Kendini yak her şeyi yak
Müjde Işıl – Ali Taban ile birlikte yazıp yönettiği “Fani Dizeler” sinemasıyla tanınan İran asıllı sinemacı Alireza Khatami, Türkiye’de çektiği ve ünlü oyuncularımızı buluşturan yeni sineması “Öldürdüğün Şeyler” ile karşımızda… Sinemanın ismini sene başında Sundance Sinema Şenliği vaktinde duymuştuk. Şenliğin Dünya Sineması Dramatik Yarışması’nda Direktörlük Ödülü’nü kazanmıştı. Sinema, 44. İstanbul Sinema Festivali’nde Altın Lale için yarıştıktan çabucak sonra gösterime girdi.
“Öldürdüğün Şeyler” yerli sinemada çokça izlediğimiz erkek travmalarına dair bir kıssa anlatıyor. ABD’den dönünce bir üniversitede yarı vakitli hocalık yapan Ali, hasta annesinin mevtini kuşkulu bulur ve babasını kabahatler. Kardeşleri ve halası ile konuştukça kendi kuşkuları konusunda başı düzgünce karışır.
Gerçeklik ve bilinçaltı ortasında gidip gelen bir sinemaya imza atmış Alireza Khatami. Bu, “Öldürdüğün Şeyler”in hem avantajı hem de dezavantajı. Ali’nin eşinin gördüğü rüyayı anlatması ile başlayan sinemada Ali’nin bastırmaya çalıştığı lakin bastıramadığı öfkesinin izlerini takip ediyoruz. Yarı vakitli çalışan, baba olma ihtimali neredeyse sıfıra inmiş 30’larındaki bir erkeğin babasına ve kendine duyduğu öfkenin… Yıllarca yurt dışında yaşayarak bu hiddetten uzaklaşmaya çalışan Ali, nihayetinde geçmiş travmalarıyla yüzleşmek zorunda kalıyor. Berbat davranışları yüzünden babasına duyduğu nefret, hayatını yola koymasındaki esas pürüz oluyor. Bu manisi ortadan kaldırdığında ise tekrar içindeki fırtına dinmiyor. Zira babasını sahiden tanıyıp tanımadığı sorusu, başının bir yerinde kalıveriyor.
Peki bayanlar?
Filmin başkahramanı Ali olsa da yan karakterlerin birden fazla bayan. Ali’nin yalpalamalarına karşın gerçeklerden kaçmayıp yüzleşen o bayanlar (eşi, annesi, ablaları, halası) yaşananları kabullenip yola devam ediyor. Hiçbirinin Ali üzere özgür takılma imkânı olmadığı için erkek hükümran toplumda gerçekleri kabullenerek yol alabiliyorlar. Lakin bu karakterlerin travmaları, Ali’ninkinin yanında kendine yer bulamamış.
Film toplumsal gerçekçiliği inandırıcı bir şekilde bize yansıtırken iş bilinçaltına geldiğinde savruluyor. Senaryonun en güçlü noktası olan ve seyirciye de şok yaşatan ‘dönüşüm’ kısmı, çok tesirli olmasına karşın kıssanın içinde güya kenar süsüymüş üzere kalıyor. Münasebetiyle Ali’nin ve alteregosunun uğraşını birkaç diyalogda izlemek, bilinçaltında yaşananları derinleştiremiyor. Hâlbuki yalnızca bu kısım bile tek başına sorunun özünü genişçe anlatabilirmiş.
Neticede annesi ölmüş, babasını nefretiyle yok etmiş, kendi nefretini öldürmeye çalışan bir erkeğin travmaları perdede, kâğıt üzerindeki etkiyi yaratamasa da Bartosz Swiniarski’nin neredeyse her imgeyi çerçeveye dönüştürdüğü güçlü manzara idaresinin fark yarattığını söylemek mümkün.
Filmin oyuncu takımı hakikaten argümanlı. Ekin Koç, karakterinin ruhsal dalgalanmalarını yansıtmakta çok başarılı. Hazar Ergüçlü de… İpek Türktan kısa rolünde iz bırakmayı başarıyor. Erkan Kolçak Köstendil, senaryonun gazabına uğrayarak kilit karakteriyle bir anda ortadan yok olsa da tesirli bir performans sergiliyor. Ercan Kesal’ı bağımsız sinemalarda aşikâr bir kalıp rolde izliyoruz neredeyse. “Öldürdüğün Şeyler”de de tekrar Altın Lale Yarışması’nda yer alan Tayfun Pirselimoğlu’nın “İdea” filmindekine emsal bir karakteri canlandırıyor.
