Neee! İstanbul batıyor mu?
İngiltere’nin kamu yayın kuruluşu BBC’de “Dünya genelinde kentler telaş verici bir süratle batıyor” başlığıyla yayınlanan haber, tasa yarattı. Singapur’daki Nanyang Teknoloji Üniversitesi’nin (NTU) yaptığı araştırmaya dayanan haberde, Asya, Avrupa ve Amerika’daki 48 kıyı kentinde batma (çökme) olduğu açıklandı. NTU tarafından incelenen 48 kıyı kentin, iklim değişikliğinin neden olduğu yükselen deniz düzeyleri ve yeraltı sularının çekilmesiyle çöken karanın ortak tesirine karşı savunmasız olduğu belirtildi.
Denizler yükseliyor
NTU araştırmasında tez edildiğine nazaran, İstanbul’un birtakım kısımları 2014’ten 2020’ye kadar yılda ortalama 0.01 santimetre ile 13.2 santimetre ortasında battı, başka bir sözle çöktü. Araştırmada, havalimanının bulunduğu İstanbul’un Arnavutköy ilçesinin kentin en süratli batan yerlerinden biri olduğu öne sürüldü. Batma, global ısınma sonucu deniz düzeylerinin yükselmesiyle de kontaklı. NASA tahliline nazaran, 2024’te global ortalama deniz düzeylerinde 0.59 santimetrelik artış oldu. NTU’nun bilgilerini, İstanbul Teknik Üniversitesi ve Freie Universita Berlin’in çalışmalarından derlediği bildirildi.
Yeraltı sularının çekilmesi de etkiliyor
Araştırmayı yapan NTU takımının başındaki Cheryl Tay: “Çökme birçok kentte görülüyor. En yaygın sebeplerden biri, yeraltından su çekilmesi. Dünya çapında içme suyu dahil meskenlerde kullanılan suyun yarısının kaynağı bu. Birebir vakitte tarımda da kullanılıyor. Yeraltı suyu daima çekildiğinde üzerindeki her şey onunla birlikte çöküyor. Batan kentlerin birçok Asya yahut Güneydoğu Asya’da. Bunun beklenen nedenleri, süratli nüfus artışıyla birlikte su talebinin çok daha yüksek olması sonucu çok fazla yeraltı suyunun çekilmesi.”
Tokyo sorunu nasıl çözdü?
Japonya’nın başşehri Tokyo’da kentin birtakım kısımlarının battığı tespit edildiğinde sorunun kaynağıyla uğraşa karar verildi. Tokyo idaresinin yeraltından su çekilmesine karşı katı düzenlemeler getirmesiyle batma olayı besbelli biçimde yavaşladı. Birebir vakitte, Japon bilim insanları, Tokyo’nun çöküşünu durdurmak için en tesirli formül olarak gördükleri su arzı idare sistemini inşa ettiler. Tayvan’ın başşehri Taipei de yeraltından su çekimini azalttı, bu da çökmenin yavaşlamasına yardımcı oldu.
En süratli Tianjin battı
En çok çökme olayları, bu yüzyılda süratli bir endüstriyel ve altyapı gelişiminin yaşandığı Çin’in kuzeyindeki Tianjin kentinde görüldü. Bohai Denizi’nin kıyısında yer alan Tianjin’in en berbat etkilenen bölgelerinin, 2014 ile 2020 yılları ortasında yılda ortalama 18.7 santimetre battığı belirtildi. BBC, Birleşmiş Milletler’in araştırmasına ve nüfus datalarına dayanarak, dünyada çöken yerlerde toplam 76 milyon insanın yaşadığını ve bu bölgelerin 2014-2020 ortasında yılda en az 1 santimetre battığını varsayım ediyor.
