Ruh sıhhatinde ‘yapay’ tehlike! Uzmanlar uyardı…
Didem Seymen / Haber Merkezi – Teknolojinin süratle ilerlemesiyle birlikte yapay zekâ artık ruh sıhhati dayanağı arayanların da ilgisini çekiyor. İnternetten birkaç saniyede alınan cevaplar anlık ferahlama sunsa da uzmanlar bunun önemli riskler barındırdığına dikkat çekiyor. Psikiyatrist ve klinik psikologlar, yapay zekânın empati kurma, şahsî hikayeyi kıymetlendirme ve gerçek teşhis koyma üzere temel terapötik özelliklerden mahrum olduğunu vurguluyor.
‘Tedavi bireyseldir’
“Psikoterapi ekollerinin tamamında hasta ile terapist ortasındaki işbirliği esastır” diyen Psikiyatrist Doç. Dr. Taha Can Tuman şunları söyledi: “İyi bir terapötik işbirliği, terapi tekniğinden bağımsız olarak terapiden yarar görmeyi etkileyen en kıymetli ögedir. Hasebiyle yapay zekâ ile bu işbirliği kurulamayacağı için, bunun yüz yüze terapinin yerini alabileceğini söyleyemeyiz. Yapay zekâ bir terapistte olması gereken empati, açıklık, içtenlik, yargılamadan dinleme üzere özelliklere sahip değildir. Nasıl ki ilaçlar, uygun hastada uygun dozda kullanılmadığında yan tesirler ortaya çıkıyorsa; hastaya uygun olmayan formüller terapi ismi altında kullanıldığında ruh sıhhatinde bozulma görülebilir. Öncelikle bir psikiyatri uzmanı tarafından gerçek teşhisin konulması ve uygun tedavi metodunun belirlenmesi gerekir. Şunu unutmamalıyız: Hastalık yoktur, hasta vardır. Tedavi kişiseldir. Her ilaç her hastaya yarar etmediği üzere, her terapi ekolü de herkese uygun değildir. Yapay zekânın bu biçimde kullanımı ‘siberkondri’ dediğimiz internet üzerinden belirtiler hakkında araştırma yaparak sıhhat tasasında artışa neden olabilir.”
‘Yapay zekâ ruh sıhhati alanında tehlikeli’
Yapay zekânın her şeyin sorulabileceği bir sihirli ayna üzere görüldüğünü belirten Uzman Klinik Psikolog Elif Kutlu Kurtoğlu şunları söyledi: “Elbette gerçek kullanımında yararları var, gün geçtikçe gelişiyor. Lakin klinik psikoloji alanına giren tüm durumlarda dikkatli olunması gerekir. Çok kolay anlatırsak: Yapay zekâyı sorularınızla yönlendirirsiniz ve bu da sizi çok yanlış yönlendirmesine sebep olabilir. Sizi tanımadan, çocukluk hikayenizi, hastalıklarınızı, aile özelliklerinizi, bugün işlevselliğinizi bilmeden yalnızca o anki sorunuza cevap verir. Meğer bir klinik psikolog sizi tüm geçmişiniz ve bugününüze dair ayrıntılarla kıymetlendirir, size hakikat karşılıkları bulmanızda rehberlik eder. Psikoterapi süreci sizi bir anda yeterli hissettirmek ya da özgüveninizi yükseltmek üzerine kurulmaz. Meğer yapay zekâ uygulamaları süratli tahlil teklifleri sunmaya çalışır. Yapay zekâ seyahat araştırmaları, şirket tahlilleri, somut bilgi karşılaştırmaları için kullanılabilir. Yapay zeka ruh sıhhati alanında yetersiz ve tehlikeli kabul edilmelidir.”
