Uzmanlar saldırıyı Milliyet’e kıymetlendirdi: Rejimin içerideki gücü de yara aldı
AYDIN HASAN/ASENA YATAĞAN- Uzmanlar; İsrail’in İran’a yönelik taarruzlarını ve İran’ın iç siyasetine beklenen yansımaları açılarından Milliyet’e kıymetlendirdi.
‘ABD içinde’
Emekli Büyükelçi Uluç Özülker: ABD bu işin topyekun içindedir. Dün 200 uçak kalkıyor. İsrail’in elindeki demode uçaklar bunlar ve sayıca da az. Münasebetiyle havada yakıt ikmali yapmaları çok hudutlu. Amerikalılar yardım ettiler. Kesin olan bir şey var, Orta Doğu tekrar karışıyor. Bölgesel bir savaşa gerçek sarfiyat mi? Sarfiyat. İran burada kesinlikle itibarını kurtarmak için karşılık verecek. Şayet bu yanıt bu türlü sahiden söylediği üzere İsrail’de önemli bir hasara yol açabilecek bir sonuç verirse iş büyür. Yapacak gücü var mıdır? Unutmayın ki Acem palavrası çok kullanılan bir tabirdir.
‘Trump’a da cevap’
ANKASAM Lideri Prof. Dr. Mehmet Seyfettin Erol: İsrail, durdurulamaz bir güç olduğu iletisini vermiştir. ABD’nin, Trump’ın İsrail üzerinde belirleyici bir aktör olmaktan çok uzak olduğu, İsrail çıkarlarının ABD siyasetlerinin önünde bulunduğu iletisi da bunun içerisinde yer alıyor. Bu taarruzlar, Netanyahu’nun
Trump’a da bir yanıtı niteliğinde. İsrail, İran’ın imajına bu bağlamda çok önemli bir darbe vurmuştur. Güçsüz rejim imgesi, İran içerisindeki farklı bölümleri daha da cesaretlendirebilir. İran ordusu ve İhtilal Muhafızları ortasındaki kopukluk, uyum sorunu ve hatta bu bağlamda sistem içi güç uğraşının boyutu bu taarruzlar ile ortaya konuldu.
Klasik/konvansiyel silah sistemleri ve savaş anlayışının ötesinde çok daha komplike, ileri teknoloji ve güçlü bir uyumu gerektiren bir yeni jenerasyon bir harp tipi ile karşı karşıya kalındığı, insani ve teknik istihbaratın, hasebiyle da hayalet ordular olarak nitelendirilen istihbarat örgütlerinin ve alanda aktif olarak varlığını devam ettirebilen kullanışlı aktörlerin, vekil aktörlerin önemi bir kere daha görülmüştür. İran füze ve drone’larının başlı başına birer caydırıcı güç olmadığı, İran’ın elektromanyetik silah sistemleri noktasında çok zayıf olduğu, hava kuvvetlerinin etkisiz elemandan öteye bir mana taşımadığı da teyit edilmiştir.
‘Rasyonel çıkış uzlaşmak’
Marmara Üniversitesi’nden Dr. Bilgehan Alagöz ise, toplumsal medyadan “İran maalesef Biden periyodundaki üzere bir konum aldı ve Trump’ın kararlı tavrını öngöremedi. Müzakereleri uzatmanın maliyeti ağır oldu. Rasyonel çıkış: Uranyum zenginleştirmesini durdurmak ve Suudi Arabistan üzere bölge ülkeleriyle bir konsorsiyumda uzlaşmak” görüşünü lisana getirdi.
‘Üst seviyeden caydırıcılık mesajı’
Milli İstihbarat Akademisi Lider Yardımcısı Hakkı Uygur: İran için artık varoluş yok oluş sıkıntısı. Elindeki her imkanla telafi etmeye çalışacaktır, caydırıcılığı çok yıprandı. Caydırıcı bir adım atamazsa rejim çöküşüne kadar gidecek bu. İran atakları Körfez’de Amerikan üslerinin olduğu yerlerde olabilir. Hürmüz Boğazı’nı kapatma, enerji krizine neden olma ihtimali, tahminen iki-üç adım sonraki basamağı olur. İsrail, İran’ın sert gücünü maksat alıyor; “Cevap vermeye kalkışma. Sırf savunmasız nükleer tesisleri, altyapıları değil, en sert gücünü, kumandanlarını da gaye alırım. Gerekirse daha büyük yerlere de gider” halinde üst seviyeden bir caydırıcılık bildirisi verdi.
