik asit yani dolaylı yoldan elma yapıyor. Kabuğundaki antosiyaninler, flavonoidler ve pektin üzere unsurlar, bağışıklık sistemini güçlendirip, sindirimi dayanaklar. Pektin, kabızlık ya da ishal üzere sindirim sistemi sorunlarında dengeleyici tesir gösterir.
C, A, E vitamini
Meyvede bulunan fruktoz, kolay rafine şekerden farklı. Elma birebir vakitte lif, vitamin, mineral ve az ölçüde protein içerir. C vitamini açısından güçlü, günlük muhtaçlığın yüzde 60’ını karşılayabilir. Ayrıyeten magnezyum, potasyum, selenyum, çinko üzere mineraller de içerir. Kabuğundaki A, E ve bitkisel D2 vitamini ise değerlidir.”
Hangisi daha sağlıklı?
■ Kırmızı elma: En yüksek şeker oranına sahiptir.
■ Sarı elma: Orta düzeyde şeker içerir.
■ Yeşil elma: En az şeker oranına sahip olup malik asit istikametinden en zengini.
Kurtlu olanı tercih edin
Türkiye’de tarımda ağır halde kullanılan pestisitler (tarım ilaçları), elma üzere meyveleri de etkileyebiliyor. Bu nedenle elma alırken dikkatli olunmalı:
■ Dış yüzeyi fazla parlak, yapışkan yahut puslu olan elmalarda parafin üzere unsurlar kullanılmış olabilir.
■ Kusursuz ve büyük elmalardan çok, biçimi bozuk, hatta kurtlu elmalar tercih edilmelidir.
■ Amasya elması, biçimi bozuk ancak içeriği varlıklı cinslerden biridir ve bu istikametiyle ön plana çıkar.
Nasıl yıkamalısınız?
Diyetisyen Ersin Özdemir’e nazaran elmayı yıkarken su kullanmak kâfi değil, pestisitleri temizlemek için şu adımlar izlenmeli:
■ 1. 10 dakika karbonatlı suda bekletilmeli.
■ 2. Sirkeli suyla durulanmalı.
■ 3. Karbonat yahut sirke yoksa meyve fırçası ile kuru fırçalama yapın. Bu kabuktaki pestisit kalıntılarını yüzde 40’a kadar azaltabilir. Zira tarım ilaçlarının büyük kısmı asidiktir, alkalin yapılı karbonatlı su ülküdür.
■ 4. Buzdolabında direkt fanlara yakın olmayacak halde sebzelikte saklayınOda sıcaklığında saklanacaksa limon yahut soğan üzere keskin kokulu besinleri yanına koyarsanız, bu sayede bozulma mühleti uzar.
