Konutta gereksinimden rekor!
Duygu Erdoğan – Türkiye genelinde konut satışları mayıs ayında bir evvelki yılın tıpkı ayına nazaran yüzde 17.6 oranında artarak 130 bin 25 oldu. Konutta Mayıs 2025 tarihi bu sayede; mayıs ayları içerisinde en yüksek satış yapılan ay olarak kayıtlara geçti. Mayıs ayında konut satışlarında yaşanan ikinci rekor ise 5 aylık satışlardan geldi. Yılın birinci 5 ayında 584 bin 170 adet konut satıldı; bu 5 aylık satış birebir vakitte tüm zamanların en yüksek konut satışı yapılan birinci 5 ayı oldu. Gayrimenkul geliştiriciler ve konut satış uzmanları, geçen yılın ikinci yarısından itibaren konuta olan talebi, muhtaçlığı için konut alanların canlı tuttuğunu söz ediyor. Bir öbür tabirle, yatırımcıların farklı enstrümanlara yöneldiği bu periyotta oturmak için konut muhtaçlığı olanlar alım yapıyor.
Reel olarak düşüyor
Konut satış fiyatları yüksek bir ivmede görülse de, muhtaçlık için konut alacak kısmın beklentisi ölçüsünde gerçek olarak aylık artış yaşanmıyor. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, 2025 Nisan ayına yönelik konut fiyat endeksi (KFE) bilgilerine nazaran, yüzde 1.5 oranında artan KFE, bir evvelki yılın tıpkı ayına nazaran nominal olarak yüzde 32.9 oranında yükselirken gerçek olarak ise yüzde 3.6 oranında azaldı. Bu azalış, aylardır devam ediyor. Buna paralel olarak ise oturmak ve yaşamak için konut muhtaçlığı olanlar; bir kısım birikim ve borçlanma ile konut alımını artırıyor.
Seri, 11 aydır sürüyor
Konut satışları geçen yılın temmuz ayında başladığı yükseliş serisine mayıs ayındaki satışlarla birlikte 11 aydır devam etmiş oldu. Bankaların yüksek konut kredi faizlerine karşın konut talebinin güçlenmesi, yıl sonunda 1.5 milyon konut satışı düzeyinin geçileceğine dair beklentiyi de güçlendirdi.
Kira yerine kredi
Bankaların en düşük konut kredisi faiz oranı kampanyalı olarak yüzde 2.95’ten başlıyor. Genel ortalama ise yüzde 3.25’i aşıyor. Mayısta bir evvelki yılın tıpkı ayına nazaran yüzde 95.9 artışla 19 bin 412 konut krediyle satıldı. Fiyat artışlarından etkilenmek istemeyenler, fazla kira ödeyenler, yapılandırma ihtimalini de düşünerek yüksek taksit fiyatlarına karşın kredi talebini sürdürüyor.
Diğer (nakit, senetli, kampanyalı vb.) konut satışları bir evvelki yılın birebir ayına nazaran yüzde 9.9 artarak 110 bin 613 oldu.
Türkiye genelinde mayıs ayında bir evvelki yılın tıpkı ayına nazaran yüzde 11.2 artışla 39 bin 546 sıfır konut satıldı. Sıfır konut satışları ocak-mayıs devrinde ise yüzde 17.7 artarak 174 bin 55’e ulaştı. İkinci el konut satışları ise mayısta yüzde 20.6 artarak 90 bin 479 oldu. İkinci el konut satışları ocak-mayısta yüzde 29 artarak 410 bin 115 olarak gerçekleşti.
‘Evim’ sistemine talep katlandı
İhtiyaç için konut almak isteyenlerin son periyotta en sık başvurduğu finansman metotlarından biri ise ‘evim’ sistemleri. Kamuoyunda farklı isimlerle ‘evim’ sistemi olarak bilinen tasarruf finansman şirketleri 2022’de Bankacılık Denetleme ve Düzenleme Kurumu kontrolüne tabi olmuştu. Bu sistemde yalnızca bir iştirak hissesi ödemesiyle, faizsiz finansmana ulaşılabiliyor.
Sistem şöyle işliyor:
■ Bir ölçü peşinat yatırarak yapılan ödemelerde, şirketten istenen finansmana 6-8 ay içinde ulaşılıyor.
■ Peşinat ödemeden sisteme girenler ise daha uzun vadede istedikleri parayı şirketten alıyor.
■ Sisteme girildiği anda taksit ödemeleri başlıyor.
■ Taksit bütçeye nazaran belirlense de 6 ayda bir ödeme ölçüsü artırılıyor.
■ 1 milyon lira için iştirak hissesi ödemesi 120 bin lira düzeyinde bulunuyor. Bunun dışında bir faiz yok.
■ Para verilmeden bir ay öncesinde bilgi veriliyor. Konutu bulan alıcıya para, tapu sırasında mülk sahibinin hesabına geçiş formunda veriliyor.
‘Kredi hissesi artmalı’
Konut Geliştiricileri ve Yatırımcıları Derneği (KONUTDER) Başkanı Ziya Yılmaz, konuttaki gelişmelere ait şu değerlendirmeyi yaptı: “2013-2017 yılları ortasında ortalama olarak kredili konut satışlarının hissesi yüzde 34.8 iken 1. el konutun hissesinin yüzde 46.4 olduğunu hatırlamamız gerekir. Meğer bugün kredili satışların hissesi yüzde 14.9 iken 1. elin hissesi ise yüzde 30.4 düzeyinde. Yeniden bu düzeylere gelebilmemiz ve sarsıntı inançlı konut gereksinimini karışlayabilmemiz için konuta erişilebilirliği kolaylaştırmamız gerekiyor. Burada iki bahis çok kıymetli. ‘Uygun arsa üretimi’ ve ‘finansmana erişimdeki kısıtların kaldırılması’. Kamunun planlı arsa üretim gücü ile özel kesimin sürat ve kalite kabiliyetini bir ortaya getirecek bu model alım gücünü artıracağından konuta erişimin asgarî yüzde 40 artabileceğini düşünüyoruz.!
