Bakan Uraloğlu’ndan 5G açıklaması: ‘2026 yılı içerisinde birinci sinyali alırız’
Uraloğlu, 27-29 Haziran’da Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığının konut sahipliğinde gerçekleştirilecek olan ve açılışının Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından yapılması beklenen “Küresel Ulaştırma Koridorları Forumu”na ait basın toplantısında gazetecilerin sorularını yanıtladı.
İsrail ile İran ortasındaki çatışma ve savaş ortamının Kalkınma Yolu Koridoru üzere projeleri akamete uğratıp uğratmayacağının sorulması üzerine Uraloğlu, bu biçimdeki çatışmaların bu projelerle ilgili kimi soru işaretlerini beraberinde getirdiğine işaret etti.
Hürmüz Boğazı’nın dünya petrol muhtaçlığının yüzde 30’unun geçtiği deniz ulaşım yolu olduğunu lisana getiren Uraloğlu, şunları kaydetti:
“Belli periyotlarda elbette dertler olabilir ancak bizim çabamız bunların hiç olmaması istikametinde ancak bunun ilanihaye devam etmesini de öngörmüyoruz. Zati bu türlü bir ezayı dünyanın sürdürebilme talihi yok. Münasebetiyle bu projede hani bu tıp çatışmalar ya da gerginlikler başlamasını tahminen biraz erteletebilir. Tahminen oraya sağlanacak finansmanla ilgili biraz daha ağırlaşmayı gerektirebilir lakin Kalkınma Yolu’nu bugün ya da istediğimiz vakit diliminde olmasa bile kesinlikle hayata geçireceğiz. Artık bugün İran’ın İsrail’le bir çatışma durumu var, savaşta diyebiliriz. Aldığımız resmi olmayan bilgilere nazaran İran resmen savaş da ilan etti diye bilgiler alıyoruz ancak fiili bir savaş halidir, ismini her ne dersek diyelim. Bakın orada İran’ın füze kapasitesinin ne olduğu, üretim kapasitesinin ne olduğu konuşuluyor. Bir taraftan da birtakım ülkelerin İran’ı desteklediği, hava koridorlarını kullandığı… Bunlar, doğal doğrulanmış bilgiler değil. Onu bilhassa söylemek isterim lakin yanlışsız olduğunu da kabul edebiliriz.”
Kriz vakitlerinde ulaştırma koridorlarının normaldekinden daha değerli olduğuna dikkati çeken Uraloğlu, “Dolayısıyla bu koridorların ya da bunları kullanacak ülkelerin maksat alınması da çok mümkün. Bir ülkeyle tansiyon varsa, çatışma savaş varsa birinci evvel onun lojistiğinin kesilmesine çaba ediliyor zira şu anda dünya ne savunma endüstrisi manasında ne de öteki hiçbir alanda kendine yetmiyor fakat mesela besin manasında Türkiye’nin kendine yettiğini söyleyebilirim ancak birçok ülkede yetmiyor. Hasebiyle bunların gaye alınması, projelerin geciktirilmeye uğraş edilmesi, yapılmamasının sağlanması uğraşları beklenen uğraşlardır, beklenen niyetlerdir fakat biz de buna nazaran kendi gardımızı alıyoruz.” halinde konuştu.
“KALKINMA KORİDORU PROJESİ AŞAĞI ÜST BİTTİ DİYEBİLİRİM”
Bakan Abdulkadir Uraloğlu, Kalkınma Koridoru’nda gelinen noktanın, finansman modelinin ve bu manadaki ilerlemelerin sorulması üzerine, “Kalkınma Koridoru Projesi aşağı üst bitti diyebilirim, yüzde 95’ler düzeyinde. Yalnızca bizim sona yakın bölgede biraz ayrıntı çalışmalar yapılıyor. Oranın kendi hassasiyetleri var, ondan ötürü. Bugün hani proje olarak işin başlama imkanını yakaladığımızı söyleyebilirim.” sözlerini kullandı.
Finansman modeli olarak çok fazla alternatifin konuşulduğunu, konuşulmaya da devam edildiğini lisana getiren Uraloğlu, Irak’ın ham petrol karşılığı yaptırması, memleketler arası finansman bulunması üzere çok sayıda seçeneğin bugüne dek konuşulduğunu anlattı.
Bakan Uraloğlu, “Orada 4’lü bir mutabakat var lakin birinci etapta imali manasında Irak ve Türkiye olarak bir şirket kurup bu şirketin üzerinden imal çalışmalarının yürütülebilirliği noktasında bir basamak katettiğimizi söyleyebilirim. Finansman noktasında da dört ülkenin teşebbüsüyle birlikte tahminen bir fon aracılığıyla ya da bir fon kurulmasıyla da tahminen bu yapılabilir. Hani bu sene birazcık bunun üzerinde ağırlaşarak önümüzdeki sene üretimine başlayabiliriz diye düşünüyorum.” değerlendirmesinde bulundu.
“ÇİN TARAFI, TÜRKİYE’NİN GEÇİREBİLECEĞİ KADAR TRENİ TÜRKİYE ÜZERİNDEN AVRUPA’YA ULAŞTIRMAYA HAZIRIZ.’ DEDİ”
“Orta Koridor konusunda geçen ay Çin’deydik, Çin Ulaştırma Bakanı ile en son konuştuk.” diyen Bakan Uraloğlu, şu anda gerek Çin’den çıkıp Avrupa’ya giden gerek Kuzey Koridor, gerekse de Orta Koridor’da Çin’in çok önemli sübvansiyonunun olduğunu söyleyebileceğini söz etti.
Uraloğlu, “Türkiye geçişli Orta Koridor’a ait net olarak da şunu söylediler: Türkiye’nin geçirebileceği kadar treni biz Türkiye üzerinden Avrupa’ya ulaştırmaya hazırız yani net olarak bunu söylediler. Biz de bu manada gerek özel dal gerekse de Devlet Demiryolları Nakliyat aracılığıyla bu süreci yakından takip ediyoruz ve bunu geliştirmiş olacağız.” tabirlerini kullandı.
Bakan Uraloğlu, 5G ihalesinin takviminin sorulması üzerine şu bilgileri verdi:
“5G ile ilgili biz operatörlerimizle gerek tek tek gerek topluca da defaatle konuştuk. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığımızla, Hazine ve Maliye Bakanlığımızla, Cumhurbaşkanı Yardımcımızın uyumunda çoklu toplantılar da yaptık. Ulaştırma ve Altyapı Bakanı olarak benim beklentim elbette daha çok yatırımdır, çok net yani kamuya daha fazla para alma yerine daha âlâ bir altyapı bağlantı altyapısı, 5G imkanı sunmaktır. Bir aksilik olmazsa ağustos ayı içerisinde bunun ihalesini yapalım diye düşünüyoruz, 2026 yılı içerisinde birinci sinyali alırız ve birinci etapta bütün ülkenin kapsanmasından çok tahminen ağır vilayetlerin kapsanması ve 4,5G’de olduğu üzere peyderpey bir program dahilinde süreci yürütürüz diye düşünüyorum.”
“BUNDAN SONRA DEMİR YOLLARINA HİÇBİR ŞEYİ ESİRGEMEDEN YOLUMUZA DEVAM EDİYORUZ”
Yatırımlarda kara yollarına çok önemli para harcadıklarını anlatan Uraloğlu, demir yollarının biraz daha arttan geldiğini, bundan sonra demir yolları için hiçbir şey esirgemeden yollarına devam edeceklerini söyledi.
Uraloğlu, “Türkiye’deki demir yolu gayelerimizi gerçekleştirdiğimizde 48 saatte bütün ülkeyi dolaşmış olacağız. Maksadımız de 28 bin 500 kilometre demir yoludur.” dedi.
Kamu-özel işbirliğinde otoyollarının işletme mühleti bittiğinde yeni işletme ihalelerinin nasıl kurgulanacağının sorulması üzerine Uraloğlu, şunları söyledi:
“Otoyolları en erkeni 2028’den itibaren kamuya almış olacağız. Öngörülen süreçte bu firmalar buraları yapıyorlar, işletiyorlar ve bize teslim ederken de ağır bakımını yaparak teslim ediyorlar. Oradaki kararımız ne olacak? Bunların elbette yine işletilmesini ihale etmiş olabiliriz. Makul fiyatlar noktasında muhtemelen ya Karayolları Genel Müdürlüğümüz, kendisi işletir ya da bir işletme modeliyle onu ihale eder fakat 2034 yılına geldiğimizde, bu otoyolları devraldığımızda, gerek kendimiz işletelim gerekse bir işletmeciye verelim, Ulaştırma Bakanlığının ödenek muhtaçlığı sorunu olmamış olacak. Bu türlü de değerli bir yapıdan bahsediyoruz. Bakanlık olarak irili ufaklı 70 civarında yap işlet devret projesini hayata geçirdik, yaklaşık 51 milyar dolarlık yatırım yapmışız kamu-özel işbirliğiyle. Bugün yapmış olsak, yapalım desek maliyet 83 milyar dolardır. Karlı mıyız, değil miyiz?”
“(İBB’NİN METRO ÇALIŞMALARI) AKSAYAN İŞLERİ BAKANLIĞIMIZIN UHDESİNE ALMAMIZ MÜMKÜN DEĞİL İLGİLİSİNİN TALEBİ DURUMUNDA BU KELAM KONUSU”
Uraloğlu’na İstanbul Büyükşehir Belediyesine (İBB) yönelik yolsuzluk soruşturması kapsamında yetkilileri ve işletmecileri cezaevinde olduğu ya da gözaltına alındığı için üretiminde sorun olan metro çizgisinin bulunup bulunmadığı, durma riski olan metro varsa Bakanlığın buna müdahale etme durumunun olup olmadığı soruldu.
Bu soruya ait Uraloğlu, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Aslında İstanbul’daki süreçlerle ilgili, oradaki yürütülen operasyonlar vesaire noktasında çok da fazla bir şey söylemeyi ben çok da gerçek bulmam. Şunu söyle söyleyeyim, sizin sorunuzu cevaplayayım; kent yerleşkelerindeki ulusal ve memleketler arası demir yolu irtibatları dışında kent merkezlerindeki hafif raylı sistem çizgilerinin yapılması oradaki belediyenin vazifesidir. Hasebiyle burada belediyeler projelerini, öngörülerini ortaya koyarlar, düzenleyici otorite biziz, bize projelerini onaylattırırlar, projeleri onaylarız zira ülkede bir bütünlük oluşması lazım. Raylı sistem araçlarından tahminen iki ili birbirine bağlayacak olan raylı sistemin gerçek bağlanması için belirli bir standardizasyon noktasında otorite biziz ve biz onaylarız. Hasebiyle sonrasında ilgili belediye bunu yapar.
Eğer belediye bunun Bakanlık tarafından yapılmasını isterse bu mümkün. Sayın Cumhurbaşkanımızın onayıyla bizim Bakanlık bunu alır, yapar ve kendisine devreder ve üretim fiyatını de belediyeden keser. Bu da bir tartışma konusu, ona çabucak açıklık da getirmiş olayım. ‘Madem sen keseceksen niçin sana yaptırsın ki?’ sorusu gelebilir. Niçin yaptırsın? Bir, bir kez imal devrindeki hiçbir finansman maliyetine katlanmıyor. İki, iş bittiği vakit o günkü fiyatlarla harcanan para sabitleniyor ve ödeme sonuna kadar yeni bir faiz işletilmiyor. İstanbul’da yapılmış olan kimi metro projelerinde harcanan 100 ünitenin yalnızca 25 ünitesinin tahsil edildiğini söyleyebilirim yani bu türlü bir kolaylık var.”
“Peki İBB’ye yapılan operasyonlar kısmına gelirsek hakikaten hani keşke buna gereksinim olmamış olsaydı biz daha şad olurduk.” diyen Uraloğlu, konuşmasına şöyle devam etti:
“Buradaki aksayan işleri bizim kendi inisiyatifimizle Bakanlığımızın uhdesine almamız mümkün değil fakat ilgilisinin talep etmesi durumunda bu kelam konusu. Elbette talep ettiğinde ‘Biz orada nerede olmalıyız?’ konusunu kesinlikle kıymetlendiririz lakin şu ana kadar bize ulaşan bir talebin olmadığını söyleyebilirim. Basın mensuplarının haberlerinden ben şöyle bir şey okumuştum ve çok şaşırmıştım; bir Avrupa Birliği, EBRD’nin yanlış hatırlamıyorsam Avrupa Birliği’nden finanse edilen, Finanskent’i bağlayan bir metro projesi, üç tane büyük firmanın konsorsiyum olarak yürüttüğü projenin, alınan büyük ölçüdeki kredisinin işe kullanılmadığını okumuş, şaşırmıştım. ‘Ya bunda abartı var, çok yanlışsız olduğunu düşünmüyorum.’ demiştim. O firmaların yetkilileri beni ziyaret ettiler ve tam da sizin söylediğiniz üzere ‘Burada iş durdu, bunu lütfen siz teslim alın.’ dediler. Ben de anlattım hani nasıl devralabileceğimizi. ‘Kredisi var esasen ve Mehmet Şimşek Bakanımız da yanlış hatırlamıyorsam 110 milyon avroluk son paketini de onayladı, ‘Devam edin, niçin durdunuz?’ dedim. ‘Öncesinde gelen 60 milyon avro bizim işe kullanılmadı.’ dediler.”
Uraloğlu, “Benim aklım durdu onu söyleyeyim yani hem bu türlü bir şeyin süreç olarak yapılabilirliğini mümkün görmüyorum hem de hangi hamasetle yapıldı, sahiden nereye kullanıldı o mevzuda bir bilgiye sahip değilim lakin 60 milyon avroluk bir Avrupa Birliği kredisi gönderilen işe kullanılmadı. Bu konuşma yaklaşık geçen ay gerçekleşti yani bu operasyonlar, İstanbul’daki malum süreç başladıktan sonra olan bir süreçtir yani sahiden nereye gittiğiyle ilgili ben bilmiyorum fakat bu türlü bir cüret enteresan bir hamasettir.” diye konuştu.
“(RADAR UYGULAMASI) BURADA ÇOK NET REFLEKS ŞUDUR: VATANDAŞLARIMIZIN TRAFİKTE CAN KAYBINI AZALTMAK”
Bayramdaki radar uygulamasının hatırlatıldığı, İçişleri Bakanlığı ve Ulaştırma Bakanlığının kuracağı komite ile sürat limitlerinin denetimden geçirileceğinin anımsatıldığı ve mevcut gelişmelerin sorulduğu soruyu Bakan Uraloğlu, şöyle yanıtladı:
“Nereye daha fazla bir kapasite sunmamız gerektiğini biz ölçüyoruz. Araçları sayıyoruz. Sayım istasyonlarımız var. Hangi projeksiyonda nereye gereksinimimizin olacağını ölçüyoruz. Mesela Bolu Dağı’na yeni bir alternatif, otoyol ve üstün süratli tren sınırı düşünüyoruz. Niçin? Bolu Dağı’nda 50 binlere geldik, 80 binlere geldiğimizde artık orası kaldırmayacak. Yani münasebetiyle oraya yeni bir otoyol düşünüyoruz. Radarla ilgili şöyle bahsetmek isterim; İçişleri Bakanımız paylaşmıştı, seyahat eden araçların binde 5’i bir araca sürat kontrolü yapıldı ve ceza uygulaması yapıldı lakin algı onun çok üzerinde oldu. Burada çok net refleks şudur: Vatandaşlarımızın trafikte can kaybını azaltmak. Bütün hesap budur. Onun haricinde trafik cezası kesildi de bütçeye şu kadar kaynak sağlandı vesaire Türkiye’nin bütçesi oraları çok fazla geçti. O denli bir kaynağa gereksinimi yok ülkemizin.”
Seyir suratını düşüren tabelaları incelemek üzere kelam konusu komitenin kurulduğunu ve çalışmaya başladığını anlatan Uraloğlu, süratlice konuşulan mevzuların inceleneceğini ve düzenleneceğini bildirdi.
“ŞU ANDA BİZİM BU İRAN-İSRAİL ÇATIŞMASINDA İRAN’DA 7 TANE, IRAK’TA DA 4 TANE UÇAĞIMIZ VAR”
Bakan Uraloğlu, Orta Koridor’la bilakis göç beklenip beklenmediğinin sorulması üzerine şu değerlendirmelerde bulundu:
“Orta Koridor’un yapılması, kentlerden geçmesi… Bir bilakis göç beklentisi konusuna gelince, şöyle bir kez İstanbul’daki adrese dayalı yaşayan vatandaşımız 16 milyon, günlük hareketin 20 milyon civarında olduğu kestirim ediliyor. Münasebetiyle bizim İstanbul’u daha yoğunlaştırmamamız gerekir. Pekala İstanbul’un cazibesini nasıl ortadan kaldırırız? Ya da İstanbul’un imkanlarını Anadolu’ya, doğuya yanlışsız nasıl eriştiririz? Ulaştırma Bakanlığı olarak bu konuda nitekim çok önemli işler yaptık. Şayet yapmamış olsaydık bugün İstanbul’un nüfusu daha da fazla olur, daha da yaşanılmaz durumda olurdu. Biz aslında şu lojistik merkezleri yaptığımızda, oralarda öğretim merkezlerini kurduğumuzda, yük ve yolcu hareketlerini tesis ettiğimizde otomatik olarak bir defa bu, batıya yanlışsız olan göç duracaktır, bizim beklentimiz bu. Bilakis bir planlamamız var mı? Bir planlamamız yok fakat beklentimiz var. Muhtemelen gelecek süreçte bunu planlamamızın da gerçek olacağını söyleyebilirim.”
Türkiye’nin İran’da sivil uçuşlarda kalan uçağının bulunup bulunmadığı sorusunu Uraloğlu, şöyle yanıtladı:
“Şu anda bizim bu İran-İsrail çatışmasında İran’da 7 tane, Irak’ta da 4 tane uçağımız var. Yüklü olarak Pegasus’un yanlış hatırlamıyorsam, 7 tane Pegasus’un, 2 tane THY’nin, 1 tane Ajet’in, 1 tane de Tailwind’in uçağı var. Bunları gerek Dışişleri Bakanlığımız, gerekse de Ulusal İstihbarat Teşkilatımızın aracılığıyla takip ediyoruz. O bölgedeki hava hareketinin ve roket ve füze hareketinin çok ağır olması sebebiyle o riski hem ilgili ülkeler hem de biz alamadık işin açıkçası yani aşikâr gün, tam hatırlamamakla bir arada, 3-4 gün yanlış hatırlamıyorsam orada bütün gruplar kaldı. Artık bütün grupları de bu tarafa aldık. Hani en azından can güvenliğini sağlama noktasında günlük takip ediyoruz. Bir fırsat olursa birinci fırsatta onları almış olacağız.”
Kanal İstanbul konusundaki görüşleri sorulan Uraloğlu, en son hususla ilgili ne dediyse tıpkı yerde olduğunu lisana getirdi.
