Yüksek yarar için şiddetli yarış
Altın, döviz, borsa, kripto, fonlar, stratejik portföyler yatırımcılara daha fazla kazanmak ismine kıyasıya yarışta. Yatırım cephesinde son 5 yıllık periyot başta pandeminin etksiyle yatırım dünyası açısından sıra dışı bir periyottu. Jeopolitik risklerin tırmandığı, enflasyonun kalıcı formda yüksek seyrettiği ve döviz kurlarının sert dalgalandığı bu süreçte yatırım kararlarının sonuçları çok daha görünür ve ölçülebilir hale geldi. 2019’da bir kenara atılan 10 bin TL’nin 2024 sonunda ulaştığı bedel, farklı yatırım araçlarının performansına dair çarpıcı bir tablo ortaya koyuyor. Bu tablo, tasarruf sahiplerine sırf geride kalan periyodu anlatan bir özet değil, geleceğe dönük stratejilerini oluştururken rehberlik oluşturabilecek değerli datalar de sunuyor.
Altın ve döviz kazandırdı
Türkiye’de iktisadın dalgalı seyrettiği son 5 yılda, döviz ve altın üzere ‘güvenli limanlar’ öne çıktı. 2019-2024 devrinde, TÜİK külçe altın getirisine nazaran yaklaşık yüzde 982 oranında artış gösteren altın, 10 bin TL’yi 108 bin 155 TL düzeyine taşıdı. Dolar bazlı yatırımda ise, tıpkı devir için bu paha T.C. Merkez Bankası datalarına nazaran yüzde 493 artışla 59 bin 288 TL düzeyine ulaştı. Her iki enstrüman da yüksek getiri sağladı fakat bu karlar, dalgalı ve öngörülmesi güç hareketliliklerle birlikte geldi.
Mevduatta durum ne oldu?
10 bin TL yeniden son 5 yılda TÜFE ile 60 bin 943 TL oldu. Yani 10 bin TL’nin sadece alım gücünü koruyabilmesi için bile 5 yıl içinde yıllık ortalama bileşik olarak yüzde 43,5 kıymet kazanması gerekiyordu. Bu, yatırımcının artık sadece çıkar değil, ‘değer muhafazası’ gayesiyle hareket etmesi gerektiğini gösteriyor.
Ancak bu tablo içinde en büyük hayal kırıklığını mevduat faizleri yarattı. Mevduat faizinin 2019-2024 ortasındaki ortalama getirisi yüzde 22,3 oldu. Yani mevduat faizinde bedellendirilen 10 bin TL’lik birikim, 5 yıl sonunda yaklaşık 27 bin 335 TL’ye ulaşarak, yıllık ortalama yüzde 43,5 olan enflasyonun hayli gerisinde kaldı. 5 yıl faizde tutulan birikim, bu devirde gerçek manada eridi.
Bir öteki aktör daha var
Görüldüğü üzere son 5 yılda altın ve döviz ortalamanın üstünde performansla yatırımcısına kazandırırken, faiz ve mevduat enflasyonun gerisinde kaldı. Yatırım uzmanları uzun vadede ise kazananın stratejik portföy idaresi olduğu istikametinde görüş bildiriyor.
Buna nazaran son 5 yıllık yatırım performanslarıyla ortaya çıkan tablo, farklı enstrümanlar karşısında kıymetini koruyabilen yapıların ekonomik dalgalanmalara karşı ne kadar kritik bir rol oynadığını bir kere daha gösterdi.
Bu kuvvetli ekonomik iklimde öne çıkan bir öbür aktör ise uzun vadeli, profesyonel yönetilen yatırım fonları oldu. Geçen ay Türkiye’nin en büyük mesleksel emeklilik yapılarından biri olan OYAK’ın açıkladığı 2024 nema oranı dikkatleri çekti. OYAK, yüzde 55.2 nema oranı ile 2024 yılı için altının yüzde 54.67, doların ise yüzde 20 oranındaki yıllık getirisini geride bıraktı. Son 5 yıla bakıldığında ise bir OYAK üyesinin 2019’da 10 bin TL’lik birikimi, yıllık nema oranlarının bileşik tesiriyle 2024 sonunda yaklaşık 121.959 TL’ye ulaştı. Bu, 5 yılda toplamda yaklaşık 11 katlık bir artış manasına geliyor.
