Trump’ın emtia piyasalarına taraf vermeye devam ediyor
Emtia piyasalarında, geçen hafta ABD Başkanı Donald Trump’ın tarife kararları ve ABD’de açıklanan makro ekonomik bilgilerle birlikte karışık bir seyir izlenirken gözler bu hafta açıklanacak enflasyon bilgilerinin yanı sıra Amerika Birleşik Devletleri Tarım Bakanlığının Global Ziraî Arz ve Talep İddiaları raporuna (USDA WASDE) çevrildi.
Trump’ın, Çin’in akabinde ABD’nin öbür kıymetli ticaret ortaklarına da tarife uygulamaya hazırlanması, ülkede enflasyonist baskıların artabileceğine ve ABD Merkez Bankasının (Fed) enflasyonla gayrette bu vakte kadar elde ettiği kazanımların gölgelenebileceğine yönelik tasaları güçlendirdi.
Fed’in gelecekte atacağı adımlar ile Trump’ın gelecekte izleyeceği siyasetler ortasında uyumsuzluk yaşanabileceğine dair telaşlar sürerken bu hafta ABD’de açıklanacak enflasyon verileri ve Fed Başkanı Powell’ın Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi’ne yapacağı sunum, yatırımcılar tarafından yakından takip edilecek.
Analistler, ABD’nin komşuları Kanada ve Meksika ile mümkün bir ticaret savaşından kaçındığını, Çin ile ticari tansiyonun devam ettiğini söyledi. Bununla birlikte, Trump’ın uygulayacağı siyasetlerin enflasyonist baskı oluşturabileceğine yönelik dertler da fiyatlamalar üzerinde tesirli oldu.
Jeopolitik belirsizlikler ve Trump’ın yeni gümrük tarifelerinin yarattığı telaşlar, altın fiyatlarını rekora taşıdı. Bu gelişmelerle 6 haftadır bedel kazanan altının ons fiyatı 2 bin 886,85 dolarla tüm vakitlerin en yüksek düzeyini gördü. Citigroup’un araştırma kolu Citi Research de 2025 için ortalama altın fiyatı varsayımını 2 bin 800 dolardan 2 bin 900 dolara çıkardı. Böylelikle ons bazında fiyatlar, geçen hafta altında yüzde 2,2 ve gümüşte yüzde 1,4 artarken, paladyumda yüzde 4,5 ve platinde yüzde 0,7 azaldı.
Zelenskiy, Trump ile muahedeye hazır olduğunu söyledi
Londra Metal Borsasının (LME) geçen hafta özel mutabakatlar için yeni kurallar getireceğini açıklaması reaksiyon çekti. LME, üyelerinin 250 metrik ton bakır üzere büyük hacimli özel mutabakatlarını kendi platformunda süreç yapmasını mecburî kılmayı planlıyor. Fakat kimi finans kuruluşları, bu düzenlemenin likiditeyi azaltabileceğinden kaygılı olduklarını aktarıyor.
Öte yandan, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, ABD ile Ukrayna’nın az toprak elementleri ve öteki kritik minerallerinin geliştirilmesini içeren bir mutabakata hazır olduğunu açıkladı. Trump, 3 Şubat’ta Ukrayna’nın ABD’ye ender toprak elementleri sağlamasını, karşılığında ise Kiev’e mali dayanak verilmesini önermişti.
Çinko fiyatlamalarında da Trump’ın Çin mallarına ek yüzde 10 gümrük tarifesi getirme tehdidi, piyasalardaki meçhullüğü artırıyor. Analistler yıllık 4,2 milyon tonluk üretimiyle global çinko pazarına hakim olan Çin’de yaşanabilecek mümkün tansiyonların, çinko arzını ve fiyatlarını etkileyebileceğini belirtti.
Nikel de ise 2025 ve 2026 yıllarında Endonezya’nın nikel cevheri madencilik kotalarında planlanan azalmanın, fiyat artışlarının en önemli nedeni olarak görüldüğünü tabir eden analistler, bununla birlikte, Endonezya’dan nikel eserlerine yönelik mümkün yeni ihracat kısıtlamalarının da piyasada tesirli olabileceğini kaydetti.
Baz metallerde tezgah üstü piyasada geçen hafta fiyatlar libre bazında bakırda yüzde 7,7, alüminyumda yüzde 0,4, nikelde yüzde 3,6, çinkoda yüzde 1,5 ve kurşunda yüzde 2,7 arttı.
Trump, İran’a “maksimum baskı” siyasetini tekrar hayata geçirecek
ABD idaresinin Çin’e yönelik yüzde 10’luk genel yaptırımları ve Pekin’in buna misilleme olarak ABD ham petrol ithalatına yüzde 10 gümrük vergisi getirmesi, petrol fiyatlarında bariz bir yükselişe yol açmasa da geçen hafta petrol fiyatları üzerinde tesirli oldu. OPEC+ ülkeleri, gerçekleştirilen toplantının akabinde kümenin nisandan itibaren arzı aylık dilimler halinde günlük 120 bin varil artırma ve 2026’nın sonlarına kadar toplamda 2,1 milyon varili piyasaya geri getirme planında değişikliğe gitmedi.
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile geçen hafta bir araya gelen ABD Başkanı Trump, Beyaz Saray’da düzenlediği imza merasiminde,ilk başkanlık devrinde uyguladığı “İran’a azamî baskı” siyasetini tekrar hayata geçirecek başkanlık kararnamesini imzaladı.
Kurumsal tarafta ise Saudi Aramco mart ayı petrol satış fiyatını 2,4 dolar yükselterek piyasa kestirimi olan 2 dolarlık artırımın üstünde bir artış gerçekleştirdi. Kelam konusu fiyat artışı, Ağustos 2022’den bu yana yapılan en yüksek artış olarak kayıtlara geçti.
Doğal gaz tarafında ise ABD Güç Bilgi Yönetiminin (EIA) son stok raporunda 31 Ocak ile biten haftada 174 milyar fit küp (Bcf) doğal gaz çekildiği açıklandı. ABD’de sıcaklıkların mevsim normallerinin altına düşmesi beklentisi, doğal gaz talebinin artacağı öngörüsünü güçlendirerek fiyatların yükselmesine neden oldu. Commodity Weather Group, 6-20 Şubat’ta ülkenin büyük kısmında havanın daha soğuk seyredeceğini açıkladı.
EIA datalarına nazaran, 31 Ocak prestijiyle ABD doğal gaz stokları beş yıllık ortalamanın yüzde 4,4 altında bulunuyor ve bu son iki yılın en büyük açığı olarak kaydedildi. Analistler, ABD’de elektrik üretimindeki yükselişinde, kamu hizmeti sağlayıcılarının doğal gaz talebini artırdığını belirtti.
Bununla birlikte 4 Şubat prestijiyle Avrupa’daki doğal gaz depolama oranı yüzde 51 düzeyinde bulunuyor ve beş yıllık ortalamanın altında seyrediyor. Böylelikle Brent petrolün varil fiyatı geçen hafta yüzde 2,3 kıymet kaybederken New York Ticaret Borsasında süreç gören doğal gazın İngiliz termal ünitesi (MMBtu) cinsinden fiyatı da yüzde 8,8 artışla tamamlandı.
ABD ile Çin’nin ticaret savaşaları tarım emtiası üzerinde tesirli oldu
USDA geçen hafta, kapsamlı bir inceleme sürecine girerken çiftçilere yönelik kimi fonları askıya aldı. Bu adım, Trump idaresinin hükümetin tekrar yapılanması sırasında tarım dayanak programlarının etkilenmeyeceğine dair verdiği teminatlara karşın gerçekleşti. Ayrıyeten ABD’nin milletlerarası besin yardım programları için yapılan tahıl alımları da askıya alındı.
USDA WASDE raporu ise 11 Şubat’ta yayımlanacak. Bu rapor, ABD iç talebi ve global arzdaki muhtemel güncellemeler nedeniyle yakından takip edilecek.
ABD ile Çin’nin ticaret savaşalarının tarım eserlerini etkilerken bilhassa de buğday ve soya fasulyesi üzerindeki yansımaları dikkati çekiyor. Analistler, Çin’nin dünyanın en büyük soya fasulyesi, buğday ve mısır ithalatcısı olduğunu belirtirken, Chicago Ticaret Borsasında yükselen buğday fiyatlarına bakarak Çin’in ABD buğdayına tarife uygulama ihtimalini düşük olduğunu söz etti.
Bununla birlikte, dolar endeksinde görülen zayıflama, global piyasalarda ABD tahıllarının rekabet gücünü artırıyor. Öte yandan, ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesine (NOAA) nazaran, 45 eyalette orta seviyede kuraklık yaşanırken, bu durum tarım dalının önemli risklerle karşı karşıya olduğunu lisana getiren analistler, Chicago Ticaret Borsası buğdayı, mısır ve soya fasulyesi üzere temel tarım eserlerinde hava kaynaklı fiyat primlerinin oluşmasına neden olabileceğinin altını çizdi. Rusya ve Ukrayna’dan gelen buğday ihracatındaki potansiyel düşüş de piyasaları etkiliyor.
Öte yandan, Pirinç fiyatları, Hindistan’ın ihracat kısıtlamalarını gevşetmesiyle son iki yılın en düşük düzeylerine indi. Vietnam ise fiyatların düşmesi nedeniyle 350 bin ton pirinç alımını durdurarak mutabakatları tekrar müzakere ediyor. Birleşmiş Milletler Besin ve Tarım Örgütü (FAO), global besin emtia fiyatlarının ocak ayında düştüğünü bildirdi. FAO Besin Fiyat Endeksi, aralıktaki 127 düzeyinden 124,9 puana geriledi. Bu gelişmelerle, geçen hafta Chicago Ticaret Borsasında kile başına fiyatlar buğdayda yüzde 4, soya fasulyesinde yüzde 0,6, ve mısırda yüzde 1,1 artarken, pirinçte yüzde 0,9 azaldı.
Kahve fiyatlarında yükselişine devam ediyor
Kahve fiyatlarında ise yükseliş sürerken analistler, dünyanın en büyük kahve üreticisi olan Brezilya’da beklenmedik don olayları ve uzun süren kuraklık, mahsul randımanını önemli biçimde azalttığını belirterek, bu durumun piyasadaki dengesizliği artırdığını kaydetti. Bununla birlikte USDA’ya nazaran, global kahve stokları son 25 yılın en düşük düzeyine inebileceği öngörülüyor. Böylelikle ABD’de faaliyet gösteren emtia borsası Intercontinental Exchange’de libre bazında fiyatlar, pamukta yüzde 0,2 ve şekerde yüzde 0,2 azalırken kahvede yüzde 7 arttı. Kakaonun ton başına fiyatı da haftayı yüzde 6,8 azalışla tamamladı.
