Enflasyonda maksat 2027’de tek hane
Mithat Yurdakul / Ankara – 2026-2028 devrini içeren Orta Vadeli Program’ı (OVP) açıklayan Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, enflasyonun 2025 yılında yüzde 28,5’e, 2026’da yüzde 16’ya, 2027’de yüzde 9’a ve 2028 yılında ise yüzde 8 düzeylerine gerilemesini hedeflediklerini söyledi. Yılmaz, enflasyonla uğraşta besin ve toplumsal konutları öncelikli gördüklerini bildirdi. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek ise “Tasarruf genelgesi sayesinde, kamunun yaptığı harcamaları yaklaşık yüzde 33 düşürdük” dedi.
Yılmaz, Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek ile katıldığı toplantıda 2026-2028 periyodunu içeren Orta Vadeli Program’ı (OVP) açıkladı. Yılmaz, son iki yılda brüt rezervlerin yaklaşık 80 milyar dolar artarak ağustos sonu prestijiyle 178.4 milyar dolara ulaştığını, risk priminin de 270 düzeyinin altına gerilediğini lisana getirdi. Yılmaz, “İlk kez kişi başına 17 bin doların üzerine çıkan bir ulusal gelirimiz kelam konusu. Tekrar birinci sefer, Dünya Bankası’nca yapılan sınıflandırmaya nazaran yüksek gelirli ülkeler kümesine ismini yazdıran bir Türkiye’ye ulaşmış olacağız. Ülkemiz 2025 yılı sonu prestijiyle dünyanın 16’ncı, Avrupa’nın 6’ncı büyük iktisadı pozisyonunda olacak. 2026 yılında büyümenin yüzde 3.8’e, 2027’de yüzde 4.3’e ve 2028’de yüzde 5’e ulaşmasını hedefliyoruz” tabirini kullandı.
İşsizlik gerileyecek
Yılmaz, 2024 prestijiyle yüzde 8.7 düzeyinde gerçekleşmesini bekledikleri işsizlik oranının 2025’te yüzde 8.5’e, 2026’da yüzde 8.4’e, 2027’de ise yüzde 8.2’ye gerilemesini öngördüklerini belirterek, “2028 yılında ise tarihimizde birinci kez işsizlik oranının yüzde 8’in altına inmesi hedefliyoruz” dedi.
“Çelik Kubbe” odağı
Türk savunma endüstrisinde ihtilal yaşadığını belirten Yılmaz, şunları kaydetti:
“Yerlilik ve ulusallık oranımız yüzde 20’lerden yüzde 80’lerin üstüne çıktı. Önümüzdeki devirde de savunma endüstrisi başta olmak üzere caydırıcı kapasitemizi artırmaya devam edeceğiz. Çelik Kubbe, odağımızdaki bir proje olacak. Bilhassa bu hava savunma sistemleri, caydırıcı sistemler, dronlar üzere birtakım sistemler, öncelikli alanlarımız ortasında yer alacak. Savunma endüstrisi olmayan bir ülkenin bağımsız dış siyaseti olamaz. Savunma endüstrisi tıpkı vakitte büyük bir ihracat kalemi haline gelmiş durumda. 10 milyar dolara yaklaşıyoruz, bunu da aştığımızı göreceğiz.” Yılmaz, “Terörsüz Türkiye” süreciyle huzur ve itimat ortamı üzere kalkınmanın da hızlanacağına dikkat çekerek, “Sosyal refahımız da artacaktır” diye konuştu.
‘10. kattan atlamak gibi’
Yılmaz, dezenflasyonun uzun sürdüğüne yönelik tenkitlere için de “Tek gaye dezenflasyon olsa ve ‘bir yılda düşüreceğiz’ deseniz düşürebilirsiniz ancak bu ortada toplum büyük bedeller öder. Büyümeden, istihdamdan toplumsal istikrarlara varıncaya kadar. Hasebiyle muhakkak bir bütünlük içinde, kademeli bir biçimde bu işi yapmak durumundasınız. Bir anda yüksek enflasyondan düşmek, 10’uncu kattan aşağı atlamak üzere bir şey olur, bacağınızı, kolunuzu kırarsınız” dedi.
Kamu harcamaları yüzde 33 düştü
Şimşek ise enflasyonun, yüzde 30’un altına yanlışsız giden bir trendde ilerlediğine ve gelecek sene için yüzde 20’nin altının öngürüldüğünü kaydetti. Şimşek, kamunun neredeyse bütün harcamalarının tasarruf önlemi kapsamında olduğunu belirterek, “Tasarruf genelgesi sayesinde, kamunun yaptığı harcamaları yaklaşık yüzde 33 düşürdük. Tasarruf genelgesi öncesindeki 10 yılda harcamalar, bütçe kanunun öngördüğünün ortalama yüzde 9.1 üzerinde seyretmiş. 2024’te bütçe harcama limiti 100 liraysa 96.7 lira harcadık” dedi.
Piyasalarda olağan dışı hareketlilik yok
Son periyotta yurtiçinde yaşanan olayların, programa tesirine değinen Şimşek, ABD Lider Donald Trump’ın başlattığı ticaret savaşlarının tesiriyle, 19 Mart sonrası süreci birbirinden ayrıştırmanın sıkıntı olduğunu vurgulayarak, “Son 1 haftada piyasalarda rastgele bir olağan dışı bir hareketlilik kelam konusu değil. Dün gece (pazar) de değildi, bugün de değil” diye konuştu. OVP’yle vergi adaletine öncelik vereceklerini anlatan Şimşek, “Özellikle kayıtdışı olup da kazanan bölümlerden, kayıtdışı zenginlerden daha fazla vergi almak için topyekun uğraşımızı devam ettireceğiz” dedi.
Sosyal konutta öncelik afet riskli bölgelere
■ Yeni kuşak çalışma biçimlerine yönelik düzenlemeler hayata geçirilerek, “güvenceli esneklik” geliştirilecek. Toplumsal güvenlik mevzuatı, yeni jenerasyon esnek çalışma formlarına uyumlu hale getirilecek.
■ Aile odaklı ve fert başına belirli bir geliri garanti edecek bir toplumsal yardım programı, bu yıl sonunda pilot bir projeyle başlatılacak.
■ Toplumsal güvenlik sisteminde bireylerin daha uzun müddette istihdamda kalmasını teşvik eden düzenlemeler hayata geçirilecek.
■ Toplumsal konut üretiminde afet riski yüksek bölgelere öncelik verilecek. Yıl sonunda kapsamlı program açıklanacak.
■ Uzay, havacılık ve savunma sanayii üzere stratejik dallarda gereksinim duyulan kritik materyallere yönelik yerli üretimi destekleyici çalışmalar gerçekleştirilecek.
‘Üretim için kıymetli’
İstanbul Sanayi Odası (İSO) Yönetim Kurulu Lideri Erdal Bahçıvan, OVP’ye ait yaptığı değerlendirmede, “Programın çok daha reformist bir bakış açısına sahip olmasını üretim hayatımız açısından kıymetli ve değerli buluyoruz. Enflasyonla gayret ve bu kapsamda finansal istikrar maksadının; yeni OVP’de de kararlılıkla korunmasının değerini vurgulayarak, programın iktisadımızı ve üretim hayatımızı verimlilik, rekabetçilik ve sürdürülebilirlik odaklı bir yapıya taşımasını umut ediyorum” dedi.
