Eriyen buzul tehlikesi! Milyonlarca insanı tehdit ediyor
Örgütten yapılan yazılı açıklamada, WMO ile Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütünün (UNESCO), bugün “Uluslararası Buzulların Korunması Yılı” teşebbüsünü resmi olarak başlattığı belirtildi. Açıklamada, “Uluslararası Buzulların Korunması Yılı”nın, dünya genelinde 2 milyardan fazla beşere tatlı su sağlayan buzulları muhafazaya yönelik global eforlarda değerli dönüm noktası olduğu vurgulandı.
Yıl boyunca çok sayıda aktifliğin düzenlenerek buzulların iklim sistemi ve hidrolojik döngüdeki kritik rolü hakkında global farkındalığın artırılmasının hedeflendiği kaydedilen açıklamada, hızlanan buzul erimesinin ortaya çıkardığı acil zorlukların bu programlarda ele alınacağı bildirildi.
Açıklamada, “Dünya çapında 275 binden fazla buzul, yaklaşık 700 bin kilometrekarelik alanı kaplıyor. Buzullar ve buz katmanları, global tatlı suyun yaklaşık yüzde 70’ini depoluyor. Fakat buz oluşumları, iklim değişikliği nedeniyle süratle geri çekiliyor. Bu kıymetli kaynakların korunması, çevresel sürdürülebilirliğin yanı sıra ekonomik istikrar, kültürel hizmetler ve geçim kaynaklarını korumak için kıymetli.” sözleri kullanıldı.
“Buzulların Korunması Milletlerarası Yılı” kapsamında UNESCO ve WMO’nun, 75’ten fazla milletlerarası kuruluş ve 35 ülkenin desteklediği memleketler arası gayretleri koordine edeceği belirtilen açıklamada, bu yıl data toplama ve tahlilini geliştirmek için global buzul izleme sistemlerini genişletme, buzullarla ilgili tehlikeler için erken ikaz sistemleri geliştirme ve buzullara bağımlı bölgelerde sürdürülebilir su kaynakları idaresini teşvik etmeye odaklanılacağı vurgulandı.
Gençlerin buzul muhafaza eforlarına ve iklim aksiyonuna dahil edilmesine öncelik verileceği kaydedilen açıklamada, hükümetler, bilimsel kurumlar, özel dal kuruluşları ve sivil toplum kuruluşlarına bu global efora katılma daveti yapıldı.
“BU MEMLEKETLER ARASI YIL, DÜNYA İÇİN BİR İKAZ DAVETİ OLMALI”
Açıklamada görüşlerine yer verilen WMO Genel Sekreteri Celeste Saulo, “Dünya Meteoroloji Örgütü, yakın vakitte 2024’ün kayıtlardaki en sıcak yıl olduğunu doğruladı. Buzulların çekilmesi dahil iklimimizin durumu hakkında tekrar kırmızı alarm verdi.” sözlerini kullandı.
Buzulların 2023’te en büyük kütlesel kaybı yaşadığını hatırlatan Saulo, “Eriyen buz ve buzullar milyonlarca insan için uzun vadeli su güvenliğini tehdit ediyor. Bu milletlerarası yıl, dünya için bir ikaz daveti olmalı.” değerlendirmesinde bulundu.
Öte yandan, Buzulların Korunması Milletlerarası Yılı’na ait tanıtım aktifliğinin, WMO’nun genel merkezinde düzenlendiği kaydedildi.
BİLİM İNSANLARI, DÜNYANIN MANYETİK KUTBUNUN KAYMASI ÜZERİNE YENİ POZİSYON GÜNCELLEMESİ YAPTI
CNN’e konuşan bilim insanları, yeryüzünde bir şeyin pozisyonunun, sabit bir pozisyonu işaretleyen coğrafik Kuzey Kutbu’nun bilakis Dünya’nın manyetik alanına nazaran belirlendiğini, bu manyetik alanın ise daima yer değiştirdiğini belirtti.
Manyetik kutbun yeni pozisyonunu belirleyen bilim insanları ortasında yer alan İngiliz Jeoloji Araştırma Merkezinden jeofizikçi ve jeomanyetizma araştırmacısı Dr. William Brown, “Büyük hava yolları, yeni modeli yüklemek için tüm uçak filolarındaki navigasyon yazılımlarını yenileyecek. NATO’daki orduların da her türlü ekipmanın çok sayıda karmaşık navigasyon sistemindeki yazılımları güncellemesi gerekecek.” sözlerini kullandı.
ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer Yönetiminde (NOAA) kıdemli bir araştırma bilimcisi olan Dr. Arnaud Chulliat, bilim insanlarının, son güncellemeyle evvelki modelin manyetik kuzeyin 2025 yılına kadar nerede olacağına ait öngörülerinin doğruluğunu teyit ettiğini bildirdi.
Son yıllarda, manyetik kuzeyin hareketinin suratında “dramatik” değişimler olduğunu belirten bilim insanları, bu fenomenin arkasındaki temel nedenin açıklanamadığını kaydediyor.
MANYETİK KUTUP KAYMASININ TESPİTİ VE TESİRLERİ
Bilim insanları, Dünya’daki ömrün 100 milyon yıldan fazla bir müddettir çok sayıda manyetik bilakis dönüşe şahit olduğunu lakin bunun çağdaş teknoloji mevcutken hiç yaşanmadığını lisana getiriyor.
Uçaklar ve gemiler tarafından kullanılanlar da dahil olmak üzere global pozisyonlandırma sistemleri, Dünya Manyetik Modeli’ni (WMM) kullanarak manyetik kuzeyi buluyor.
İngiliz Jeolojik Araştırma Merkezi ve NOAA tarafından geliştirilen bu model, manyetik kuzeyin belirlenmiş pozisyonunu not ediyor ve geçmiş birkaç yılın yörüngesine dayanarak gelecekteki kaymayı kestirim ediyor.
Manyetik kuzey kutbun, İngiliz kaşif Sir James Clark Ross tarafından 1831’de Kuzey Kanada’da, gerçek Kuzey Kutbu’nun yaklaşık 1610 kilometre güneyinde keşfedildiği ve her yıl doğuya hakikat ilerleyerek Sibirya’ya yaklaştığı biliniyor.
