2 polisi şehit eden saldırgan ‘Yalnız Kurt’ mu? Dünyaya yayıldı: ‘Tam da bu yaşlarda başlar’

Zeynep Dilara Akyürek / Milliyet.com.tr – İzmir’in Balçova’daki Salih İşgören Polis Merkezi’nde 8 Eylül sabahı 16 yaşındaki E.B.’nin hücumuyla hareketli saatler yaşandı. 16 yaşındaki saldırgan, 2 polisimizi şehit ettikten sonra kendisinin de yaşadığı sokağın sakinlerine kurşun yağdırmayı sürdürdü. Yüzünde kar maskesi, siyah giysisi ve babasına ilişkin olduğu öğrenilen ruhsatlı pompalı tüfekle ortaya çıkan E.B.’nin bu saldırıyı niye düzenlediği merak ediliyor. Konuttan, yaşadığı sokaktaki polis merkezine saldırmak için çıkarken babası uyuyor olduğundan tahminen de tüfeği ele geçirmek onun için çok daha kolay olmuştu. Fakat yaşı ya da sebebi her ne olursa olsun, eline tüfek geçen bir Türk vatandaşının polise ve halka kurşun yağdırması asla kabul edilebilir değil. Peki bu bir terör saldırısı mı? Daha evvel planlanmış ya da eğitimi verilmiş bir aksiyon olabilir mi? Yoksa ‘yalnız kurt’ ABD ve Avrupa’dan sonra Türkiye’de de devreye girmiş olabilir mi? Adli Bilimler Uzmanı, Sosyolog, Psikolog ve Hukukçu Dr. Mehmet Görgülü, Milliyet.comtr’ye ‘yalnız kurt’u anlattı.

İZMİR’DEKİ ATAĞIN ŞİFRESİ TERÖR ÖRGÜTLERİNDE Mİ?

Türkiye’de son vakitlerde işlenen cinayet ve atak teşebbüslerinin failleri, çoğunlukla resmi kayıtlarda ‘çocuk’ olarak nitelendirilen yaş kümesindeki şahıslar oluyor. Geçtiğimiz günlerde İstanbul’da yaşanan acı bir olayda, Çekmeköy’de bir lokantada uğradığı bıçaklı taarruz sonucu İstanbul Cumhuriyet Savcısı Ercan Kayhan hayatını kaybetti. Saldırının faili olduğu belirtilen, 19 yaşındaki M.C.G., olayın akabinde jandarma gruplarına teslim oldu. Genç yaşta pek çok suça karışan bireylerin gerçekleştirdiği bu tıp hareketler, kamuoyunda derin ıstırap ve kaygıya neden oluyor. Lakin bu sefer İzmir’de, rastgele bir sabıka kaydı bulunmayan ve ailesinin tabirlerine nazaran son vakitlerde radikal halleriyle dikkat çeken 16 yaşındaki bir ‘çocuk’, iki polisi şehit etti. Zanlının toplumsal medya paylaşımları ve birtakım örgütlerin davetleri incelendiğinde, dikkat çeken kimi ögeler göze çarpıyor. Bilhassa ‘Gazze’ ve ‘İslam’ üzere hassas bahisler üzerinden oluşturulan algılarla, polis merkezlerine yönelik hücum davetlerinin yapıldığı görülüyor. Bu hücumun, kelam konusu davetlerle bir ilişkisi olup olmadığı şimdi netlik kazanmasa da, 16 yaşındaki saldırganın içinde bulunduğu ruhsal ve ideolojik durum dikkatle inceleniyor. Dr. Mehmet Görgülü, bu olayın gerisindeki motivasyonları ve gencin nasıl bir radikalleşme süreci yaşamış olabileceğini şöyle açıkladı:

BİREYSEL LAKİN DÜNYA ÇAPINDA! ABD VE AVRUPA’DA DEVREYE GİRDİ

Bazı terör taarruzlarının örgütsel temeli, kimilerinin ferdî hasımlıklara dayanan kirli geçmişi olabiliyor. Fakat bunların hiçbiri yaşanan hücumların ‘haklı sebebi’ olarak gösterilemez. Terör nerede olursa olsun terördür. Bu nedenle hudut ötesinde ya da topraklarımızda yaşanan atakların kaynakları emniyet güçleri tarafından dikkatle araştırılıyor. Kimi ayrıntılar ve argümanlar ise bu araştırmalar sürerken dikkat çekebiliyor. ‘Yalnız kurt terörizmi’ yahut ‘yalnız aktör terörizmi’ diye isimlendirilen hareketleri, hem planlayan hem de gerçekleştiren birey tarafından işlenen hatalar da son yıllarda çok daha sık görülmeye başladı. Üstelik bu hatalar ferdî güdülerle işlenmiş dahi olsa global algı ve ideolojileri de temsil edebiliyor. 2 polisi şehit edip 2’si polis 6 kişiyi yaralayan 16 yaşındaki saldırganın söyleyecekleri olayı aydınlatmak için merak konusu olmuş durumda. Pekala, İzmir’deki hücumda da ‘uyuyan hücre’ ya da ‘yalnız kurt’ hareketi devreye girmiş olabilir mi?

Genç yaştaki, rastgele bir iz sürülemeyecek kadar ilişkisiz ‘yalnız kurt’ teröristler, dünya genelindeki istihbarat teşkilatları için büyük bir tehdit oluşturuyor. Öngörülemez, izlenemez ve evvelce durdurulmaları neredeyse imkânsız olan bu saldırganların Türkiye’de ve yurt dışındaki pek çok aksiyonda parmağı var. Saldırılar çoğunlukla bıçaklama ve araçla çarpmalardan oluşuyor olsa da ateşli silah kullanımı da yaygın. ‘Yalnız kurt’ teröristlerinin çoklukla hücum yoluyla bir bildiri verme hedefiyle hareket etmesi, durumun birden fazla vakit örgütsel ataklarla karıştırılmasına neden oluyor.

BAĞIMSIZ HAREKET EDİYOR, RADİKALLEŞİYOR

Veriler, yalnız kurt teröristlerin ordularda, iş yerlerinde ve internette radikalleştiğini gösteriyor. Dünyada son 5 yılda gerçekleşen ölümcül terör ataklarının yüzde 93’ünün ‘yalnız kurt’ aktörler tarafından gerçekleştirildiği tespit edildi. Geleneksel terör ağlarının bilakis bu şahıslar bağımsız hareket ediyor, çoklukla süratle radikalleşiyor. Çok az ya da hiç dış takviye almadan hareket eden bu şahıslardan biri tahminen de İzmir’de 16 yaşında ailesinin ‘aniden radikalleştiğini’ söylediği E.B. olabilir. Yalnızca 2024 yılında Avrupa ve Amerika’da meydana gelen terör olayları, bir evvelki yıl kaydedilen 32 hadiseyi geride bıraktı. 2023’te bu sayı 52’ye yükselmiş, bilhassa “yalnız kurt” olarak nitelendirilen kişisel saldırganların sayısında öngörülemeyen bir artış yaşanmıştı. Bu artışla birlikte, Almanya, ABD, Fransa, İngiltere, Avustralya, Kanada ve İsveç üzere ülkeler, 2025 Global Terörizm Endeksi’nde birinci 50 ülke ortasında yer aldı.

DELİLLER ‘YALNIZ KURT’U İŞARET EDİYOR MU?

Son yıllarda ‘yalnız kurt’ olaylarının artışa geçtiği görülse de aslında 23 yıl öncesine oranla yaşanan hadiseler, daima halde artış gösterdi. Pek çok ülke bu tip taarruzların önlenmesi için araştırmalar ve tartışmaları gündeme taşımış olsa da şimdi önleyici bir atılım yapılabilmiş değil. 2002 yılında, bir bireyin aşırılıkçı ögelere maruz kalmasından bir akın gerçekleştirmesine kadar geçen müddet ortalama 16 ay olarak ölçülüyordu. Fakat 2015 yılına gelindiğinde, bu mühlet yüzde 40 oranında azaldı. Günümüzde ise kimi durumlarda radikalleşme süreci sadece birkaç hafta içinde tamamlanabiliyor. Burada radikalleşmeyi etkileyen 3 temel faktör öne çıkıyor: İdeolojik esneklik, aşırılıkçı kümelerin gençleri gaye alması ve süregelen jeopolitik huzursuzluğun tesiri. 2024 yılında Avrupa’da gerçekleştirilen DEAŞ irtibatlı tutuklamaların neredeyse üçte ikisi, 18 yaşından küçük bireyleri kapsıyordu. İngiltere’de de terör şüphelilerinin 5’te 1’i 18 yaşının altındaydı. Genellikle hayal kırıklığına uğramış yahut bir hedef arayışında olan gençler, aşırılıkçı propagandaya hassastı. Çevrimiçi aşırılıkçı kümeler da onları amaç alarak bir kimlik ve aidiyet duygusu sunduğundan yaşanacak acı tablolara taban hazırlanıyordu. İzmir’deki saldırganın hiç kabahat kaydının olmaması, son periyotta ailesinin dikkatini çeken radikal hali ve yakalandıktan sonraki davranışları bunun bir ‘yalnız kurt’ hareketi olabileceğini gösterir mi? Dr. Mehmet Görgülü bunu da açıklayarak kelamlarını şöyle noktaladı:

“Yalnız kurt için şahsın biraz daha erişkin olması gerekiyor. 16-17 yaşında da başlayabilir. Fakat bunun altında ruhsal bir altyapının olması gerekiyor. ‘Yalnız kurt’lar genelde psikozdur. Yani olağan beşerler değildir. Tam psikoz olmasa bile nörotik ağır depresyon yahut öteki bir faktörün olması gerekiyor. Psikozdan kastımız şu, psikoz hasta olduğunu kabul etmeyendir. Nöroz hasta olduğunu kabul edendir. Hasta olduğunu kabul etmeyen psikozlar tehlikelidir. Güzel tedavi etmek ve takip etmek gerekiyor. Zira hem kendine hem etrafına ziyan verebilir. Annesini bile yakabilecek potansiyelde olabilirler. Nörozda ise kişi hasta olduğunu bilir fakat tedavi olmazsa önemli sanrılar veyahut acılar çeker. ‘Yalnız kurt’ta da altta bir ruhsal yapı kelam konusu olabilir. Natürel ‘yalnız kurt’ta ruhsal olmasa bile toplumla bir çatışmanın olması gerekir. Topluma karşı bir reaksiyonun olması gerekir ve intikam alma hissinin olması gerekir. Bu intikamı alırken de seri katillere misal profillere saldırırlar. Mesela bu çocukta şayet yalnız kurt özelliği başladıysa ve polisle olumsuz bir geçmişi olduysa bu yaşanmış olabilir. Toplumsal yahut toplumsal olaylara karıştıysa ve polis müdahalesi esnasında olumsuz bir durum yaşadıysa ‘yalnız kurt’luk vasfı ortaya çıkabilir. Bilhassa kime ne yaptığına bakmak gerekir.”