‘Meme kanserinde erken teşhisi yüzde 30 artırdı’

HANDE ATILGAN Ankara – Türk Manyetik Rezonans Derneği Lideri Prof. Dr. A. Mecit Kantarcı, bir küme gazeteciye bu alandaki son bilimsel gelişmeleri ve gündemi kıymetlendirdi. Kantarcı, yapay zeka teknolojisinin görüntüleme çalışmalarına büyük katkı verdiğini kaydederek, “MR teknolojisinin geleceği, yapay zekanın dayanağıyla adeta bir tıbbi sezgi aracı haline gelmeye yanlışsız ilerliyor. Yalnızca hastalıkları görüntülemek değil, onları öngörmek, önlemek ve şahsileştirilmiş tedaviye yönlendirmek üzere çok daha büyük roller üstlenecek. Yapay zeka takviyeli algoritmalar, eksik ya da az örneklenmiş bilgilerden yüksek kaliteli imajlar üretebiliyor. Bu sayede MR çekim mühleti yüzde 30-70 oranında kısalabiliyor. Hasta konforu artıyor, hareket kaynaklı bozulmalar azalıyor. Acil durumlarda daha süratli teşhis sağlanabiliyor. Bu sistem, yüksek riskli bayanların taramalarında göğüs kanseri bir yıl erken yakalayarak erken teşhis oranını yüzde 30’a varan oranda artırma potansiyeli gösterdi” diye konuştu. 

Pilot uygulamalar 

Kantarcı, teknolojinin yerlileşmesi konusunda ise şu örnekleri verdi: “Türkiye MR aygıtlarının büyük kısmını ithal ediyor lakin yapay zeka alanında yerli yazılım tahlilleri ve klinik uygulamalar gelişmeye başladı. Kamu-üniversite-sanayi iş birlikleri teşvik ediliyor, kliniklerde yapay zeka dayanaklı radyoloji sistemlerinin pilot uygulamaları yürütülüyor. Hacettepe Üniversitesi’nde beyin MR manzaralarında yapay zeka tahlili, Cerrahpaşa’da göğüs MR bilgileriyle yapay zeka dayanaklı tarama sistemi, Ege Üniversitesi’nde yapay zekalı MR ile epilepsi odaklarının haritalanması, Gazi ve Bilkent üniversitelerinin işbirliğinde yapay zeka ile MS lezyon segmentasyonu, Acıbadem ve Koç üniversiteleri özel kesimle birlikte MR imaj sürece tahlilleri, Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi yapay zeka aracılı karaciğer tümörü tanısı uygulamaları yürütüyor.” 

İşin sırrı uzmanda

MR ve BT görüntüleme hizmetlerinde aygıt sayısı OECD ve AB kümesi ülkelerinin ortalamasının altında olan Türkiye, yapılan tetkik sayısında ise tepede yer alıyor. Bu çerçevede 2023’te toplam 18 milyon 916 bin 503 MR ile 26 milyor 764 bin 331 BT süreci yapıldı. Kantarcı, süreç fazlasının teşhis imkanlarını arttırdığı için uzun vadede ekonomik çıkarlar sağladığını savunurken, görüntüleme aygıtlarının “eskimesi” üzere tenkitlerin de geçerli olmadığını söyledi. Kantarcı, görüntüleme hizmetinin kalitesinin onu kıymetlendiren uzmana nazaran belirlendiğini vurguladı.