Mudanya’da 100 yıllık gizemli miras! 500 tarihi nesne için mesken kiraladı
Türkiye ile Yunanistan ortasında 30 Ocak 1923’te imzalanan Nüfus Mübadelesi ile birlikte Girit, Selanik ve Parga üzere yerlerden ana vatanlarına dönerek, Türkiye’nin çeşitli vilayetlerine yerleştirilen mübadiller, yeni bir hayata başladı. Kimi mübadiller de Bursa’nın Mudanya ilçesinde yeni bir ömür kurdu. İlçedeki mübadillerin 100 yılı aşan tarihi ve kültürel mirası, 3’üncü jenerasyon torunları tarafından yaşatılıyor. Mübadele devrinde dedesi İmammakis Hüseyin ile Mudanya’ya yerleşen ve günümüzde, cetlerinin tarihi mirasını yaşatmaya çalışan Mudanya Lozan Mübadilleri Derneği Başkanı Hüseyin Türker, Yunanistan’da gördüğü anı konutundan etkilenerek, 2021 yılında Mudanya’da açtığı Mübadele Konutu ile geçmişin izlerini günümüze taşıyor.
500 TARİHİ NESNE SERGİLENİYOR
Türker, yaklaşık 150 yıllık tipik bir Rum konutunda, başta Girit Adası’ndan gelen mübadillerin meskenlerinde kullandıkları o devrin radyo, ütü, kahve değirmeni, ayna, havan üzere yaklaşık 500 tarihi nesneyi ziyaretçilerin beğenisine sunuyor. Mübadele Konutu, sırf mübadillere ilişkin günlük eşyaların sergilendiği bir yer olmanın ötesinde, birebir vakitte bir kültürel hafıza merkezi olarak fonksiyon görüyor. Türker, mübadil ailelerinden topladığı eşyaları sergileyerek hem mahallî halkın hem de ziyaretçilerin bu değerli tarihi periyodu daha güzel anlamalarını sağlamayı hedefliyor.
‘YUNANİSTAN’DAKİ ANI KONUTUNDAN ETKİLENDİM’
Yunanistan’da mübadillerin kurduğu anı konutlarından etkilenerek, devrin mübadillerine ilişkin fotoğraf ve nesneleri sergilemek emeliyle Mübadele Konutu’nu kurduğunu lisana getiren Türker, “Mudanya’dan Yunanistan’a giden mübadiller, ‘Nea Mudanya’ yerleşim merkezinde anı konutu kurdular. ‘Nea Mudanya’da emsal bir anı meskeni görünce çok etkilendim ve elimdeki objeleri sergileme kararı aldım.
Bu eşyaların herkes tarafından görülmesini ve Mudanya’nın tanıtımını yapmak hedefiyle, 2 yıl evvel Rumlardan kalma bir mesken kiraladım. Bu mesken, tipik bir Rum konutu. Giriş katında bir oda ve mutfak, ikinci katında iki oda, en üst katında ise yatak odaları bulunuyor. Mübadele devrinde Yunanistan’dan gelen Müslüman Türklerin kullandıkları eşyalar ve fotoğraflar ile süslediğim meskenimi, merak edenlere fiyatsız olarak gezdiriyorum” dedi.
‘EN BÜYÜK KÜLFETLERİ TÜRKÇE BİLMEMELERİYDİ’
Mübadele devrinde yaşanan zorluklara dikkat çeken Türker, Yunanistan’dan gelen mübadillerin en büyük meşakkatlerinden birinin ise Türkçe bilmemeleri olduğunu söyledi. Ayrıyeten, o periyotta Mudanya’nın yerli halkının Müslüman Türkleri uzun mühlet Rum zannederek, ‘Gavur’ olarak isimlendirdiğini, buradan giden Rumların ise ‘Türk tohumu’ biçiminde tanımlanarak dışlandığını belirtti. Dedesinin de öteki mübadiller üzere 1923 yılında Forez Adası’ndan Kırzade vapuruyla Mudanya’ya gelip, yerleştiğini söyleyen Türker, “Anlaşmanın akabinde Anadolu’da bulunan 1 milyon 500 bin Ortodoks Rum Yunanistan’a, 550 bin Müslüman Türk ise Yunanistan’dan Türkiye’ye geldi. Buradan giden Rumlar, Yunanistan’da ‘Nea Moudania’ ve ‘Nea Triglia’ isminde ilçeler kurarak hayatlarına devam ettiler” diye konuştu.
‘RUMELİ İNSANI KÜLTÜRLÜDÜR’
Mübadillerin ilerleyen vakitlerde öğrenci ve devlet memuru olabildiklerini, spor ve müziğe yetenekleri sayesinde de Mudanya’da kültürel faaliyetlerin oluşumuna katkı sağladıklarını lisana getiren Türker, “Rumeli insanı kültürlü bir insandır. Mudanyaspor ve Mudanya Bandosu da tıpkı yılda mübadiller tarafından kuruldu. Mübadiller müzik ve sporla uğraşıyorlardı. Bunun yanı sıra mübadiller marangozluk, terzilik ve nalbantlık üzere zanaatkar işlerle de uğraştılar” dedi.
