Bitcoin’in ‘Tosuncuk’uydu, 10 yıllık saadeti bu türlü bitti! Cips kutusuna sığdırmış
Derleyen: Gonca Kocabaş / Milliyet.com.tr – Kripto para tarihine damga vuran olaylardan biri, 2012 yılında gerçekleşen ve yıllar boyunca çözülemeyen dev bir dijital hırsızlıktı. O periyot bedeli sırf birkaç yüz bin dolar olan 50 binden fazla Bitcoin, 10 yılı aşkın müddet boyunca kayıp kaldı. Ta ki 2022’de ABD’nin Georgia eyaletinde yaşayan ve teknoloji etraflarında neredeyse hiç tanınmayan Jimmy Zhong’un neredeyse kendini ihbar etmesiyle ortaya çıkana kadar.
Yıllar içinde bedeli yaklaşık 3 milyar dolara ulaşan bu dijital servet, sessizce ve ustalıkla yürütülen bir operasyonun akabinde gün yüzüne çıktı. Kripto dünyasının en gizemli ve sansasyonel olaylarından biri olarak kayıtlara geçen olay, 2016 yılında Türkiye’de binlerce kişiyi ‘saadet zinciri’ sistemiye dolandıran ‘Tosuncuk’ lakaplı Mehmet Aydın’ı hatırlatıyor. Tıpkı vakitte dijital hataların hudut tanımaz tabiatını da gözler önüne seriyor.
YÜZLERCE DOLARI SANİYELER İÇİNDE HARCAYAN ADAM
Olayın merkezi, 2010’ların başında faaliyet gösteren yasa dışı çevrimiçi pazar yeri Silk Road’du. Uyuşturucudan uydurma evraklara kadar pek çok yasadışı eserin alınıp satıldığı bu platformda tüm süreçler Bitcoin ile yapılıyordu. İşte tam da bu sistemdeki bir güvenlik açığını fark eden Jimmy Zhong, bir dizi geçersiz süreçle binlerce Bitcoin’i kendi cüzdanlarına aktarmayı başardı. Üstelik bu dijital soygun tek seferde değil, dikkat çekmemek için farklı vakitlere yayılmış formda gerçekleştirildi. İşlem kayıtlarına nazaran Zhong, çok sayıda küçük dengeli çekim süreci yaparak sistemin para iade altyapısını kandırdı ve karşılığında hiçbir şey vermeden yüklü ölçüde Bitcoin transfer etti.
Arkadaşlarını lüks mağazalara götürüp, her birine yüklü ölçüde para verip alışveriş yapmalarını sağlayan Zhong meskenler, jet skiler alıp, yüzlerce doları saniyeler içinde harcayan bir adam olarak biliniyordu. Ancak hiçbir vakit büyük yatırımcılar ya da kripto para etraflarıyla temasa geçmedi. Kamuoyunda neredeyse bilinmeyen bir figür olarak kalmayı başardı. Onun sessizliği, tıpkı vakitte dijital varlıkların izlenemez olduğu yanılgısına katkı sağladı. Soygunu gerçekleştirdikten sonra Zhong ortadan kayboldu ve yetkililere hiçbir ipucu bırakmadı.
‘PANİK ATAK GEÇİRİYORUM’ DEDİ, TUŞA BASTI
Ancak yaptığı bu küçük kusurun tüm o lüks ömrünün sonu olacağından habersizdi. Mart 2019’da Jimmy Zhong 911’i arayarak meskenine gece saatlerinde bir hırsız girdiğini ve camı kırarak içeriye sızdığını söyledi. Bölge polisi, hırsızlıklar, arbedeler ve çeşitli gürültü şikayetlerine alışıktı. Fakat bu olay, alışık olduklarına hiç benzemiyordu. Olay sonrası panikleyen Zhong, telefonda “Panik atak geçiriyorum” dedi ve polisin ambulans gönderme teklifini de reddetti. Olayın nasıl olduğunu telefondaki polise anlatmaya devam etti. Zhong, “Ben bir bitcoin yatırımcısıyım” diyerek yaşadığı hırsızlığı anlatmaya çalıştı.
Zhong’un yaptığı 911 daveti, soruşturmacıları dijital bir iz sürmeye yönlendirdi. Bu izler, Bitcoin’in birinci günlerine kadar uzandı ve kripto para dünyasını şekillendiren hacker ve yazılımcıların karanlık taraflarını ortaya çıkardı. Yapılan araştırmalarda ilçe polisi, olay yerinde bir kuşkulu tespit edemedi. Zira bu, polisin karşılaştığı birinci kripto para irtibatlı olaylardan biriydi ve sanal dünyadaki karmaşık yapıya dair kâfi bilgiye sahip değillerdi. Soruşturmada ilerleme kaydedilemeyince Zhong, devayı özel dedektifte aradı. Zhong, dedektif Robin Martinelli’den yardım istedi.
ARKADAŞLARINI KONUTLARINA KADAR TAKİP ETTİ
Eski bir şerif yardımcısı olan Martinelli, kripto para konusunda uzman olmaktan uzaktı. Daha çok mahkeme tebligatları, eş takibi ve velayet soruşturmaları üzere klasik özel dedektiflik işlerinde uzmandı. Yakın vakitte geçirdiği bir ameliyat sonucunda bir bacağı kesilen Martinelli, artık gözetleme çalışmalarını protez bacağının yardımıyla yürütüyordu. Tekrar de Zhong’un hadisesini çözmeye kararlıydı. Martinelli işe, Zhong’un meskenine kurduğu güvenlik kameralarının kayıtlarını incelemekle başladı. O geceye ilişkin imgeleri ayrıntılıca tararken, Martinelli kamerada ince yapılı bir erkek silueti fark etti.
Zhong, arkadaşlarını özel uçağa bindirip Los Angeles’a maça götürdü.
Özel dedektif Robin Martinelli, Jimmy Zhong’un meskenine düzenlenen gizemli soygunu çözmek için kameraları incelediğinde, cürümlünün manzarasına dair net ipuçları elde etti. Martinelli, “Üzerinde gri bir kapüşon vardı ve neredeyse siyah bir maske takmıştı” dedi. İmgelerdeki kişi, Zhong’un konutunda epeyce rahat hareket ediyordu. Bu da Martinelli’nin, şüphelinin Zhong’un bir arkadaşı ya da en azından onun Bitcoin servetiyle övündüğünü duymuş biri olduğuna inanmasına neden oldu. Görüntü kayıtlarından şüphelinin uzunluğunu ve el büyüklüğünü bile tahlil edebildi. Martinelli, soruşturmasına Zhong’un yakın etrafını izlemeye alarak başladı. Arkadaşlarını konutlarına, kent merkezinde gittikleri yerlere kadar takip etti. Araçlara takip aygıtları yerleştirdi, toplumsal medya hesaplarını inceledi ve kapsamlı geçmiş taramaları yaptı. Lakin müşahedeleri ilerledikçe, Zhong’un arkadaş kümesine karşı bakışı sertleşti. Martinelli, etrafını, “Çok yüzeysel, yapmacık, pek umursamayan ve tahminen de Jimmy’yi biraz kullanan tiplerdi” diye tanımladı.
Zhong ise Martinelli’nin bu teorilerine karşı uzaklıklı yaklaştı. Bilhassa arkadaş etrafına odaklanıldığında savunmaya geçti. Martinelli, sonunda tek bir şahıstan şüphelendiğini belirtti. Bu kişinin Jimmy’den yaklaşık 150 Bitcoin çaldığına inanıyordu. O devirde bu ölçünün kıymeti yaklaşık 600 bin dolardı. “Paranın yerini biri biliyor olmalı dediğimde daima geriliyordu” diyen Martinelli, “Jimmy bu telaffuzlar karşısında kırılıyordu, bunu da etrafında arkadaşı olsun isteğine bağlıyordum” biçiminde konuştu. Arkadaş kümesine dair kuşkuları artarken, Martinelli’nin Zhong’a olan sempatisi de arttı. Onu yalnız, sıra dışı lakin aslında âlâ biri olarak görmeye başladı.
LÜKS MARKALADAN ALIŞVERİŞ YAPIP DEĞERLİ ARAÇLAR KULLANDI
Her ne kadar öğrencilerin yaşadığı bölgeye yakın, yerleşke dışındaki mütevazı bir bungalovda yaşıyor olsa da, Jimmy Zhong’un ömür biçimi evraklarda apayrı bir tablo çiziyordu. Mahkeme evraklarına nazaran Zhong, lüks otellerde konaklıyor, yüksek segment mağazalardan alışveriş yapıyordu. Değerli araçlar kullanıyor, gelir kaynağı görünmese de lükse düşkünlüğüyle dikkat çekiyordu. Zhong, kente kısa bir uzaklıkta yer alan Gainesville’de göl kenarında ikinci bir konut de satın almıştı. Bu konutun iskelesi, jet skileri ve tekneleri bile vardı. Fakat tüm bu harcamaların ardında görünürde hiçbir iş ya da gelir kaynağı yoktu. Etrafındaki beşerler, Zhong’un sahiden bir işi olduğunu düşünmüyordu. Zhong, yakın etrafına Bitcoin’in birinci devirlerinden itibaren bu işin içinde olduğunu ve çok erken kademelerde binlerce coin madenciliği yaptığını söylüyordu. Kripto para piyasasına 2009 üzere erken bir tarihte adım attığını sav ediyordu. Her ne yapıyorsa, Jimmy Zhong bu işten servet kazanıyordu. Ve kazandığını harcamaktan çekinmiyordu.
Araştırmacıların dikkatini çeken asıl olay, mahkeme dokümanlarına nazaran 2012 yılında gerçekleşen ve karanlık internetin en ünlü sitelerinden biri olan Silk Road üzerinden 50 bin Bitcoin’in çalındığı bir siber akındı. O periyotlar Silk Road, kripto paranın şimdi yeni yeni tanınmaya başladığı birinci dijital pazar yerlerinden biriydi. Burada anonim kullanıcılar, birçok yasadışı eseri alıp satabiliyordu. Yıllar içinde, çalınan bu 50 bin Bitcoin’in kıymeti 3 milyar doları aştı. Araştırmacılar blockchain üzerinde bu fonların izini sürebiliyor, yani süreçlerin ne vakit ve nereye aktarıldığını görebiliyordu. Lakin bu süreçleri yapan kişinin kimliğine ulaşamıyorlardı.
Hacker yıllar boyunca Bitcoin’leri farklı hesaplara aktarıyor, bir kısmını “mixing” ismi verilen tekniklerle temizleyerek kimliğini gizlemeye çalışıyordu. Lakin sonunda küçük bir kusur tüm sistemi çökertti. Blockchain tahlil şirketi, Silk Road’dan çalınan coin’lerin izini sürerken hacker’ın yaptığı ufak fakat kritik bir yanılgı tespit etti. Hacker, yaklaşık 800 dolarlık bir transferi, gerçek kimlik bilgileri isteyen bir kripto para borsasına gerçekleştirmişti. Hesap, Jimmy Zhong ismine kayıtlıydı. Bu süreç, Zhong’un konutuna hırsız girdiği için 911’i aramasından sırf altı ay sonra, gerçekleşmişti. Fakat bu transfer, Zhong’un kesin olarak hacker olduğunu ispatlamak için kâfi değildi. Yetkililerin emin olması gerekiyordu. Bu nedenle ABD Gelir Yönetimi, İlçe Emniyet Müdürlüğü’ne başvurarak yardım talep etti. O sırada, Zhong’un meskenine yapılan hırsızlıkla ilgili polis soruşturması da ilerlememişti.
TÜM KANITLAR HAKİKAT YOLDA OLDUKLARINI GÖSTERİYORDU
Üç vazifeli, Jimmy Zhong’a yaklaşmak için birlikte bir plan geliştirdi. Resmi olarak, gayeleri Zhong’un 911 davetiyle bildirdiği mesken hırsızlığını araştırmaktı. O soygunda, yüz binlerce dolarlık Bitcoin’i çalınmıştı. Lakin gerçekte, asıl hedefleri Zhong’un kendisinin işlediğine inandıkları değişik bir hatası araştırmaktı. Planı uygulamak üzere takım, Zhong’un göl konutuna gitti. Polisin yaka kamerası manzaralarına nazaran, Zhong kapıyı büyük bir hevesle açtı. Gelen şahısların, kendi hırsızlık belgesini çözmek için orada olduklarına inanıyordu. “Eğer bu işi çözerseniz, sizi partime davet ederim” diyordu Zhong, kameralara yansıyan konuşmasında.
Polis memurları ve uzmanlar, konuttaki her şeye övgüler yağdırdı. Akabinde konutun tipini istediler. Yaka kamerası kayıtlarında, görevlilerin taş tabana tıklattığı, dolapları denetim ettiği ve ahşap panellere dikkatle baktığı görülüyodur. Zhong, farkında olmadan meskeninde saklı bölmelerin izini süren bir arama operasyonuna mesken sahipliği yapıyordu. Kanıtlar, araştırmacıları hakikat yolda olduklarına ikna etmek için kafiydi. Polisler, göl konutundan çıkarken, adamımızı bulduk diye düşünüyorlardı. Polis, McAleenan, birinci ziyaretin, Zhong’un meskeni için federal bir arama buyruğu almalarına imkan sağladığını söyleyerek şunları ekledi:
“Eve geldiğimiz sırada öteki bir polis, Zhong’un dizüstü bilgisayarına “jiggler” ismi verilen bir aygıt yerleştirdi. Bu da imlecin daima hareket etmesini sağlayarak kolluk kuvvetlerine bilgisayarın parola muhafazalı içeriğine erişim sağladı.”
Zhong’un konutunda bir ptlamış mısır kutusunun içinde çıkan bilgisayar ana kart, kripto cüzdanlarından birini içeriyordu.
SUÇUNU KABUL ETTİ, TEK SÖZ ETMEDİ
Memurlar meskene akın etti ve ispat aramak için her deliğe baktılar. McAleenan, üst kattaki bir dolapta, içinde milyonlarca dolar kıymetinde bitcoin bulunan bir bilgisayarın gizlendiği bir patlamış mısır kutusu, bir cips kutusu bulduklarını söyledi. Elektronik aygıtları tespit etmek için eğitilmiş köpekleri kullanan polisler, bodrum katındaki bir döşemenin altında betona gömülü bir kasa bulduklarını söyledi. Mahkeme dokümanlarında kasada bedelli metaller, tomarlarca nakit ve kripto paranın birinci yıllarında basılmış fizikî bitcoinler bulunduğu söylendi. Ayrıyeten 2012′de Silk Road’un birinci hack’inden kalma bitcoin içeren bir cüzdan da buldular.
Zhong, elektronik dolandırıcılıkla suçlandı. Hatasını kabul ettikten sonra 1 yıl 1 gün cezaya çarptırıldı. ABD hükümeti bu varlıklara el koydu. Yetkililer, bitcoinleri çalınan kurbanların Bitcoin’lerini geri almak için müracaatta bulunmalarına müsaade veren bir süreç başlattı. Lakin kimse onları talep etmedi. 2012′de Silk Road kullanıcılarının büyük ölçüde uyuşturucu satıcıları ve müşterileri olduğu düşünüldüğünde bu şaşırtan değil. Hükümet, çalınan Bitcoin’i sattı ve geliri elinde tuttu.
Cezasının açıklanmasının akabinde adliyeden ayrılırken gazeteciler, Zhong’a hatadaki rolü hakkında soru sormaya çalıştı. Zhong, başını ceketiyle örttü ve tek söz etmeden ayrıldı. Zhong, karar giymeden evvel hakime verdiği tabirde, milyarlarca dolarlık çalıntı Bitcoin’e sahip olmanın kendisini kıymetli hissettirdiğini söyledi. Toplamda 50 bin 676 Bitcoin ele geçirildi. Bu, ABD Adalet Bakanlığı’nın bugüne kadar tek seferde el koyduğu en yüksek bedelli dijital varlık ölçülerinden biri olarak tarihe geçti.
