Zirai donda 90 bin mağdur
Evrin Güvendik – Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu (SEDDK) Lider Yardımcısı Emine Feray Sezgin, TBMM Zirai Don Araştırma Komisyonu’ndaki sunumunda, TARSİM poliçesi olup zirai don teminatı içerenlere ait, “74 milyar liralık bir teminatımız vardı, 7 milyar prim alındı. 184 bin poliçenin neredeyse yüzde 62’sine hasar isabet etti” bilgisini verdi.
Zirai dondan en fazla üzümün etkilendiğini belirten Sezgin, “Hasarların neredeyse yüzde 52’si üzümden geldi. Bunu kayısı, fındık, elma ve nektarin takip etti. Vilayet bazında baktığımızda da birinci sırada tekrar yüzde 51’e yakını Manisa’dan geliyor, Malatya takip ediyor. Ordu, Giresun, Mersin, Konya, Niğde, Karaman, Düzce ve Kayseri birinci 10 sırada” dedi.
Hasat kurtardı
Tarım Sigortaları Havuz İşletmesi A.Ş (TARSİM) Genel Müdürü Bekir Engürülü ise, nisan ayındaki zirai don olayının narenciye eserlerine tesirinin az olduğunu belirterek, “Ağırlıklı don Nisan’da oldu. Narenciyenin hasat mevsimi gelmiş, çoğunluğu hasat edilmişti. Yalnızca Valencia çeşidi üzere portakallar kalmıştı. Mandalina aslında kalmamıştı. 2025’in eseri ziyan görmedi” diye konuştu. Engürülü, bu cins felaketlerin devam edebileceğine dikkati çekerek, “Ama artık asmada üzüm var. Bundan sonra da dolu olabilir mi? Olabilir. Fırtına olabilir mi? Olabilir. Ben artık ödersem poliçe bitmiş olur. Ödememe bir teknik özellik, sigorta tekniği açısından ödemiyoruz. Yani hasat tarihini de çiftçi kendisi veriyor. Hasadı ne vakit beyan ederse o tarihe nazaran biz ödemeyi yapmış oluyoruz” açıklamasını yaptı.
Toplam prim üretimi 838 milyar lira
Türkiye Sigorta Reasürans ve Emeklilik Şirketleri Birliği Genel Sekreter Yardımcısı Mehmet Atilla Oksay da, sigorta dalına ait bilgiler verdi. Mehmet Atilla Oksay, “2024 yıl sonu prestijiyle baktığımız vakit toplam prim üretimimiz 838 milyar TL, ödemiş olduğumuz hasar, direkt ödediklerimiz 339 milyar lira, hasar ihbarı yapılan lakin süreçleri devam eden evraklar içerisinde de 350 milyar liralık bir karşılığımız var. Yani 2024 yılında toplamda 690 milyar TL’lik bir hasar yüküyle karşı karşıyayız. 2024 yılında sigorta dalının Türkiye’deki bireylere ve kurumlara sunmuş olduğu toplam teminat fiyatı 854 trilyon TL. Bu sayı da Türkiye gayrisafi yurt içi hasılasının yaklaşık 22-23 katı” diye konuştu.
Sektör meyve ithalatına yöneldi
MİTHAT YURDAKUL / Ankara – Geçtiğimiz aylarda yaşanan zirai don nedeniyle meyvelerde ithalata yönelim başlarken, ithalat eserlerde “zararlı” riski ortaya çıktı. Türkiye’de varlığı bilinmeyen yahut ihracatta eserlerde kayıplara yol açabilecek ziyanlı organizmaların bulunduğu ülkelerden eserlerin Ziyanlı Risk Tahlili (ZRA) olmadan getirilmemesini isteyen Tarım ve Orman Bakanlığı, özellikle Şarka virüsünün yüzde 100’e varan ziyana yol açtığına dikkat çekti.
Bakanlığın mevzuyla ilgili yazısına nazaran, don ve olumsuz hava şartlarından kaynaklanan eser kayıpları üzerine; kiraz, şeftali, nektarin, kayısı, erik üzere meyvelerin yurtdışından Türkiye’ye ithalatı istikametinde bölümden bakanlığa talep gelmeye başladı. Türkiye’de varlığı bilinmeyen yahut ihracata yönelik üretimi yapılan eserlerde kayıplara yol açabilecek olan ziyanlı organizmaların bulunduğu ülkelerden ithalatta önlem uygulandığı belirtilen bakanlık yazısında, bilhassa kiraz, badem, erik, kayısı, şeftali, nektarinin üretildiği ülkelerden Ziyanlı Risk Tahlili (ZRA) olmadan ithalat yapılmaması gerektiği bildirildi.
Yüzde 100 ziyan veriyor
Son devirde; Xylella fastidiosa, Candidatus Liberibacter spp., Diaphorina citri, Aıılacaspis tubercularis, Dysmicoccus neobrevipes ve Milviscutulus mangiferae üzere ziyanlı organizmaların bulunduğu Mısır, İsrail ve İran üzere ülkelerden, ithalat kısıtlamaları uygulandığı hatırlatılan bakanlık yazısında, belirtilen meyvelerin en değerli zararlılarından olan Şarka virüsünün eserlerde kalite kaybına ve ağır enfeksiyonlarda yüzde 100’e varan oranlarda ziyana yol açtığına dikkat çekildi. Bu hastalığın kiraz, karayemiş, kayısı, şeftali, badem ve erik üzere meyve ağaçlarının tohumlarıyla taşınabildiğine dikkat çeken bakanlık, ithalatta ayrıntılı ziyanlı risk tahlili yapılması gerektiğini bildirdi.
