40 metreden düştü, 8 saatte çıkarıldı! Guinness yolunda: Tekerlekli sandalyeyle 422 kent

Gonca Kocabaş / Milliyet.com.tr – 1989’da Antalya’da dünyaya gelen Önder Yurdagül, yetenekli bir futbolcu olma hayali kurarken, bu hayalini Antalya’da falezlerden, 40 metre yüksekten düşerek kaybetti. İlkokul 4. sınıf öğrencisiyken arkadaşlarıyla top oynamaya giden Lider,  Antalya Karaalioğlu Parkı’ndaki falezlerden aşağıya düştü. Yaklaşık 7-8 saat sonra kurtarılan Başkan, “1999 yılının bir cumartesi akşamıydı. O devrin Türkiye kurallarında, platinler ve sırtıma takılan çivilerin bulunması hem teknolojik olarak hem de ülkenin içinde bulunduğu durum nedeniyle zordu. Yoksul de bir ailenin çocuğuydum. Babamın sigortası falan yoktu. 3 gün kadar hastanede kaldım, dördüncü günde ameliyat olabildim. Sonrasında tedavi sürecim başladı. Yaklaşık 2-2,5 buçuk yıl kadar yatalak haldeydim. Hayatımda yaşadığım en büyük travmalardan biri, Ankara’da fizik tedavi görürken tabiplerin babama bir daha yürüyemeyeceğimi söylemeleri ve artık yatalak kalacağımı söylemeleriydi. ‘Artık yapabileceğimiz bir şey yok’ deyip bizi Antalya’ya geri döndürmek istediklerinde babamın yüzündeki o çaresizlik ve hüznü gördüm. Babam merhum olmasına karşın orta ara o yüz gözümün önüne geliyor açıkçası” sözleriyle anlattı.

‘İNSANLARIN 60 YAŞINDA KAYBETTİKLERİ ŞEYİ BEN 10 YAŞINDA KAYBETTİM’

“İnsanların 50-60 yaşında kaybettikleri şeyi ben 10 yaşında kaybettim” diyen Başkan, “Çok âlâ bir futbolcu olma, ailemi kurtarma, güçlü olma hayalimin tamamının bir anda elinizden alındığını düşünün. Yataktan doğrulamıyorsunuz bile ya da yüzünüze bir sinek konuyor, kovamıyorsunuz. Açıkçası bunu çok anlatmak istemiyorum lakin benim en büyük travmalarımdan bir tanesi de bu oldu. Konutumuzun içinde hamam böcekleri falan geziyordu. Yatalakken onların bu türlü bacaklarımın üzerinden geçtiğinde ben hiçbir şey yapamıyordum. Gelen düzgün ya da makûs şeylerin tamamının Allah’tan geldiğine inandım. Birçok bireye nazaran berbatım lakin birçok şahsa nazaran de uygunum ve bunun içinden çıkabilirim. Düşsem de tekrar kalkabilirim. Hiçbir kaygısı sorun etmiyorum. İnsanların benim hakkımda ne düşündükleriyle hakikaten hiç ilgilenmiyorum. İşte o vakit gerçek bir özgürlüğe adım atmış oluyorsunuz” dedi. 

Önder, tedavi süreçlerinin devamında, lise devrindeyken tekerlekli sandalye basketboluyla tanıştı. Tekerlekli sandalye basketbol ulusal ekipler düzeyinde vazife yapmaya başladı. Hayatında en çok istediği şey ise beden eğitimi spor yüksek okulu okumaktı. Tekerlekli sandalye pürüzünün ağır olduğu nedeniyle bu kısmı okuyamayacağı bilgisini verildi. Yapabileceği tek şey çok başarılı olup, üstün başarılı ulusal sportmen kontenjanından üniversitede bu kısmı okuyabilmekti. 2007 yılında genç ulusal aday takımına ve akabinde da as takıma çağrıldı. 2008’de Adana’da gerçekleştirilen 22 yaş altı tekerlekli sandalye basketbolu Avrupa Şampiyonası’nda ulusal grupla derece elde etti.

‘FAKİR BİR AİLEDEN GELMENİN TESİRİYLE HEM OKUDUM HEM ÇALIŞTIM’

Bu süreçte 2009 yılında Akdeniz Üniversitesi beden eğitimi spor yüksek okuluna üstün başarılı ulusal atlet kontenjanından yerleşen Lider, “Fakir bir aileden gelmenin de tesiriyle hem üniversite okuyorum hem seyahat acentelerinde ve turizm şirketlerinde çalışıyorum. 16-17 yaşımdan beri çok ağır tempoda çalışıyorum. Mezun olduktan sonra turizm dalında misyona devam ettim. 2014 yılında Aksaray Gençlik Hizmetleri ve Spor Vilayet Müdürlüğü’ne sportif eğitim uzmanı olarak atandım. Türkiye’nin birinci engelli sportif eğitim uzmanıyım. Bir buçuk yıl sonra Antalya Gençlik Spor Vilayet Müdürlüğü’ne de tayinle bir arada geldim ve vazifeme devam ediyorum. Bir yıl Türkiye Bedensel Engelliler Spor Federasyonu’nun Antalya Vilayet Temsilciliği’ni yaptım. 2016’da yönetim kurulu üyeliğiyle bir arada hem tekerlekli sandalye basketbolu hem de tekerlekli sandalye tenisten sorumlu as başkanlık vazifelerini icra ettim. 2021 yılında İngiltere Merkezi Milletlerarası Tenis Federasyonu’na komite üyesi olarak bir teklif aldım ve 3 yıl boyunca komite üyesi olarak vazife yaptım” diye konuştu. 

“Bedenen bir işi yapamadım ancak fizikî olarak bana uygun işleri yapmaya başladım” diyen Lider, “Turizm bölümüne girdiğim periyotlarda seyahat acentesinde, telefonda tatil satıyordum. Fakat karşıdaki kişi benim tekerlekli sandalyede olduğumu bilmediği için bu manada bana karşı ön yargısı yoktu. Karşısında onu ikna edebilecek ya da o satışı yapabilecek biri var mı, onu memnun edecek bir tatil öneriyor mu ona bakıyor. O vakit kendi kendime, ‘İnsanlar benim ne yaptığımla ilgileniyorlar, tekerlekli sandalyeyle olmamla değil’ dedim. Bu nedenle yapabileceklerimin en uygununu yapıp kendime, ilerleyen süreçlerde güzel bir hayat konforu sağlayabilmek için çok çalışmam gerektiğinin farkına vardım” ifadelerine yer verdi.

TEKERLEKLİ SANDALYE İLE 67 ÜLKE 422 KENT GEZDİ

Tekerlekli sandalyeyle gezmenin sıkıntı ancak çok keyifli olduğunu fark ettiği bir yurt dışı seyahatine giden Lider, oradan çok keyifle döndü. ‘Tekerlekli sandalyeyle ne kadar çok ülke gezebilirim?’ diye düşündü. “Kabuğunuzdan çıkana kadar, dünyanın o kabuğunuz kadar olduğunu düşünüyorsunuz” diyen Başkan, “Sonra bu süreçlerin hepsi tamamlanınca bir karar verdim. Dedim ki dünyada tekerlekli sandalyeyle bu kadar ülke ve kent dolaşan kimse yok. Evet, başlayanlar olmuş fakat bizim düşündüğümüz ölçüde tek başına ya da yanında biriyle giden çok bir kişi yok. O yüzden bu türlü bir yola çıkmaya ve Guinness Rekorlar Kitabı’na girmeye karar verdim. Natürel buradaki amaç yalnızca kendi egomun tatmin olması ya da hayata farklı bir bakış açısıyla başarılı olduğunu göstermek değil. Tıpkı vakitte dışarı çıkmaya korkan, çekinen bireylere de aslında rol model olmaktı. Son ülkelerimiz ve şehirlerimizle bir arada 67 ülke, 422 kenti gezdik. Yaklaşık bir yıl evvel dünya meskenine girdim ve artık seyahatlerime eşimle birlikte devam ediyorum” diyerek şunları söyledi: 

‘KADIN NE KADAR HOŞ, YANINDAKİ ADAMA BAK DİYENLER VAR’

Birçok seyahate tek başına gittiğini lakin sonrasında, takipçilerinin de kendisiyle birlikte gelmek istediklerini lisana getiren Lider, “Onlar gelince işim biraz daha kolaylaştı. Bazen çekimlerime yardım ettiler, bazen otele giriş çıkışlarda yardım ettiler. Bu farklı da bir kapı da açtı. Etrafında hiç engelli olmayan biri, bir engelli nasıl yaşıyor benimle birlikte gördü. Örneğin Bursa’da Samet diye bir takipçim vardı, onunla Balkanlara gittik. Tekerlekli sandalyeyle neler yapabileceğinizi yola çıkmadan anlayamıyorsunuz. Kaygılarınızın üzerinize gitmeniz gerekiyor. Atlamamız gereken mahzurlar oluyor. Şayet bunları gözümüzde çok büyütürsek, korkarsak nitekim hayatı yaşayamıyoruz. Benim hayatımda özgür olabildiğim birkaç alan var. Bunlardan bir tanesi uçak. Bir tanesi deniz ve havuz. Bir tanesi de arabam. Uçakla dünyanın bir ucuna gidebilirim. Tekerlekli sandalyeden bağımsızım uçağın içinde. Kendi otomobilime koltuğa bindikten sonra dünyanın öbür ucuna gidebilirim ya da denizde havuzda yüzebildiğim için rastgele bir sorun yaşamıyorum. İnsanların beni yargılamadığı ya da beni görüp de acımadığı tek yerin yurt dışı olduğunu düşünüyorum. Zira yurt içindeyken bazen o acımasız bakışları görebiliyorsunuz. Bazen eşimle gezerken bile duyuyorum. Bayan ne kadar hoş, yanındaki adama bak. Neden bununla bir arada?” sözlerini kullandı. 

Birçok engelli takipçisinin, öteki bireylere nazaran kaygı seviyelerinin daha yüksek olduğunu söyleyen Başkan, onlara özel olarak adeta danışmanlık vererek motive olmalarını ve dışarıya çıkmalarını sağlamaya çalıştığını lisana getirdi. “Engelli bireylerin aileleri de beni takip ediyor. Bilhassa yurt dışında tekerlekli sandalyeyle gezmenin ne kadar güç olduğu ya da uçağa nasıl inip indiğimiz üzere hiç deneyimlemedikleri birçok tecrübe noktasında onların özelden attıkları her bildirisi titizlikle karşılık vermeye çalışıyorum” diyen Başkan Yurdagül, “Onlar da hem bu toplumsal hayatın içerisine dahil olsunlar istiyorum. Ben de çok yoksul, çok güç kurallar altında büyüdüm. Lakin günün sonunda biraz baht, biraz tahminen çalışmamızın da tesiriyle dünyanın birçok hoşluğunu gördüm. Belki Mısır’da o beyaz kumlar üzerinde yürüyemedim ancak o kumları gördüm. Görme engelli bir arkadaşımız da tahminen o kumları göremiyor lakin orada yürüyerek o kumları ayaklarıyla hissedebilecek. Beşerler o prangaların içerisinden bir türlü çıkamıyorlar, korkuyorlar. Beni düşünün, 40 metre yükseklikten düşmüşüm çocuk yaşta lakin artık binlerce metre yükseklikte her ay geziyorum. O endişelerim geçtikten sonra hayata çok daha öteki gözlerle bakıyorum” diye konuştu. 

‘BAZEN DALGA GEÇİYOR BAZEN NE DEDİĞİNİ BİLMİYOR’

Birçok engelli bireyin, artık yurt dışına çıkabildiğini söyleyen Başkan, “Dikkat etmeleri gereken birkaç öge var. Birincisi kalacakları yerlerle ilgili, rezervasyon yapmadan evvel irtibata geçmelerini tavsiye ediyorum. Zira kimi otellerin asansörleri o kadar küçük ki girmeleri çok güç. Engelli odası görünüyor fakat asansörlere tekerlekli sandalyeleri sığmıyor. Hava yolları ve havaalanları açıkçası bu hususta çok deneyimliler. Uçak rezervasyonunda bunu belirtmeseniz bile havaalanına engelli olmayan bireylerden bir yarım saat evvel gittiğiniz vakit orada size her türlü asistan ve takviye hizmetini sunuyorlar. Lakin Asya’da bilhassa Singapur’da birtakım ülkelerde asistan için ekstra fiyat alıyorlar. Bizim ülkemizde bu türlü bir şey yok. Hatta kimi hava yolları bu hususta çok destekçiler” diyerek kelamlarını şöyle noktaladı: