50 yaş üzerinde görülüyor! Divertikülit sıklıkla belirti vermiyor
CİDDİYE ALINMALI VE SÜRATLE TEDAVİ EDİLMELİ!
Divertikülün, kalın bağırsaktan dışarıya çıkan balon biçimindeki kesecikler olduğunu lisana getiren Prof. Dr. Aytaç Atamer, “Genellikle kalın bağırsağın zayıf bölgelerinde oluşur. Tek keseye Divertikül denirken bunların çok sayıda fazla olmasına Divertikülozis ismi verilir. Bu kesecikler rastgele bir nedenden ötürü iltihaplandığında meydana gelen hastalığa Divertikülit denir. Divertikülit kolonun her yerinde olabilirse de en çok Sigmoid Kolon dediğimiz kısımda olur. Sigmoid Kolon ise rektuma yakın kısmını kapsıyor. Divertikülit ciddiye alınması çabucak tedavi edilmesi gereken bir hastalıktır. Divertikülit bilhassa 50 yaşın üzerinde sık görülmektedir. 50 yaş üzerinde görülme oranı yüzde 30 iken 80 yaş üzerindeki görülme sıklığı yüzde 70’e çıkar” dedi.
AĞRI VE HASSASİYET EN SIK KARNIN SOL ALT KISMINDA GÖRÜLÜYOR
Divertikülitin çoklukla divertikülün bulunduğu bölgede ağrı ve hassasiyet ile kendini gösterdiğini lisana getiren Prof. Dr. Aytaç Atamer, “Ağrı ve hassasiyet en sık karnın sol alt kısmında, karın şişkinliği, ateş, üşüme, halsizlik, bulantı, kusma, kabızlık, nadiren dışkıda kanama, bazen ishal, hafif karın krampları biçiminde olabilir. Uzun yıllardır divertikül oluşumunda kronik kabızlığın tesirli olduğu düşünülmektedir. Kabız insanlarda, kalın bağırsak dışkıyı hareket ettirebilmek için daha fazla güç uygular ve bu durumda kalın bağırsağın basıncı artar ve artan basınç ile kalın bağırsağın zayıf kısmından divertikül oluşumuna neden olabilir. Bu nedenle diyette yeteri kadar lif alımı kabızlık riskini azaltır” diye konuştu.
50 YAŞ ÜZERİ ERKEKLERDE DAHA SIK GÖRÜLÜYOR
Divertikül oluşumu için risk faktörlerini de anlatan Prof. Dr. Aytaç Atamer, “Risk faktörleri ortasında 50 yaş üzerinde olmak, erkek cinsiyette olmak, obezite, yetersiz fizikî aktivite, sigara kullanımı, nonsteroid antiinflamatuar ilaç kullanımı, bağırsak mikrobiyotasındaki değişiklikler ve genetik yatkınlık yer almaktadır. Bu nedenle divertikül gelişimini önlemek için sistemli idman yapmak değerlidir. Hareket halinde kolon basıncı azalır ve kabızlığı önler. Günlük olarak önerilen, 30 öğün sistemli idmandır. Sağlıklı beslenme, bilhassa çocukluk ve gençlik devrinden itibaren bol lifli besinlerin tüketilmesi ve bol ölçüde sıvı alımını içermelidir. Günde en az 8 bardak su içilmesi önerilir. Çay ve kahve, suyun yerini tutmaz; Bilakis, çok tüketimleri kabızlığa yol açabilirsiniz” biçiminde konuştu.
BELİRTİLERİ NELERDİR?
Divertikülitin sıklıkla belirti vermediğini tabir eden Prof. Dr. Aytaç Atamer, şöyle devam etti: “Genellikle bir diğer hastalığın araştırılması esnasında ortaya çıkıyor. Divertikülit oluşunca belirtiler meydana geliyor. Hastalar sıklıkla karın ağrısı ile doktora başvuruyor. Tabip, hastanın kıssasını aldıktan sonra fiziki muayene yapar. Gerektiğinde karın ultrasonografisi, karın MR’ı ya da tomografisi çekilebilir. Gaita testleri istenebilir ve başka karaciğer, böbrek sıkıntılarını ekarte etmek için kan analizleri alınabilir. Buna bağlı olarak tıpkı vakitte gerekirse kolonoskopi de yapılabiliyor. Akut Divertikülit basamağında kolonoskopi önerilmiyor. Olağan kaideler altında kolonoskopi yaparken divertiküli görmek mümkün. Ender de olsa çok kanama olduğu durumlarda ise anjiyografi ile divertiküler kanamayı da görmek mümkün. O nedenle rutin denetimlerde 45 yaş üzerinde kolonoskopi yapılırken divertiküleri yakalamak ve görmek mümkündür.”
BAĞIRSAK TIKANIKLIĞINA NEDEN OLABİLİR
Divertikülün yarattığı komplikasyonların başında apsenin geldiğini de kaydeden Prof. Dr. Aytaç Atamer, “Divertikülit olan bölgedeki oluşan enfeksiyondur. Bu enfeksiyon büyür ve deri altına, yumuşak dokulara yayılırsa buna flegmon denir. Fistül olabilir yani divertikül olan bölgeden diğer bir organa dair ortada yol oluşması mümkünlüğüdür. Bu rahime de atlayabilir. Bazen divertiküller perfore olabilir. Divertikülit ilerlediği vakit içerisindeki irin karın boşluğuna yayılabilir ve karın iltihaplanmasına yani peritonite neden olabilir. Bazen diverkülit orada oluşan ödem nedeniyle bağırsak tıkanıklığına neden olabilir. Dışkının hareketlerini engeller” halinde konuştu.
CİDDİ DURUMDA HASTANEYE YATIRILARAK TEDAVİ EDİLİYOR
Divertikülit tedavisinde, şiddetli olaylarda tedavi sistemi olarak meskende istirahat önerildiğini de lisana getiren Prof. Dr. Aytaç Atamer, şunları kaydetti: “Bu hadiselerde diyet ve hayat biçimi değişiklikleri, liften varlıklı beslenme öneriliyor. Bol hareket ve sıvı tüketmek gerekir. Divertiküliti olan hastalarda kırmızı et tüketimi azaltılması, bol meyve ve zerzevat tüketilmesi ve tahıl tüketilmesi değerlidir. Divertikülit hastalığın beraberindeki yaşanan ve ek hastalıklarına bağlı olarak gelinmektedir. Bazen önemli durumda hastaneye yatırılarak tedavi edilmekte, damar yolundan beslenmeye açılmakta, antibiyotik tedavisi, sıvı tedavisi de yapılmaktadır. Şayet divertikülit apse yolu açılırsa ultrason ya da tomografi eşliğinde boşaltmak mümkündür. Bunun dışında divertikül yırtılır ve enfeksiyon karın zarına yayılırsa genel durum bozulur, antibiyotiklere karşın ateş düşmez. Bu türlü durumda ameliyat endikasyonu da olmaktadır. Ameliyattaki ülkü prosedür divertikülit olan kısmının kesilip çıkartılmasıdır. Birtakım durumlarda ise bu imkan vermezse bağırsak karın boşluğuna ağızlaştırılır. 10-12 hafta sonra ise kapatılabilir. Diverkülit bazen idrar kesesi yahut ince bağırsağa fistülize olabilir.”
YAŞ İLERLEDİKÇE DİVERTİKÜL RİSKİ ARTIYOR
Divertikül hastalığını önlemek için beslenmede genel olarak kırmızı et eserlerini daha az tüketmek gerektiğini de tabir eden Prof. Dr. Aytaç Atamer, “Lifli besinler tüketmek öneriliyor. Liften varlıklı besinlerin başında ise tam buğday ekmeği, tahıl gevreği, bulgur, ahududu, armut, kabuklu elma, erik kurusu, bezelye, mercimek ve barbunya geliyor. Muhakkak aralıklarla kolonoskopi yaptıran hastalarımızda divertikül görmek mümkün. Yaş ilerledikçe divertikül riski arttığı için bir gastroenteroloji uzmanı takibinde kalmakta yarar vardır” halinde kelamlarını tamamladı.
