Bakan Bayraktar: “Bu iş, bizim için ulusal güvenliğin ayrılmaz bir parçası”

TEKNOFEST Havacılık, Uzay ve Teknoloji Şenliği kapsamında Güç ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı yürütücülüğünde Nükleer Enerji Teknolojileri Tasarım Yarışması’nın final aktifliği İstanbul’da gerçekleştirildi.

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar,, Türkiye Güç, Nükleer ve Maden Araştırma Kurumunun (TENMAK) Küçükçekmece’deki yerleşkesinde düzenlenen aktiflikte Türkiye’nin güç bağımsızlığı bağlamında nükleerle ilgili gayelerini ve güç vizyonunu anlattı.

Türkiye’nin güçte bağımsızlık çabasını sürdürdüğüne dikkati çeken Bayraktar, “Türkiye, güç talebi daima artan bir ülke ve dünyadaki trendlere baktığınızda da dünya çok büyük bir süratle elektrikleşiyor.” dedi.

Bayraktar, dünyada yaklaşık 600 milyon kişinin elektriğe erişiminin olmadığına işaret ederek, şunları söyledi: “Elektrik talebi, dünyada büyük bir süratle artıyor. Bilhassa yapay zeka için hala daha muhafazakar iddiaların olduğunu söyleyebilirim lakin 2030’larda yaklaşık 945 teravatsaatlik bir ek güç, elektrik gereksinimi gerekiyor yani dünyanın yalnızca AI kaynaklı elektrik talebini karşılaması için bir Fransa, bir Almanya daha yapmamız lazım 2030’a kadar.”

Karbonsuzlaşma gayelerine ait Bayraktar, global ısınma ve iklim değişikliğiyle çabada daha pak kaynakların ehemmiyetini vurgulayarak, “Bizim atmosfere salacak daha fazla emisyon bütçemiz kalmadı. Burada da yenilenebilir kaynaklar, güç verimliliği, gücümüzü daha karbonsuz, düşük karbonlu elde etmeyle alakalı büyük bir trend var.” dedi.

Bayraktar, arz güvenliğinin tüm bu süreçleri kapsayan en kıymetli konu olduğunu belirterek, artan talep ve karbonsuzlaşma maksatları doğrultusunda gücün kesintisiz, kaliteli ve uygun maliyetle sağlanması gerektiğini söz etti.

Türkiye’nin de benzeri patikada gittiğini lisana getiren Bayraktar, “Türkiye’de son 20 yılda 3 katına çıkan bir talep artışı var. Nüfus artışı istediğimiz ölçüde değil ancak Türkiye’nin nüfusu büyüyor. Türkiye’nin endüstrisi, iktisadı büyüyor, kentleşme devam ediyor. Hasebiyle bu türlü bir atmosferde bizim elektrik talebimiz artıyor. Artmaya bundan sonra da devam edecek.” tabirlerini kullandı.

“Bu iş, bizim için ulusal güvenliğin ayrılmaz bir parçası”

Bayraktar, Türkiye’deki elektrik talebinin 2035 için yıllık ortalama yüzde 3,5 artacağının iddia edildiğini söyledi. “2035-2055 periyoduna baktığınızda her yıl yüzde 5’lerin üzerinde büyümeyi öngörüyoruz ve yaklaşık 1050 teravatasatlik bir büyümeyle gireceğiz.” diyen Bayraktar, şöyle devam etti:

“Bu yaptığımız varsayımların ötesinde bir büyüme göreceğiz elektrikte zira her şey değişiyor iklim tesiriyle. Bu yaz yüklü olarak klimaların tesiriyle inanılmaz bir talep var Türkiye’de. Hasebiyle çok sıcakların getirdiği olağandışı talep artışlarını ve anlık talep artışlarını da karşılamamız lazım.

Türkiye’nin açmazı şu: Maalesef kullandığımız üç ünite ‘primer’ gücün ikisini maalesef ithal ediyoruz. Bu, bizim ekonomimizdeki en değerli açmazlardan biri haline dönüşüyor zira Türkiye, her yıl 70 ila 90 milyar doları güç ithalatı için kullanıyor.”

Türkiye’nin artan talebi karşılaması gerektiğine işaret eden Bayraktar, “Bu talebi karşılarken dışa bağımlılığı nasıl düşürürüz? Buna tahlil aramaya çalışıyoruz. Türkiye’yi bu manada inanıyorum ki güçte bağımsız hale getirdiğimizde ekonomik bağımsızlığımızı sağlamış olacağız. Bu iş, bizim için ulusal güvenliğin ayrılmaz bir modülü.” dedi.

Bayraktar, bu kapsamda bilhassa TEKNOFEST çatısı altındaki bu tertibin çok değerli olduğunu söyledi. Türkiye’nin enerjiyi verimli kullanma, yenilenebilir kaynakları sisteme katma ve petrol ile doğal gaz bağımlılığını azaltma adımlarına değinen Bayraktar, dünyanın birçok bölgesinde arama ve üretim projelerinde yer alan Türkiye için olduğu kadar dünya için de nükleer gücün vazgeçilmez olduğunu söyledi.

Bayraktar, nükleer gücün dışa bağımlılığı azaltma ve karbon emisyonlarını düşürme açısından değerine işaret ederek, 2023 Dubai’de ortalarında gelişmiş ülkelerin bulunduğu ülkelerin ortaya koyduğu deklarasyonun, 2050’de mevcut nükleer gücü yaklaşık üç katına çıkarma amacını hatırlattı.

İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra başlayan nükleer serüvenin, nükleerin altın çağına gerçek gittiğini vurgulayan Bakraktar, “Türkiye, 2010 yılında yaklaşık 70 yıllık nükleer güç serüveninde bilhassa son 15 yılda çok kıymetli bir merhale katetti. Akkuyu Nükleer Güç Santrali’yle (NGS) başlayan süreç, oradaki eğitim ayağı, öğrencilerimizin Rusya’ya, farklı ülkelere lisans, yüksek lisans, doktora için gitmesi, Akkuyu NGS’nin yapılıyor olması, Türkiye’de nükleerde kıymetli bir çığır açtı.” değerlendirmesinde bulundu.

Bayraktar, Türkiye’nin en az 15 bin megavatlık konvansiyonel nükleer güce sahip olması gerektiğini belirterek, “Akkuyu, Sinop ve Trakya’da en az 12 tane büyük ve küçük nükleer reaktöre sahip olmamız lazım.” dedi.

Bu kapasitenin yanı sıra güç vizyonlarında vurguladıkları formda en az 5 bin megavatlık küçük modüler reaktöre (SMR) gereksinim olduğunu kaydeden Bayraktar, SMR teknolojisinin millileştirilerek Türkiye’nin kendi imkanlarıyla üretir hale gelmesinde TEKNOFEST yarışlarının değerli rol oynayacağını lisana getirdi.

Bayraktar, geçen yıl Adana’da başlayan yarışın bu yıl Küçükçekmece Yerleşkesi’nde yapılmasının manalı olduğunu belirterek, “Çünkü Çekmece, Türkiye’de nükleerin doğduğu yer. Buraya tekrar dönüyor olmak, yeni bir doğuşun işareti olur diye düşünüyorum. Bu 5 bin megavatlık SMR ile ki inşallah bunun çok daha üzerine çıkabiliriz. Powershiplerimiz, endüstrimizin muhtaçlık duyduğu gücün kesintisiz halde karşılanmasıyla, yarın data merkezlerinin muhtaçlık duyduğu gücün kesintisiz halde karşılanmasıyla, bu nükleer serüvenle ülkemizi çok farklı bir noktaya götürmek ismine büyük bir çabanın içerisindeyiz.” tabirlerini kullandı.

Etkinliğe Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır ile TEKNOFEST Yönetim Kurulu Lideri ve T3 Vakfı Mütevelli Heyeti Başkanı Selçuk Bayraktar ve öğrenciler de katıldı.