Son dakika: Ankara’da uydurma içkiden 63 can kaybı

Başkentte uydurma içki sebebiyle 63 kişinin hayatını kaybettiği, 36 kişinin ise ağır bakımda tedavilerinin devam ettiği belirtildi.

Alınan bilgiye nazaran, Ankara’daki cumhuriyet başsavcılıklarının geçersiz içki üreten ve ticaretini yapanlara karşı soruşturmaları sürüyor.

Bu kapsamda Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı, Ankara Batı ve Polatlı başsavcılıklarınca “kaçakçılık” ve “olası kastla mevte sebebiyet verme” kabahatlerinden başlatılan soruşturma evraklarına, İsimli Tıp Kurumunun toksikoloji raporları da eklendi.

Söz konusu raporlara nazaran, Ankara’da 63 kişinin geçersiz içkiye bağlı olarak ömrünü yitirdiği, 36 kişinin ise ağır bakımda tedavisinin sürdüğü belirtildi.

Öte yandan, Ankara Cumhuriyet Başsavcılığınca yürütülen soruşturmada 28 şüphelinin tutuklandığı, 25 kişinin de isimli denetimle hür bırakıldığı öğrenildi.

UZMANLAR UYARIYOR

Sahte içkiden ötürü onlarca kişinin hayatını kaybetmesi, düzmece içki üretiminde kullanılan metil alkolün mevte kadar varabilen ziyanlarını tekrar gündeme getirdi.

Uzmanlar, birçok kişinin hayatını kaybetmesine yol açan metil alkolün zararlarına ait soruları yanıtladı. Bezmialem Vakıf Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Ana Bilim Kısmı Öğretim Üyesi ve Acil Tıp Uzmanları Derneği (ATUDER) Lideri Prof. Dr. Başar Cander, hastanelerin acil servislerine bu mevzuda önemli müracaat olduğunu, mevt oranlarının artmasını beklediklerini söyledi.

Sahte içkinin piyasaya sürüldüğünü, bunun kullanımıyla ilgili bir salgınla karşı karşıya olunduğuna dikkati çeken Cander, bununla çaba etmek için piyasanın denetim altına alınması gerektiğini kaydetti.

Etil alkolün içkide, metil alkolün ise endüstride kullanıldığını anlatan Cander, “Normal içkide metil alkol olmaz, esasen zehirli husus bu. Lakin iki nedenden oluyor. Bir, ucuz ve yaygın bulunduğu için etil alkol yerine kısmen metil alkol koyuyorlar, alışılmış büsbütün metil alkol koymuyor, etil alkolle karıştırmış oluyor. Ya da meskende üretimlerde ezkaza etil alkol yerine metil alkol üremiş oluyor. Bir de bilerek yapanlar var. Bilerek yapanlar, metil alkol ucuz ve yaygın temin edildiği için etil alkol yerine onu kullanıyor. Münasebetiyle metil alkol ve metanol dediğimiz ikisi birebir şey, bunlar insan içtiği vakit zehir. Metil alkolün küçük bir düzeyi dahi çok önemli zehirlenmelere sebep olabilir.” diye konuştu.

“GEÇ DEVİRDE MULTİ ORGAN YETMEZLİĞİ OLUYOR, BEDEN İFLAS EDİYOR”

Prof. Dr. Cander, metil alkolden zehirlenme sürecinin 3 safhası olduğuna işaret ederek, şu bilgileri paylaştı: “Birinci safha dediğimiz erken devir 6-8 saate kadar sürebilir lakin alışılmış sayılar net değil. Bu devirde anlamak neredeyse mümkün değil. Nasıl anlaşılabilir? Farklı tat olma ihtimali yahut farklı şey hissedebilir ve de farklı yerden alkol aldığını düşünebilir. Bize gelen hastaların çabucak hepsi bu periyodu atlatmış gelir zira o devirde bir şey anlaşılmıyor. Sonra ikinci devir başlıyor, ona da ‘sessiz dönem’ diyoruz. Burada artık bulantı, kusma, baş dönmesi fakat en değerlisi görme bozuklukları oluyor. Metil alkolün metaboliti gözün hududunu tutuyor. Optik sonu tuttuğu için burada artık ışığı görünce korkma, çift görme, bulanık görme, tam körlük üzere bütün göz bulguları görülebilir. Esasen bu bize teşhis koyduran en değerli şey. Bulantı kusması olan insan şayet alkol sonrasında bunu söylüyorsa çabucak teyakkuza geçiyoruz. Fakat şayet göz bulgusu varsa o esasen tanıya götürüyor. Göz bulgusu, en kıymetli teşhis araçlarından biri. Mesela alkol almış, ondan sonra bulantı, kusma, göz bulgusu oldu, çabucak acil servise gitmesi lazım.”

Cander, metil alkol alındığında 90’ıncı dakikada bunun kana karıştığını, emiliminin çok süratli olduğunu, bulantı, kusma, görme bozuklukları üzere bulguların ise ikinci günden sonra ortaya çıktığını aktardı.

Zehirlenmede geç periyodun şahsa nazaran değişmekle birlikte 20 ila 30’uncu saatten sonra başladığına dikkati çeken Cander, “Geç devirde metil alkolün metaboliti olan asit o kadar kana karışıyor ki artık kanda asidoz dediğimiz bir tablo oluyor ve bütün organlara tesir ediyor. Şuur kapanmaya başlıyor. Kalp, akciğer, böbrek, karaciğer yetmezliği oluyor. Bu multi organ yetmezliği dediğimiz bir tablo. Bu hastalarda pankreatit dahi görülüyor. Bütün beden iflas ediyor.” dedi.

“ÇOK AZ ÖLÇÜ BİLE ÖLDÜRÜCÜ OLABİLİYOR”

Prof. Dr. Başar Cander, geçersiz içkideki etil alkol ile metil alkol oranının değerini vurgulayarak, şöyle devam etti: “Etil alkol ile metil alkolü karıştırıp kullandı, ne kadar metil alkol kullandı, o belirleyici oluyor. Metil alkol ölçüsü olağanda 1 mililitre bölü kilogram. Yani mesela 70 kilogram olan bir insan için 70 mililitre aldıysa o mevte götürebiliyor lakin bu kesin sayı değil. Bir mililitrenin altında yani 10’da birini de alsa, bu da 70 kilogramda 7 mililitre eder. Bunda bile mevt gerçekleşebiliyor. Bu, bedenin direnç sistemiyle da etil alkol karışımıyla da ilgili. Hasebiyle burada ‘Şu kadarı şunu yapar’dan fazla ‘Çok az ölçü bile öldürücü ve zehirli olabiliyor.’ biçiminde bir tabir daha gerçek olur.”

Sahte bandrollü içkilere karşı ihtarda bulunan Cander, “Bize gelen hastalarda bandrollü olduğu halde zehirlenenler olmuş. Bu mevzuda çok dikkatli olunması lazım. Bizce tıbben en inançlı doz, sıfır dozdur. Alkol doğal ki tüketilmemeli fakat şayet alkol vazgeçilmez halde tüketiliyorsa bunun çok resmi kanallardan temin edilmesi gerekiyor. Zira anladığımız kadarıyla bandrollü de olan piyasaya sevk edilmiş eserler var ve bu yüzden bu kadar yaygınlaştı.” formunda konuştu.

“ZEHİRLENME BELİRTİSİ OLURSA BİR AN EVVEL TIP MERKEZLERİNE BAŞVURMALARI GEREKİYOR”

İstanbul Üniversitesi (İÜ) İstanbul Tıp Fakültesi Tıbbi Farmakoloji Ana Bilim Kolu Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ali Yağız Üresin de bütün besin materyallerinin içinde farklı ve uygunsuz katkılar olduğunu, bunlara bağlı zehirlenmeler olabileceğini ancak alkolün üretilişi sırasında özel durumun ortaya çıktığını anlattı.

Alkolün üretilişi sırasında etanol değil de metanol ortaya çıkarsa körlük ve vefata de giden öbür sonuçlara yol açabildiğine dikkati çeken Üresin, belirti vermeden evvel bunu öngörmenin sıkıntı olduğunu, bu durumun da olayı tehlikeli hale getirdiğini söyledi.

Metil alkol zehirlenmesi belirtileri olduğunda acil servise başvurulması gerektiğini belirten Üresin, tedavi sürecine ait şunları paylaştı:

“Destek tedavisi dışında yeniden alkolün özelliklerine mahsus bir şey var. Etanol ile metanol birebir enzimler tarafından bedende metabolize ediliyor. Bu tabiplere tıbbi uygulamaya bir fırsat yaratıyor zira metanolün kendisi zehirli değil, enzimler tarafından dönüştürüldüğü hali zehirli. Etanol metabolize olduğu vakit ortaya çıkan hususlar zehirli de değil, metanol metabolize olduğu vakit ortaya çıkan unsurlar zehirli. Bunun getirdiği fırsat ikisi de birebir enzim tarafından metabolize olduğu için bu enzimi doyurmak, yani aktivitesini yavaşlatmak mümkün. O aktivite yavaşlatıldığı vakit metanolün o zehirli metabolitlere dönüşmesi engelleniyor. Yani bu anlaşılıp da vaktinde acile giderse kişi, bu tedavi açısından kıymetli fırsat doğuruyor. Tıpkı kişi fomepizol diye bir özel ilaç vardır, burada o enzimi inhibe etmek için lakin elinde o yoksa acilde olağan etanol de hastaya verilebiliyor. Birtakım hastalar onu yadırgıyorlar. Gerçek etanol verildiği vakit metanolü de birebir enzimler metabolize ettiği için onu bloke ediyor. Böylelikle etanol, metanolün yaptığı zehirlenmeyi engelleyebiliyor lakin bunun için tabibe vaktinde başvurmak ve bu müdahalenin yapılması gerekiyor.”

Prof. Dr. Üresin, alkolün zararlı olduğunu, kullanıp kullanmamanın kişinin kendi tercihine kaldığını lakin kısıtlı tutulması gerektiğini vurgulayarak, “İçki, resmi onaylı yerlerden temin edilmediğinde geçersiz olma ihtimali en fazla olan eserlerden biri. Bandrollü ve muteber yerlerdekileri içmek gerekiyor lakin orada da olağan ki sahtekarlık olabiliyor. Kaynağı belirli olmayan alkolün kullanılmaması gerekiyor. Şayet zehirlenme belirtisi olursa da bir an evvel tıp merkezlerine başvurmaları gerekiyor. Orada vaktinde yakalanırsa yapılabilecek şey var, hayli da tesirli ve sıkıntı bir şey de değil.” tabirlerini kullandı.