229 milyon lirayı çöpten çıkardı! Duvarda asılı servet: Canına tak edince sırrı çözdü
Derleyen: Betül Yasemin Keskin / Milliyet.com.tr – Her şey 1963 yılında eski eşyaları toplamak ve satın almaktan hoşlanan Andrea Lo Rosso’nun babası Luigi Lo Rosso’nun bir keşfiyle başladı. Sanat bilgisi olmayan fakat antikaya ve eski eşyalara merakı olan Lo Rosso, bu stil eşyaları satın almak için gittiği çöp dolu bodrum katında bir tablo gördü. Rosso eline aldığı tabloda bir bayanın absürt portresiyle bakıştı. Kimin yapıtı olduğu hakkında en ufak bir fikri olmayan Lo Rosso, tabloyu aldığı üzere konutunun yolunu tuttu. Eşi bu tabloyu en başından beri beğenmiyor, tablonun berbat bir his yarattığını söylüyordu. Fakat Lo Rosso kimin yapıtı olduğunu bilmediği bu tabloyu salon duvarına asma konusunda kararlıydı, astı da.
Yıllar birbirini kovaladı, Luigi’nin tabloyu meskene getirmesinden birkaç yıl sonra Andrea doğdu. Andrea Lo Rosso, duvarda asılı duran her gün yemek yerken, salonda otururken göz göze geldiği bu portrede bir şeyler olduğunu çocukluğundan beri düşünüyordu. Nedense tablo hakkında hiçbir fikri olmamasına karşın o tablonun çok kıymetli olduğuna inandı durdu. Ancak talih bu ya bir türlü tablonun gerçekliğini sorgulamaya vakit bulamıyor, sadece onun pahalı bir eser olma ihtimali zihninin bir yerinde parlıyordu. Bir kezinde ortaokuldayken ansiklopedide Pablo Picasso’nun yapıtlarıyla ilgili bir bilgiye rastladı. O da ne! Sayfanın kenarına iliştirilmiş ‘Picasso’ imzası duvardaki yapıtta duran imzaya ne kadar da çok benziyordu. Andrea bunu fark etmişyi lakin bir türlü yapıttaki imzanın Picasso’ya ilişkin olabileceğinden emin olamıyordu. Zira duvardaki yapıtta duran imza çok silikti. Babasına bu durumdan bahsetse de hak ettiği ilgiyi göremiyordu.
SONUNDA TABLONUN PEŞİNE DÜŞMEYE KARAR VERDİ
Dönem periyot tabloyla ilgili düşünen Andrea, babasını ikna edememenin kederini yaşarken bir de babası hayatını kaybedince artık tabloyla ilgili soru işaretlerini ortadan kaldırmaya karar verdi. Aralarında ünlü sanat dedektifi Maurizio Seracini’nin de bulunduğu birkaç lokal uzmanın yardım ve rehberliğine başvurarak tabloyu incelemek için aylarca araştırma yaptı. Sonunda ne mi oldu? Arcadia Vakfı’nın bilimsel komitesi üyesi olan grafolog Cinzia Altieri, imzanın Picasso’ya ilişkin olduğunu doğruladı.
Uzmanlar tarafından yapılan araştırma sonucunda Rosso ailesinin duvarında asılı olan portrenin bir vakitler Picasso’nun sevgilisi olduğu tez edilen Fransız Sürrealist fotoğrafçı, ressam ve şair Dora Maar’a ilişkin olduğu tespit edildi.
Dora Maar’ın portresinin Picasso’nun sık sık ziyaret ettiği Capri’ye yaptığı bir seyahat sırasında, 1930 ila 1936 yılları ortasında yapıldığı düşünüldü. 9 yıl boyunca birlikte olan Picasso ve Maar’ın 1935 yılının sonlarında tanıştığı biliniyor.
Dora Maar’ın çalışmaları hak ettiği ilgiyi o, hayattayken görmedi. 2019’da, Maar’ın 250’den fazla yapıtının yer aldığı çığır açıcı bir retrospektif, Paris’teki Centre Pompidou ve Londra’daki Tate Modern’de sanatseverlere sunuldu ve ismi bu stantla hak ettiği üne kavuştu.
9 YILLIK BAĞLANTILARINDA YÜZLERCE KERE YÜZÜNÜ ÇİZDİ
Arcadia Vakfı, Dora Maar portresinin 6,7 milyon dolarlık (229 milyon 191 bin 188 türk lirası) bir bedeli olduğunu argüman etti. Yapılan incelemeler sonucunda ellerindeki bu tablo sayesinde Lo Rossoslar maddi bir çıkar talep edebilirler fakat şimdi yapıtı elden çıkarmak üzere bir talepleri olmadı. Öte yandan Arcadia Vakfı’nın Picasso’nun orjinal yapıtı olduğunu söylemesine karşılık İspanya’nın Malaga kentindeki Picasso Vakfı bu yapıtın uydurma olduğunu düşünüyor.
Dora Maar tablosuyla ilgili bu tartışma devam ederken Andrea Lo Rosso’nun mevzuyla ilgili kendisine giden röportaj taleplerini kabul etmediği biliniyor. Picasso’nun ise 9 yıllık ilgileri boyunca Maar’ın birçok portresini çizdiği hatta birçoğunun bugün büyük müze koleksiyonlarında yer aldığı biliniyor.
