Cumhurbaşkanı Yardımcısı Yılmaz’dan savunma hissesi açıklaması

2025 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi’nde sarsıntıya ayrılan hissenin sorulması üzerine Yılmaz, toplumda zelzelenin tesirinin bittiği tarafında algı oluştuğunu lakin bunun hakikat olmadığını söyledi. Asıl harcamanın şu anda yapıldığını vurgulayan Yılmaz, bölgede 450 bin civarında konutun inşa edildiğini kaydetti.

Diğer taraftan da altyapı çalışmalarının devam ettiğini hatırlatan Yılmaz, şöyle konuştu:

“Toplu Konut Yönetimi Başkanlığı (TOKİ) oraya yeni bir alan inşa ediyor, doğal gazı, hastanesi, altyapı yatırımları olacak. Toplumsal, ekonomik olarak bölgeyi canlandırma; vergisel avantajlar, teşvikler, bütün bunlar mali sonucu olan kararlar. Baktığımız vakit muazzam bir harcama kelam konusu. Bunun da büyük kısmı 2023 ve 2024’e denk geliyor. Yalnızca merkezi idare bütçesinden iki senede 2024 fiyatları üzerinden 2,6 trilyonluk bir harcama oldu. Bu muazzam bir sayı, aşağı üst 70 milyar dolar civarına denk geliyor. Gelecek yıldan itibaren bu harcamalara olan gereksinim da azalacak. Buna mahalli yönetimler harcaması, Vilayetler Bankası, özel dal, fonlar dahil değil. Hasebiyle büyük bir yük lakin gelecek yıl prestijiyle bu yük azalıyor. “

“HALA DÖNÜŞMESİ GEREKEN ÇOK SAYIDA BİNAMIZ VAR”

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Yılmaz, zelzele öncesi bir liralık harcamanın, zelzele sonrası 7 liralık maliyeti ortadan kaldırdığına işaret ederek, hami müdahalelerin maliyetinin, tedavi edici müdahalelerden çok daha düşük olduğuna dikkati çekti.

Riskleri direktörün değerini vurgulayan Yılmaz, bunun için evvel riskleri belirlemek gerektiğini söyledi.

Deprem açısından nerelerin riskli nerelerin risksiz olduğunun tespit edilmesi gerektiğini belirten Yılmaz, bu mevzuda hem akademinin hem de Afet ve Acil Durum İdaresi Başkanlığının (AFAD) son yıllarda kıymetli çalışmalara imza attığını anlattı. Yılmaz, kelamlarını şöyle sürdürdü:

“Nerede fay var ne oluyor, yüzde 100 bilgi sahibi olmak sıkıntı. Son Kahramanmaraş sarsıntısında Kayseri sarsıntıdan etkilenmeyen bir yöre olarak bilinirken, yeni bir fay çıktı ve Kayseri’yi de etkiledi. Münasebetiyle bu riskler de vaktinde ölçümleri de değişebilir fakat işin özü riskli alanları tayin edip bilhassa fayların geçtiği yerleri yerleşime açmamak. Yeni yerleşimde bulunacaksa o riskler neyse onlara uygun halde inşa etmek, sağlam tabanda sağlam yapılar oluşturmak, yerleşim yapılacaksa da riskler neyse onlara da uygun halde inşa etmek. Bunu yaptığınız vakit riskleriniz de maliyetleriniz de aslında çok düşüyor. Kentsel dönüşüm dediğimiz şey özü prestijiyle bu; riskleri ortadan kaldırma sorunu. Oldukça bir bina dönüştü fakat hala dönüşmesi gereken çok sayıda binamız var.”

“BİNGÖL’DE TOPLAM YAPI STOKUNUN YÜZDE 75’İ YENİLENDİ”

Cevdet Yılmaz, Memleketi Bingöl’ün fay çizgilerinin kesiştiği bir vilayet olduğunu anımsatarak, vilayet özelinde son 20 yılda toplam yapı stokunun yüzde 75’inin yenilendiğini bildirdi.

Yılmaz, “Hala eski yapılar var yüzde 25’in içinde yahut o yüzde 75’te yanlış bir uygulama, yönetmeliğe alışılmamış bir şey olduysa noktasal olarak onları bilmek mümkün değil. Fakat yeni yönetmeliklere nazaran yüzde 75’i yenilenmiş durumda. Bunu vakit içinde yüzde 100’e çıkarmamız lazım. Bunu yaptığınız vakit can kaybını engellemiş oluyorsunuz. İşin özü bu. O yüzden risk haritaları çıkarılmış durumda, vilayet il riskli alanlar belirlenmiş durumda. Bunlara dönük süreci hızlandırmak gerekiyor.” değerlendirmelerinde bulundu.

İktidarları devrinde bu noktada değerli gelişmeler olduğunu kaydeden Yılmaz, Kentsel Dönüşüm Başkanlığının kurulduğunu hatırlattı. Yalnızca Marmara Bölgesi’ne ağırlaşmış bir Genel Müdürlük ile kentsel dönüşüme finans sağlamaya dönük bir Genel Müdürlük bulunduğunu anlatan Yılmaz, “Önümüzdeki devirde ne yapıp edip bizim bu kalan yapı stokunu da dönüştürmemiz lazım. Yapı stokunu dönüştürmeye dönük imkanları kullanmalıyız. Yapı dönüşümü için 584 milyar bütçe ayrıldı, yalnızca merkezi bütçe. Bir taraftan toplumsal konut sıkıntısı de çok kıymetli. Orada da yeni bir yaklaşıma muhtaçlığımız var.” diye konuştu.

“HER ŞEYİ ETKİLEYECEK TEMEL BİR ALAN”

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Yılmaz, Türkiye’nin demografik dönüşüm yaşadığına, doğurganlık suratının 1,5’e düştüğüne işaret ederek, bunun çeşitli nedenlerinin olduğunu aktardı.

Kişilerin eğitim ve gelir seviyesi yükseldikçe sahip olduğu çocuk sayısının düştüğünü belirten Yılmaz, ayrıyeten bakım ihtiyacının bayanların işgücüne girişini de etkilediğini söyledi.

Yılmaz, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Mahinur Özdemir Göktaş’ın Cumhurbaşkanlığı Kabinesi’nde bu mevzuyla ilgili sunum yaptığını tabir ederek, “Kabinede Aile ve Toplumsal Hizmetler Bakanı’mız bir sunum yaptı, onun üzerine Cumhurbaşkanı’mızın bir talimatı oldu. Demografik Nüfus Yüksek Kurulu oluşturacağız. Bu işleri hem ayrıntılı bir halde inceleyecek hem de yeni bir hareket planı geliştirecek.” bilgisini paylaştı.

Konunun, Çalışma ve Toplumsal Güvenlik, Hazine ve Maliye, İçişleri ile Sıhhat bakanlıkları başta olmak üzere birçok bakanlığı ilgilendirdiğini dile getiren Yılmaz, Konsey oluştuktan sonra bütün bakanlıkların fikirlerini alarak yeni bir hareket planı oluşturacaklarını bildirdi. Yılmaz, “Bakım hizmetleri, sıhhatteki koşullar, başka maddi alanlarda yapılabilecek şeyler varsa, çok boyutlu bir şey bu, bütün boyutlarıyla bu işe bakacağız ve bütüncül bir aksiyon planı hazırlayacağız. Şu anda Heyetin oluşumuyla ilgili mevzuat hazırlığı devam ediyor. Bu, kanun gerektirmiyor, Cumhurbaşkanı kararı ya da kararnamesiyle oluşturulabiliyor. Çok değerli görüyorum bunu. Uzun vadeli geleceğimiz açısından, toplumsal güvenlik sisteminden kültürel alanlara kadar her şeyi etkileyecek temel bir alan.” diye konuştu.

“HAKLI TENKİTLER DİKKATE ALINARAK PAKET GÖZDEN GEÇİRİLECEK”

Cevdet Yılmaz, Savunma Sanayii ile İlgili Birtakım Düzenlemeler Hakkında Kanun ile Birtakım Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’nin yeni yılda Meclisin gündemine gelip gelmeyeceğine ait soru üzerine, Savunma Sanayii Destekleme Fonu’nu güçlendirmeye dönük bir çalışma yapıldığını fakat bu süreçte birçok tartışmanın olduğunu anımsattı. Tenkitlerin bir kısmına kendisinin de katıldığını ve bu tenkitlere hürmet duyduğunu lisana getiren Yılmaz, şöyle konuştu:

“Meclis bunun için var, teklif gelir, tartışmalar olur, oylama olur, gerekirse teklifi geri çekersiniz ya da dönüştürürsünüz. Bu, bir zaaf olarak görülmemeli. Toplumsal olarak önemli tenkitler konuldu ortaya. Tesir değerlendirmeleri biraz süratli yapılmıştı. Şöyle bir karar verildi: Cumhur İttifakı olarak, tekrar bütçe sonrasında bir ortaya geleceğiz, detaylı bir biçimde tartışmalarını yapacağız, kalem kalem tekrar bakılacak. Haklı tenkitler dikkate alınarak paket gözden geçirilecek. O günkü siyasi irade nasıl oluşursa, gerekirse Meclisimizin takdirine tekrar sunulacak. Lakin şu anda ertelenmiş durumda. Bütçeye ağırlaşmış durumdayız.”

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Yılmaz, savunma sanayi dalında proje sayısının 1000’i aştığını, kesimin 15 milyar doların üzerinde bir büyüklüğe ulaştığını kaydederek, bu alanın bugün büyük bir ekonomik dal haline geldiğine işaret etti. Geçen yıl 5,5 milyar dolar ihracat yapıldığını hatırlatan Yılmaz, bu yıl için varsayımların 6,6 milyar dolar olduğunu söyledi. Yılmaz, “Zamanında paramızla vermedikleri eserleri artık ülkelere biz satıyoruz. Fakat kâfi değil.” değerlendirmesinde bulundu.

Yılmaz, bütçeden, Türkiye’nin hava alanını dış ataklara karşı çok daha güçlü halde koruyacak Çelik Kubbe Projesi’nin yanı sıra ulusal muharip uçak KAAN’ın da ortalarında bulunduğu projelere kaynak ayrıldığını belirtti.