Üreticiyi zirai don tüketiciyi fiyat vurdu
Duygu Erdoğan / İSTANBUL – Bu yaz tezgaha en az gelen meyve kiraz oluyor. O denli ki İzmir, Manisa, Denizli, Kütahya’da hasat tamamlandı ancak tüketici yeteri kadar eser göremedi. Tezgaha gelen düşük kalite eser mutlu etmedi, uygun kalite kiraz ise 600-700 lira fiyattan aşağıya düşmedi. Epey değerli satılan ‘Napolyon’ ve ‘Salihli’ cinsleri ise bu çeşitlerin de düşük kalitesi olarak tezgahta yer buldu.
Türkiye’de en geç kiraz hasadı, Konya’nın Hadim ilçesinde yapılıyor. Son yıllardaki atakla en çok kiraz üreten kent haline gelen Konya’da da eser epeyce az. Temmuz sonunda başlayıp ağustos ortasına kadar devam edecek hasat devrinde, nisan ayında yaşanan zirai don nedeniyle yüzde 75’in üzerinde kayıp olduğu iddia ediliyor.
Pahalı ancak eser yok
Nisan ayında yaşanan kar yağışı ve soğuk hava, çiçek açma evresinde olan meyve ağaçlarında büyük kayıplara neden oldu. En büyük ziyanı ise kiraz ağaçları gördü. Az olan kiraz değerliye satılıyor fakat birçok üreticinin elinde eser olmadığı için onlar da sıkıntı günler geçiriyor.
Tüketiciler bu yaz kiraza hasret kalmaya devam ediyor. Yüksek fiyat ve düşük kalite eserlerle karşılaşan tüketiciler, kiraz tüketimini epeyce azalttı. Pazarlarda düşük kalite kirazda kilo fiyatı 150-300 lira ortasında değişirken, marketlerde görece yeterli kalite eserlerde fiyat 500-700 lira ortasında bulunuyor. Denizli’de coğrafik işaretli Honaz kirazında zirai don nedeniyle eser büyüyemeden kolda kaldı; Amasya’da ise 60 yıldır yapılan ve kiraz teşvikini sağlayan yarış ve şenlik, kâfi eser olmadığı için bu yıl yapılamadı; az orandaki kiraz ise ikramlık olarak satıldı.
Düşük kalite kiraz
Önemli üreticilerden Konya’nın Hadim ilçesi ise hasada hazırlanıyor. Konya Hadim Ziraat Odası Başkanı Tefik Ateş, “Bazı alanlarda yüzde 80’e varan kayıplar var. Büyük kısmı ihracata gidecek, bir kısımını da iç pazara vereceğiz. Satışların üreticide 400 liradan başlamasını bekliyoruz, bu nedenle içeride fiyat yüksek seyretmeye devam eder. Aslında iç piyasada birçok âlâ kalite denilen eser de daha düşük kalite. Kirazın az olmasından faydalanıp değerliye satıyorlar” dedi.
Dünya birincisi
Türkiye, olağan koşullarda; kiraz ekili alanlar ve üretimi ile dünyada açık orta birinci sırada. Buna karşılık kiraz ihracatında bir ölçü geriden takip ettiği sıralamada ise üçüncü olarak konumlanıyor. Kirazda bilhassa Uzak Doğu ülkelerine yönelik ihracatı artırmaya yönelik siyasetler uygulanıyor.
Farklı çeşitlerde de fiyat yüksek
Yazlık meyve çeşitlerinde genel olarak yüksek fiyat ivmesi var. Pek çok çeşit zirai dondan ziyan gördü. Bu nedenle şeftali, nektari ve kayısıda fiyat hala yüksek seyrediyor. Yeni dünya ve erik çeşitlerinde de fiyatın düşmeyeceği belirtiliyor.
